Trolle internetowe i niebezpieczeństwo z nimi związane

Czy uważasz, że trolle to nic innego jak zdezorientowane dzieci, które wyładowują swój gniew w Internecie? Czy uważasz, że ich działania to po prostu niewinne figle bez konsekwencji? Według ostatnich badań jest jednak inaczej

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Cristina Roda Rivera.

Ostatnia aktualizacja: 21 stycznia, 2023

Trolle internetowe mogą być bardziej niebezpieczne niż myślisz. Niektórzy z nich stali się nawet stalkerami w prawdziwym życiu. Dzisiaj porozmawiamy o trollowaniu w przestrzeni wirtualnej.

Trollowanie w Internecie obejmuje akty prowokacji i irytacji innych osób online. Odbywa się to dla własnej rozrywki trolla, pod przykrywką anonimowości i z pomocą pseudonimów. W folklorze i literaturze fantastycznej trolle istnieją od wieków. Trolling online pojawił się natomiast wraz z rozprzestrzenieniem się dostępu do Internetu.

Termin ten został po raz pierwszy użyty w latach 90. na niektórych prywatnych forach. Opisywał on sposób, w jaki użytkownicy wprowadzali w błąd nowych członków, poprzez wielokrotne publikowanie wewnętrznego żartu, o którym wiedziała reszta forum. Ten nowy użytkownik był „trollowany”, był to niejako rodzaj znęcania się. Niestety fora, które pierwotnie były bezpiecznymi schronieniami dla rozrywki i przyjemności, stały się teraz miejscami, w których ludzie często wykazują zachowania socjopatyczne.

Trolle internetowe mogą być bardziej niebezpieczne, niż nam się wydaje

Wiemy, że trolle internetowe są znacznie bardziej odrażające niż te z kreskówek. Przynajmniej w przypadku tych drugich wiemy, kim są i jak wyglądają. Jednak trolle internetowe często ukrywają się za swoją anonimowością, aby nękać i denerwować każdego użytkownika, który ujawnia swoje dane osobowe online.

Tchórzostwo stało się główną formą zastraszania i nękania w XXI wieku. Aby zrozumieć, jak daleko może zajść odczłowieczenie, wystarczy rzucić okiem na niektóre z najsłynniejszych ich „wyczynów”.

Na przykład w przypadkach gwałtu, gdy sprawca został uznany za winnego, użytkownicy niektórych forów ujawnili zdjęcia i dane osobowe ofiar. Osoby te nie posiadają żadnej moralności ani świadomości szkód, jakie mogą wyrządzić. Co więcej, nie eksponują własnych teorii ani opinii. Karmią się raczej złem, zamętem i nienawiścią, które są wynikiem pewnego niepowodzenia w życiu osobistym.

Trolling może pojawić się w sposób zorganizowany lub odosobniony. Trolle to osoby lub grupy, których celem jest nękanie lub poniżanie innych, rozpowszechnianie fałszywych wiadomości na ich temat lub wyśmiewanie ich.

Śledztwo w sprawie internetowych trolli

Dotychczasowe badania sugerują, że owocne może być zbadanie nawyków trollingu w powiązaniu z cechami osobowości Wielkiej Piątki, różnicami płci i globalnymi nawykami internetowymi.

Typ osobowości ciemnej triady (narcyzm, makiawelizm, psychopatia i osobowość sadystyczna) również był analizowany w badaniach nad trollingiem. Uzyskane dane rzeczywiście łączą ciemną tetradę z zastraszaniem zarówno nastolatków, jak i dorosłych.

Badania sugerują również, że narcyzowie i osoby cierpiące na antyspołeczne zaburzenie osobowości częściej korzystają z Facebooka niż inni. Wskazuje to, że ciemne osobowości pozostawiają po sobie duże cyfrowe ślady.

Jeśli chodzi o ciemną triadę, specjaliści spodziewają się, że codzienny sadyzm (Buckels i in., 2013) okaże się najbardziej pasującą do trollingu cechą. W końcu kultura tego internetowego zastraszania obejmuje pojęcie praktycznie równoznaczne z sadystyczną przyjemnością. W żargonie trolli nazywa się to heheszkami.

