“Zatrzymać się” oznacza stawić czoła pustce

“Mam wszystko, czego chcę, a czuję się pusty“. Zdanie to powtarzane jest ciągle podczas spotkań z terapeutami. To, co miało cię uszczęśliwić, nic nie zmieniło. Odsuwasz więc od tego myśli. Pewnego dnia jednak nie możesz dłużej wytrzymać. Pora przystanąć i stawić czoła pustce.

Konfrontacja z tym uczuciem wymaga rozpoznania jego przyczyn i zaprzestania przykrywania go prowizorycznymi plastrami.

Uczucie pustki

Brak słów, by opisać uczucie pustki. Jeśli go doświadczyłeś, doskonale wiesz o co chodzi. Czasami mówi się o pustce “egzystencjalnej”, co odnosi się do myślenia o sensie życia. 

Uczucie pustki powoduje złe samopoczucie, a wysiłki na rzecz jego wyeliminowania nic nie dają. Kontrolowanie uczucia pustki przypomina próby utrzymania wody w rękach. Ten stan, któremu często towarzyszy niepewność co do tego, w którą stronę skierować swoje wysiłki, może generować poczucie beznadziei.

Wiele osób definiuje uczucie pustki jako przekonanie, że w ich życiu wszystko idzie dobrze i nie ma żadnego dojmującego braku, ale nie pojawia się satysfakcja. Podobnie można się poczuć po wykonaniu wielkiego wysiłku na rzecz jakiegoś celu, który jednak nie dał oczekiwanego zadowolenia z siebie.

Bezskuteczne próby wypełnienia pustki

Uczucie pustki wywołuje niepokój oraz chęć jak najszybszego wypełnienia pustki. Osoby doświadczające takiego stanu próbują zakryć go prowizorycznymi plastrami.

Jedną z najczęściej stosowanych strategii jest wypełnianie sobie czasu różnego typu aktywnościami. Celem jest wyeliminowania wolnego czasu na myślenie o kryzysie egzystencjalnym. Osoby stosujące tę technikę zwykle odczuwają silny niepokój, gdy nic nie robią.

Innem sposobem radzenia sobie z pustką jest kupowanie przedmiotów. Powszechne jest przykrywanie niepokoju kompulsywnymi zakupami i nabywaniem niepotrzebnych rzeczy. Podobny mechanizm może prowadzić do innych nałogów takich jak alkohol, hazard czy zaburzenia odżywiania.

Wszystkie te strategie łączy fakt, że dają jedynie chwilową ulgę, ale nie wypełniają pustki. Uzależnienia mogą spowodować problemy ze zdrowiem, finansami czy relacjami międzyludzkimi i wymagają terapii.

Jakie są przyczyny pojawiania się tego uczucia?

Uczucie pustki objawia się obniżonym nastrojem i stanem nazywanym anhedonią. To niezdolność do odczuwania przyjemności z tego, co wcześniej dawało nam przyjemność. Ma ono związek z odmiennym funkcjonowaniem mózgu.

U osób doświadczających uczucia pustki ciało prążkowane odpowiedzialne za uczucie przyjemności wykazuje mniejszą aktywność.

Co więcej, uczucie pustki wiąże się z pewnymi zaburzeniami psychicznymi. Oto niektóre z nich:

• Zaburzenia emocjonalne takie jak depresja. Gdy uczucie pustki przechodzi w stan przewlekły może przekształcić się w depresję, której objawami są brak nadziei i anhedonia.
• Żałoba. Gdy straci się ukochaną osobę przechodzi się przez doświadczenie pustki powodowane nagłą zmianą w codziennym życiu.
• Wysokie oczekiwania. Gdy człowiek wkłada mnóstwo wysiłku w osiągnięcie celu, rosną jego oczekiwania co do tego, że rezultatem będzie całkowite szczęścia. Jeśli jednak się ono nie pojawia, dochodzi do silnego rozczarowania. To proces typowy na przykład dla kryzysu wieku średniego.
• Pragnienie kontroli. Zaburzenia typu neurotycznego charakteryzują się chęcią kontrolowania wszystkiego, co się wydarza i poświęcaniem nadmiaru czasu na planowanie. Zdanie sobie sprawy z braku wpływu na pewne aspekty życia powoduje uczucie pustki i beznadziei.

Stawić czoła pustce

Uczucie pustki powoduje złe samopoczucie nieokreślonego typu. Towarzyszy mu głęboki niepokój i zagubienie.

Emocje powiązane z odczuwaniem pustki są tak intensywne, że ludzie usiłują je zdusić, by skupić uwagę na czymś innym – tak dochodzi do uzależnień. Zachowanie takie działa jedynie jak plaster na ranę, nie lecząc przyczyn.

Przyczyny pojawienia się uczucia pustki mogą być różne. Na pewnych etapach życia konieczne jest przewartościowanie. Jeśli jednak uczucie pustki przechodzi w stan przewlekły, może przekształcić się w zaburzenia nastroju takie jak depresja.

Chociaż to trudne, momenty kryzysowe są konieczne na pewnych etapach życia, gdyż stanowią impuls do zmiany. W przypadku uczucia pustki, konieczne jest zidentyfikowanie przyczyn.

Poszukiwanie prowadzi do zrekonstruowania swojej tożsamości i potrzeb – trzeba zrewidować własne źródła szczęścia i satysfakcji. Życie wymaga ciągłych redefinicji.