Zespół amotywacyjny i zażywanie konopi

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Marián Carrero Puerto.

Ostatnia aktualizacja: 22 grudnia, 2022

Naukowcy muszą jeszcze udowodnić, że zespół amotywacyjny jest wywołany głównie przez zażywanie konopi indyjskich. Jednak wszystkie dane odnoszące się do tego, wskazują, że konopie są głównym wyzwalaczem tego stanu.

Jointy, skręty, maryśka, trawa, Mary Jane, zioło… Te znajome określenia odnoszą się do marihuany, narkotyku będącego jednym z podgatunków konopi indyjskich. W tym artykule omówimy zespół amotywacyjny, który jest prawdopodobnie wywoływany właśnie przez zażywanie marihuany.

W ostatnich latach pojawiło się wiele dowodów naukowych dotyczących właściwości terapeutycznych konopi indyjskich. Niektóre z nich to analgezja, obniżone ciśnienie wewnątrzgałkowe, działanie przeciwwymiotne w przypadku wymiotów wywołanych chemioterapią przeciwnowotworową, właściwości zwiotczające mięśnie w różnych stanach, takich jak stwardnienie rozsiane, urazy kręgosłupa i zaburzenia ruchowe.

Wiele osób stosuje konopie również w dzisiejszych czasach. W rzeczywistości jest to najczęściej zażywany narkotyk na świecie. Jest to niepokojące, ponieważ zespół amotywacyjny częściej występuje u osób, które używają konopi przez długi czas.

Jak możemy zdefiniować zespół amotywacyjny?

Zespół amotywacyjny definiuje się jako stan bierności i obojętności charakteryzujący się uogólnionymi trudnościami poznawczymi, interpersonalnymi i społecznymi. Ponadto wiąże się to z długotrwałym stosowaniem konopi (przewlekłe zatrucie THC).

Chociaż jednostka przestaje konsumować marihuanę, może nadal odczuwać objawy tego zespołu. Mówiąc w skrócie, nie ma ochoty na nic. Jest pogrążona w ciągłym stanie anhedonii. Brak jej motywacji i entuzjazmu, nie przejawia zainteresowania czymkolwiek i jest apatyczna wobec wszystkiego.

Motywacja to zainteresowanie zaspokojeniem pewnej potrzeby, które wywołuje impuls do zachowania mającego na celu zrealizowanie tej potrzeby. Motywacja jest kluczowym składnikiem aktywacji, kierunku i podtrzymania zachowania.

Spożywanie marihuany zwiększa prawdopodobieństwo, że każda motywacja do wykonania zadania (innego niż sama konsumpcja) zniknie lub straci na sile. Przyjemność czerpana z konsumpcji konopi staje się znacznie większa niż jakakolwiek inna (praca, związki międzyludzkie, czas wolny, relacje itp.). Osoba zażywająca marihuanę po prostu ucieka się do odroczenia każdej innej aktywności.

Skutki długotrwałej konsumpcji konopi indyjskich

Kiedy dana osoba zażywa narkotyk przez długi czas, staje się to w jej życiu priorytetem. Zaczyna uważać to za podstawową potrzebę i zaniedbuje inne rzeczywiste potrzeby. Zasadniczo jej życie kręci się wokół substancji uzależniającej i nic więcej się nie liczy.

Inne bodźce osłabiają się ze względu na to, jak zadowolona i zrelaksowana jest osoba, która zażywa narkotyki. W konsekwencji sprawia to, że inne potrzeby wydają się nieistotne.

Długotrwałe zażywanie narkotyków powoduje pogorszenie funkcji poznawczych. Bez względu na to, czy osoba przerwie konsumpcję, niektóre symptomy mogą utrzymywać się przez długi czas, lub nawet na zawsze.

Stąd fakt, że marihuana wywołuje zespół amotywacyjny może wydawać się oczywisty. Naukowcy muszą jednak jeszcze udowodnić, że marihuana jest rzeczywiście główną przyczyną tego stanu. Niemniej wszystkie dane zebrane na ten temat sugerują, że jest to prawda.

Objawy zespołu amotywacyjnego

Zespół amotywacyjny objawia się przede wszystkim apatią emocjonalną, na którą składają się:

• Niemożność ukończenia zadań.
• Niezdolność do oceny konsekwencji przyszłych działań.
• Brak zainteresowania.
• Pasywność.
• Trudność w skupieniu się i zwracaniu uwagi.
• Zmiany w pamięci.
• Obojętność.
• Brak introspekcji (jednostka nie jest świadoma swojego stanu psychicznego).
• Opóźnienia w realizacji zadań.
• Brak zainteresowania przyszłością.
• Brak zainteresowania wykonywaniem w pełni długotrwałych działań.
• Problemy z utrzymaniem motywacji.
• Dbanie o siebie w ograniczonym zakresie.
• Brak zainteresowania relacjami seksualnymi.
• Zmniejszony refleks.
• Podatność na frustrację.
• Spowolnione ruchy.

Na poziomie poznawczym objawy wywołane długotrwałym zażywaniem konopi powodują zmiany funkcji wykonawczych, które odpowiadają za:

• Przewidywanie i ustalanie celów.
• Planowanie.
• Hamowanie odpowiedzi.
• Wybór zachowań odpowiednich do kontekstu.
• Organizacja czasowo-przestrzenna.
• Elastyczność poznawcza.
• Podejmowanie decyzji.
• Pamięć robocza.

Na poziomie społecznym opisane objawy powodują ograniczenie interakcji z innymi ludźmi. Dana osoba traci zainteresowanie uczestniczeniem w sytuacjach społecznych i wszelkiego rodzaju działaniach. Zamiast tego okazuje się apatyczna i bierna. Ma to bezpośredni wpływ na wsparcie społeczne danej osoby. W efekcie całej tej symptomatologii może pojawiać się:

• Niska wydajność akademicka i/lub zawodowa z powodu trudności w nauce.
• Izolacja społeczna ze względu na mniej interakcji z innymi ludźmi.
• Brak planów na przyszłość.
• Predyspozycje do angażowania się w konflikty z władzami.
• Brak krótko- i długoterminowych celów.

Jak można leczyć zespół amotywacyjny?

Głównym celem leczenia zespołu amotywacyjnego jest stopniowe zmniejszanie spożycia konopi. Stan jednostki nie ulegnie poprawie, jeśli będzie nadal spożywać marihuanę podczas rehabilitacji.

Praca psychoterapeutyczna może pomóc pacjentowi przezwyciężyć to uzależnienie i przywrócić mu życie. W razie potrzeby specjalista może przepiać leki psychotropowe.

Leczenie pierwszego wyboru to SSRI (leki przeciwdepresyjne) i terapia poznawczo-behawioralna w celu zachęcenia osoby do wznowienia codziennych czynności, poprawy relacji z członkami rodziny i złagodzenia apatycznego stanu psychicznego.