Jak zachowują się trolle?

Pierwsze poważne badanie dotyczące tego narastającego zjawiska przeprowadził Mark D. Griffiths z Nottingham Trent University (Wielka Brytania). Doszedł do wniosku, że wpływ trolli może być druzgocący wśród niektórych internautów, którzy nie rozumieją lub nie przyswajają takiej nieuzasadnionej agresji.

Badania na ten temat kontynuowano. Niedawno opublikowany artykuł zawierał pierwszy systematyczny przegląd związku między codziennym sadyzmem a agresją, w tym trollingiem. Badacze przeanalizowali 37 artykułów obejmujących 50 opracowań na temat sadyzmu i agresji. Badania te trwały w latach 2013-2020. 20 z nich dotyczyło codziennego sadyzmu i agresji za pośrednictwem platform internetowych. Łączna liczba uczestników badania wyniosła 22 179 osób. Do pomiaru sadyzmu zastosowano cztery miary samoopisowe. Były to SSIS, CAST, VAST i ASP. Do oceny skutków agresji zastosowano szereg środków. Obejmowały one środki samoopisowe i laboratoryjne paradygmaty agresji.

W przypadku agresywnych zachowań niepopełnianych w Internecie, w badaniach przeanalizowano agresję, agresję reaktywną, agresję proaktywną, złość wobec innych, agresywny humor, zastraszanie, zachowanie aspołeczne, agresję osób tej samej płci, konflikty w związkach intymnych, zradykalizowanie zachowań i przemoc, i postawy przestępcze. Ponadto zbadano agresję seksualną. Obejmowało to przemoc ze strony partnera, przymus seksualny i dokonany gwałt.

W przypadku agresywnych zachowań popełnianych w Internecie badania dotyczyły zachowań antyspołecznych online, trollingu online, cybernękania, cyberstalkingu, cyberprześladowania partnerów intymnych, antyspołecznych zachowań randkowych i predyspozycji do pornografii zemsty.

Obecność sadyzmu w Internecie

Wyniki były zaskakujące. Zespoły badawcze z uniwersytetów w Winnipeg, Manitoba i Kolumbii Brytyjskiej odkryły silną korelację między zachowaniem użytkowników o profilu sadystycznym, psychopatycznym i makiawelicznym. Specjaliści doszli do wniosku, że „zachowanie trolli w Internecie to nic innego jak przejaw najzwyklejszego sadyzmu”.

Wcześniejsze badania wykazały również, że wysoki poziom sadyzmu wiąże się z aktami agresji. Obejmują one zarówno torturowanie owadów i zwierząt, jak i brutalne zastraszanie czy cybernękanie.

Subkliniczny sadyzm, który jest bardziej powszechny, rzadziej prowadzi do skrajnie agresywnych zachowań. Stwierdzono jednak, że nawet niski poziom sadyzmu wiąże się z przemocą. Tak więc, biorąc pod uwagę „właściwy kontekst”, wielu sadystów zachowuje się agresywnie.

Analiza danych wykazała, że istniał „umiarkowany związek […] między subklinicznym sadyzmem a agresywnym zachowaniem, definiowanym przez działania obejmujące agresję słowną, fizyczną i seksualną oraz przemoc”. Ponadto w tej recenzji podkreślono jeszcze silniejszy „ilościowy związek między sadyzmem a trollingiem”.

Co motywuje trolle?

Najważniejszym pytaniem jest, co motywuje tego rodzaju agresywne zachowanie. Niedawne badanie dostarcza kilku odpowiedzi. Sugeruje ono, że sadystyczne trolle po prostu lubią patrzeć, jak inni ludzie cierpią. Niektórzy z nas wolą walczyć z trollami. Jednak najbardziej rozpowszechnionym i logicznym środkiem jest ignorowanie ich komentarzy lub, jeszcze lepiej, ich istnienia. Innymi słowy, nigdy nie wolno nam karmić trolla.

To osoby, które chcą zaspokoić swoje impulsy dzięki bezpośredniości i anonimowości, jaką zapewnia Internet. Ostatecznie są to samospalające się płomienie. Co więcej, gasną znacznie szybciej, gdy ich ofiary je ignorują.