W ostatnich latach przeprowadzono wiele badań dotyczących wpływu, jaki ludzie wywierają na siebie nawzajem. W ich wyniku powstała bardzo interesująca teoria, według której trzy stopnie wpływu to stała zasada oddziaływania. Poznanie tej zasady zachęci nas do większego zwrócenia uwagi na efekty tego, co mówimy i robimy.
Jakiś czas temu powstała teoria sześciu stopni oddzielenia. Według tej teorii, każda osoba jest oddzielona od wielkich osobistości ludzkości tylko o sześć stopni. Innymi słowy, każdy z nas zna kogoś, kto z kolei zna kogoś, kto zna kogoś, kto zna kogoś, kto zna kogoś, kto zna kogoś, kto zna Donalda Trumpa.
Trzy stopnie wpływu to podobna zasada, ale działa w inny sposób i ma o wiele bardziej decydujące oddziaływanie na nasze życie. Została ona sformułowana przez Nicholasa Christakisa i Jamesa Fowlera w 2010 roku. Pokazuje, że nawet jeśli najbardziej oddzielimy się od innych, i tak nigdy nie jesteśmy wyspą.
“Nawet najbardziej nieistotni ludzie wywierają pewien wpływ na świat”.
–Louisa May Alcott–
Trzy stopnie wpływu – intrygująca zasada
Według Christakisa i Fowlera, trzy stopnie wpływu to zasada oddziaływania, która może być wyrażona w ten sposób: to, co mówimy i robimy wpływa na myślenie i zachowanie naszych przyjaciół (pierwszy stopień), na przyjaciół naszych przyjaciół (drugi stopień) i na przyjaciół przyjaciół naszych przyjaciół (trzeci stopień).
Ale jak ci badacze doszli do takiego wniosku? W roku 2007 naukowcy podjęli badania nad chorobami sercowo-naczyniowymi, które rozpoczęły się w 1948 r. Badania te były prowadzone w mieście Framingham w Stanach Zjednoczonych. Dwie trzecie dorosłych mieszkańców wzięło w nich udział, a następnie dołączyły do nich ich dzieci i wnuki.
Poprzednie badania wymagały, aby każdy uczestnik sporządził listę krewnych, przyjaciół, sąsiadów i współpracowników. Wiele z tych osób również uczestniczyło w eksperymencie, ponieważ liczba ludności w tym miejscu jest niewielka. Dane te pozwoliły odtworzyć sieć relacji między uczestnikami.
Odkrycia naukowców
Po zdefiniowaniu powiązań między uczestnikami badania można było ustalić 50 000 połączeń między nimi. Na tej podstawie, badacze zaczęli przenosić dane dotyczące stylu i jakości życia uczestników. Chcieli wiedzieć, czy zmiany u jednego z członków tej sieci społecznościowej miały jakikolwiek wpływ na pozostałych członków.
Jednym z problemów, które pojawiły się w badaniu, była kwestia otyłości. Christakis i Fowler postanowili następnie ustalić, czy na przykład fakt, że ktoś stał się otyły, wpłynął na jego sieć społeczną, tak że inni również nabyli tę chorobę. Wyniki były niesamowite.
Udało im się ustalić, że jeśli ktoś staje się otyły, ich przyjaciele mają 45% szans na otyłość. Z kolei znajomi przyjaciół mieliby 20% ryzyka. A znajomi znajomych przyjaciół, ponosiliby 10% ryzyka. Trzy stopnie wpływu kończyły łańcuch oddziaływania, poza trzecim stopniem nie zaobserwowano już żadnego wpływu. Tak ustalono regułę opisującą trzy stopnie wpływu.
Trzy stopnie wpływu – aspekty fizyczne i psychiczne
Naukowcy doszli do wniosku, że coś podobnego do problemu otyłości miało miejsce w przypadku innych zachowań, takich jak palenie papierosów. Tam również można było zaobserwować trzy stopnie wpływu. Zasada działała też przy odwrotnym efekcie wpływu i to zarówno w przypadkach otyłości jak i palenia. Jeśli ktoś tracił na wadze w sieci społecznej lub ktoś przestawał palić, wpływał tym samym również na zachowanie innych osób
Zarówno Christakis, jak i Fowler, i wielu innych badaczy, dowiedli bez żadnych wątpliwości, że trzy stopnie wpływu można zaobserwować również w przypadku postaw i emocji. Na przykład ludzie, którzy przyjaźnią się z ludźmi, którzy czują się samotni, z czasem również czują się samotni. Coś podobnego dzieje się z poziomami szczęścia, z zachowaniami kooperatywnymi, ze spożyciem alkoholu i prawie z wszystkimi zachowaniami i postawami.
Ku zaskoczeniu badaczy odkryto również, że na przykład wielkie osobistości medialne mają niewielki lub żaden wpływ na zachowanie ludzi. Jeśli jakiś celebryta podejmuje decyzję o rozpoczęciu jakiejś diety, praktycznie nie ma to wpływu na jego fanów. Jednakże, jeśli to przyjaciel podejmuje takie działanie, oddziaływanie jest bardzo widoczne.
Dokąd nas to prowadzi? Przede wszystkim do przyznania, że nie jesteśmy wyspami. Że wszystko, co mówimy i robimy, wpływa na innych w taki czy inny sposób. Że jeśli chcemy zmiany, najlepszym sposobem na jej osiągnięcie jest rozpoczęcie od samych siebie.
Trzy stopnie wpływu zadziałają niezawodnie i w niedostrzegalny sposób pożądana postawa zacznie się rozprzestrzeniać i może doprowadzić do wielkich zmian, o których tak bardzo marzymy.