Kilku psychologów zaproponowało autodestrukcyjne zaburzenie osobowości (znane również jako masochistyczne zaburzenie osobowości) jako nową kategorię zaburzeń osobowości, które należy włączyć do podręcznika diagnostycznego i statystycznego zaburzeń psychicznych (DSM-III-R) w 1987 r. Po serii długich rozważań, grupa zmieniła nazwę zaburzenia i wykluczyła je z podręcznika.
Jego nazwą stało się “autodestrukcyjne zaburzenie osobowości”. Naukowcy zrobili to, aby uniknąć skojarzenia z psychoanalitycznymi koncepcjami kobiecego masochizmu. Pisarze uwzględnili to zaburzenie w dodatku do DSM-III-R poświęconym warunkom wymagającym dalszych badań.
W 1994 r. Autorzy całkowicie wyeliminowali go z diagnostycznego i statystycznego podręcznika zaburzeń psychicznych ze względów społecznych i politycznych. Chociaż to zaburzenie dotyka ludzi, którzy na nie cierpią, eliminacja znacznie zmniejszyła ilość badań, które mogą rzucić więcej światła na to zaburzenie.
Pojęcie masochizmu ma swoje korzenie w opisach Kraffta-Ebinga z XIX wieku. Opisał zachowania niektórych osób, które dążyły do przyjemności seksualnej, poddając się fizycznemu bólowi od dominującego partnera. Następnie Freud i inni psychoanalitycy opisali wzór uległych zachowań niezwiązanych z seksem (masochizm umysłowy).
Autodestrukcyjne zaburzenie osobowości
Ludzie z taką osobowością stawiają potrzeby innych przed własnymi. Oznacza to, że stawiają oni na pierwszym miejscu potrzeby innych osób.
To, co nadaje sens ich życiu, to całkowite oddanie się innym. Ci ludzie nawet posuwają się do tego, że rezygnują z tego czego sami chcą, aby zadowolić kogoś innego. Nie szukają za to uznania czy wynagrodzenia. Cieszy ich to, że kierują swoje wysiłki na poprawę życia innych. Oldham i Morris (1995) zaproponowali szereg cech, które definiują autodestrukcyjne zaburzenie osobowości. Zagłębmy się w nie bardziej.
Charakterystyka osób z autodestrukcyjnym zaburzeniem osobowości
Podstawową cechą autodestrukcyjnego zaburzenia osobowości jest patologiczny wzorzec samoobronnego zachowania. Ludzie z tym zaburzeniem:
- Zaspokajają potrzeby innych osób. Próbują zadowolić innych, nie czekając, aż poproszą oni o pomoc.
- Nie są konkurencyjni ani ambitni.
- Robią wszystko, aby służyć innym.
- Są bardzo troskliwi wobec innych.
- Są tolerancyjni wobec innych i nigdy nie krytykują ani nie osądzają z okrucieństwem.
- Nie lubią być w centrum uwagi.
- Mają dużo cierpliwości i wielką tolerancję na dyskomfort.
- Nie są ironiczni ani pedantyczni.
- Są etyczni, uczciwi i godni zaufania.
- Są naiwni i niewinni.
- Nie podejrzewają, że inni mają ukryte motywy.
Ponadto osoby te często unikają lub odrzucają przyjemne doświadczenia. Często pozwalają wciągnąć się w sytuacje lub relacje, w których będą cierpieć. Dodatkowo, często nie pozwalają innym, aby im pomagali.
Autodestrukcyjne zaburzenie osobowości: kryteria diagnostyczne
Masochistyczne lub autodestrukcyjne zaburzenie osobowości charakteryzuje się według następujących kryteriów, zgodnie z DSM-III-R.
A) Wszechobecny wzorzec zachowania samoniszczącego, poczynając od wczesnej dorosłości i obecnego w różnych kontekstach. Osoby z tym zaburzeniem często mogą unikać lub podważać przyjemne doświadczenia, być przyciągane do sytuacji lub relacji, w których będą cierpieć i przeszkadzać innym w udzielaniu im pomocy, na co wskazuje co najmniej pięć z poniższych:
- Wybierają ludzi i sytuacje, które prowadzą do rozczarowania, niepowodzenia lub złego traktowania, nawet jeśli lepsze opcje są wyraźnie dostępne.
- Odrzucają lub unieważniają próby innych, aby im pomóc.
- Po pozytywnych osobistych wydarzeniach (np. nowe osiągnięcia) reagują depresją, poczuciem winy lub zachowaniem, które powoduje ból (np. wypadek).
- Podżegają do złości lub odrzucają odpowiedzi od innych, a następnie czują się zranione, pokonane lub upokorzone.
- Ci ludzie odrzucają okazje do przyjemności lub niechętnie przyznają, że dobrze się bawią (pomimo posiadania odpowiednich umiejętności społecznych i zdolności do przyjemności).
- Nie są w stanie wykonać zadań kluczowych dla ich osobistych celów, mimo że wykazują taką zdolność.
- Nie interesują się osobami, które konsekwentnie dobrze ich traktują, i odrzucają je.
- Angażują się w nadmierne poświęcenie się, które nie jest oczekiwane przez zamierzonych odbiorców takiej osoby.
B) Zachowania w A nie występują wyłącznie w odpowiedzi lub w oczekiwaniu na fizyczne, seksualne lub psychologiczne wykorzystywanie.
C) Zachowania w A nie występują tylko wtedy, gdy osoba jest w depresji.
Podsumowanie
Jak widać, ludzie z masochistycznym lub autodestrukcyjnym zaburzeniem osobowości mają dziwną skłonność do krzywdzenia samych siebie, gromadzenia niepowodzeń i frustracji. Wymagana interwencja nie jest łatwa. W tym sensie ci pacjenci często opierają się leczeniu, ponieważ czują, że muszą być posłuszni innym. Dlatego używają defetystycznych schematów, co sprawia, że interwencja psychologiczna jest długa i trudna.
Uwaga: W tym artykule używamy słowa “zaburzenie” dla udogodnienia. Prawda jest taka, że obecnie masochistyczne lub autodestrukcyjne zaburzenie osobowości mają kontrowersyjną tożsamość kliniczną. To bardziej problem niż zaburzenie.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Van der Kolk, B. A., Perry, J. C., & Herman, J. L. (1991). Childhood origins of self-destructive behavior. American Journal of Psychiatry. https://doi.org/10.1176/ajp.148.12.1665
- Scourfield, J., Roen, K., & McDermott, L. (2008). Lesbian, gay, bisexual and transgender young people’s experiences of distress: Resilience, ambivalence and self-destructive behaviour. Health and Social Care in the Community. https://doi.org/10.1111/j.1365-2524.2008.00769.x