Czynnik D i 9 cech definiujących ludzkie zło

Zło ma wiele twarzy. Philip Zimbardo, psycholog społeczny i były prezes Amerykańskiego Stowarzyszenia Psychologicznego (APA) wskazuje, że w złym zachowaniu jest coś więcej niż tylko chęć degradacji, upokorzenia, kontroli i szkody innym.

Zło w historii

W historii, na przykład, możemy znaleźć tak ciemne postaci, jak Ted Bundy czy Andriej Czikatiło, masowych morderców takich, jak Hitler czy Stalin i tych, którzy podobnie jak Charles Manson, byli sprawcami zła. Tymi, którzy napędzali innych do popełnienia brutalnych przestępstw.

Jednak zło jest przemilczane i często nie jest tak widoczne, jak te dramatyczne historie pozostawione przez te znane nazwiska w literaturze kryminalistycznej. Bo jeśli jest coś, co wszyscy wiemy to fakt, że zło możemy zauważyć także w niektórych, bliższych nam postaciach. W biznesmenach, politykach, w postaci ojców lub matek, krzywdzących swoje dzieci, a nawet w samych dzieciach, które nękają, upokarzają i atakują swoich kolegów z klasy.

Jest jednak jasne, że może istnieć kilka czynników warunkujących zdolność pośredniczenia w tych agresywnych dynamikach. Niemniej neurolodzy, psychiatrzy i psychologowie zawsze zastanawiali się, czy nie może istnieć wspólna oś, która wyjaśniłaby wiele z tych zachowań.

Wygląda na to, że tak. W rzeczywistości, ​​zaledwie kilka tygodni temu naukowcy na Uniwersytecie w Ulm oraz Uniwersytecie w Koblenz-Landau w Kopenhadze opublikowali ciekawe badania, w których użyli specjalistycznego terminu, który niewątpliwie będzie powtarzać się w literaturze: czynnik D. Ta koncepcja gromadzi i opisuje wszystkie zachowania najciemniejszego jądra ludzkiej osobowości. Zobaczmy więcej danych.

“Kto z potworami walczy niech uważa, aby nie zostać potworem. Kiedy długo patrzysz w otchłań, otchłań również spogląda w Ciebie”.

-Friedrich Wilhelm Nietzsche-

Od Charlesa Spearmana do teorii ludzkiego zła

Ponad 100 lat temu psycholog Charles Spearman dokonał istotnego postępu w zrozumieniu ludzkiej inteligencji. Zgodnie z tym podejściem, znanym jako teoria dwuskładnikowa, każdy z nas ma w sobie tzw. czynnik g rozumiany jako ogólna inteligencja, która gromadzi zestaw naszych zdolności poznawczych.

Bez względu na to, jakim testom zostaniemy poddani lub jakie ćwiczenia wykonujemy, konstrukcja ta jest podstawową istotą inteligentnego zachowania w każdej konkretnej sytuacji. Zaczynając od tego samego pomysłu psycholog kognitywny Morten Moshagen z Uniwersytetu w Ulm, wspólnie ze swoimi współpracownikami postanowił pójść trochę dalej...

Postanowili dowiedzieć się, czy w dziedzinie ludzkiego zła, tak jak w przypadku inteligencji, istnieje również ogólny czynnik obecny w każdym z nas. Czynnik, poprzez który jedni osiągną wyższe wyniki, a inni niższe. Tak więc, po przeprowadzeniu szczegółowego badania z udziałem 2500 osób, wyniki były znaczące. Wydaje się, że faktycznie istnieje element ogólny, który został określony jako czynnik D, złożony z tego, co nazwano 9 ciemnymi cechami.

Ci, którzy osiągają wyższe wyniki to ludzie wykazujący złe i agresywne zachowania.

Czynnik D i ludzkie zło

Czynnik D definiuje psychologiczną skłonność do umieszczania własnych zainteresowań, pragnień lub osobistych motywacji ponad jakimkolwiek innym aspektem. Niezależnie od tego, czy są to osoby czy jakiekolwiek inne okoliczności. Zawiera także w sobie całe spektrum zachowań, które składają się na ludzkie zło.

Należy zauważyć, że badania przeprowadzone przez wyżej wymieniony zespół psychologów z uniwersytetu w Kopenhadze nie są jedyne. Przeprowadzono również cztery dodatkowe analizy w celu potwierdzenia wiarygodności czynnika D. We wszystkich badaniach pokazano jego przydatność do zmierzenia stopnia ciemnej strony w każdym z nas.

Do naszej dyspozycji mamy również inne badanie do pomiaru ludzkiego zła, które może być uzupełnione skalą Michaela Stone’a. Jest to znane narzędzie, które mierzy 22 stopnie zła w zachowaniu ludzkim. Zobaczmy jednak te 9 zachowań, które determinują czynnik D.

9 ciemnych cech czynnika D

• Egoizm. Rozumiany jako nadmierna troska o własne interesy.
• Makiawelizm. Definiuje osobę o zachowaniach manipulacyjnych, emocjonalnie chłodną i ze strategiczną mentalnością troszczącą się tylko o własne zainteresowania.
• Brak etyki i moralnego sensu.
• Narcyzm. Odnosi się do nadmiernego podziwu dla własnej osoby i ciągłego dążenia do własnych korzyści.
• Prawo psychologiczne. Odnosi się do przekonania, zgodnie z którym dana osoba czuje się godna większych praw i przywilejów niż inni.
• Psychopatia. Niedobór afektywny, brak empatii, niewrażliwość, skłonność do kłamstwa, impulsywność.
• Sadyzm. Zachowania, które mają na celu zadawanie bólu innym poprzez agresję, czy to seksualną, czy psychologiczną. Te akty dodatkowo generują przyjemność i poczucie posiadania.
• Interesowność społeczna i materialna. Ciągłe poszukiwanie zysków, niezależnie od tego, czy są to zyski społeczne, przedmioty materialne, uznanie, sukces …
• Wrogość. Preferowanie czynienia zła, czy to przez agresję, wykorzystywanie, kradzież, upokorzenie.

Ingo Zettler, współautor tego badania, wskazuje, że czynnik D można rozumieć jako ciemną osobowość, w której pojawia się większość z tych cech. Tak więc sedno ludzkiego zła polega na tym, że dąży ono do swoich korzyści, nie biorąc pod uwagę praw innych.

Osoby charakteryzujące się tym czynnikiem znajdują również usprawiedliwienie swoich działań. Jak widzimy, wszystkie te pomysły pomijają możliwe wyjaśnienia neurobiologiczne i społeczne, które mogą determinować te działania. Dlatego też byłoby one cennym narzędziem psychologicznym do identyfikowania i mierzenia zła.

Warto jednak tym miejscu, na zakończenie, przypomnieć cytat Fiodora Dostojewskiego.

“Nic nie jest łatwiejsze niż zidentyfikowanie złej postaci, ale nic nie jest trudniejsze niż spróbować ją zrozumieć”.