Trening oswajania stresu: szczepionka na stres?

Trening oswajania stresu: szczepionka na stres?
Francisco Pérez

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Francisco Pérez.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Każdy może przejść trening oswajania stresu w celu opracowania strategii radzenia sobie ze stresem. Można to porównać do szczepionki na stres. Czy wiesz, jakie korzyści daje ta terapia?

Trening oswajania stresu został opracowany przez Donalda Meichenbauma jako terapia poznawczo-behawioralną mająca na celu zmniejszenie stresu. Pierwotnie miała łagodzić lęk. Obecnie trening oswajania stresu jest zalecany w przypadku różnych zaburzeń związanych z lękiem.

Trening oswajania stresu (SIT) nie jest oderwaną techniką, ale ogólnym terminem, który odnosi się do określonego rodzaju leczenia. Leczenie obejmuje plan treningowy wykorzystujący konkretne metody.

Plan leczenia łączy następujące elementy: nauczanie dydaktyczne, dialog sokratyczny, restrukturyzacja poznawcza, rozwiązywanie problemów, przekwalifikowanie, ćwiczenia behawioralne, samorejestracja, samokształcenie i samodoskonalenie.

Każdy może korzystać z tej terapii, aby przyswoić strategie radzenia sobie z bieżącymi problemami, a także z przyszłymi wyzwaniami.

Zestresowana kobieta przy laptopie

Trening oswajania stresu to jak szczepionka przeciwko chorobie

Trening oswajania stresu podpowiada aktywne strategie, których można użyć się w celu radzenia sobie ze stresującymi sytuacjami. Pod pewnymi względami jest to analogiczne do farmakologicznej szczepionki, którą aplikuje się w celu ochrony przed pewnymi chorobami biologicznymi.

Podobnie jak tradycyjna szczepionka, SIT próbuje stworzyć „psychologiczne przeciwciała”. Te przeciwciała są indywidualnymi umiejętnościami radzenia sobie ze stresującymi sytuacjami.

Tak więc zadaniem SIT jest próba wzmocnienia oporu poprzez ekspozycję na bodźce, które są wystarczająco silne, aby aktywować mechanizmy obronne, ale niewystarczająco silne, aby nie móc ich pokonać. W ten sposób pacjent dzięki swoim doświadczeniom rozwija poczucie „wyuczonych zasobów”.

W jakich sytuacjach SIT może się przydać?

Według Meichenbauma (2009), trening oswajania stresu jest przydatny w radzeniu sobie z czterema typami stresorów sklasyfikowanych przez Eliota i Eisdorfera (1982). Są to:

  • Ostre ograniczone czasowo stresory. Są to stresujące wydarzenia, które zdarzają się raz i nie trwają długo (na przykład test na prawo jazdy lub badania medyczne).
  • Stresujące sekwencje zdarzeń. Odnoszą się do stresujących, konkretnych i ważnych wydarzeń życiowych (np. wykorzystywanie seksualne, utrata pracy, utrata bliskiej osoby itp.).
  • Przewlekłe stresory: Powtarzające się narażenie na stresujące sytuacje. Niektóre przykłady to powtarzające się badania medyczne, walki wojskowe itp.
  • Przewlekłe, stałe stresory. Obejmują długotrwałe problemy zdrowotne lub psychiatryczne, a także długotrwałe problemy emocjonalne.

Trening oswajania stresu jest szczególnie skuteczny, jeśli chodzi o:

  • Edukację pacjentów na temat natury stresu i radzenia sobie z nim.
  • Szkolenie pacjentów w celu kontrolowania myśli, obrazów, uczuć i zachowań. Celem końcowym jest pomoc w interpretacji rzeczy w realistyczny i odpowiedni sposób.
  • Uczenie pacjentów rozwiązywania problemów.
  • Modelowanie i odtwarzanie rzeczywistych zachowań, zarządzania emocjami i strategii samokontroli.
  • Pokazanie pacjentom, jak używać niedostosowanych odpowiedzi jako sygnałów, które ostrzegają, aby wcielić w życie strategie radzenia sobie ze stresem.
  • Oferowanie sesji RPG w celu budowania zaufania pacjentów do korzystania ze strategii radzenia sobie z problemami.
  • Pomaganie pacjentom w zdobywaniu wystarczającej wiedzy, aby byli w stanie poradzić sobie w nieoczekiwanych i stresujących sytuacjach.
Terapia na stres

Co ma na celu trening oswajania stresu

Cele SIT koncentrują się na trzech głównych obszarach:

  • Promowanie właściwej samoregulacji. Oznacza to zmniejszenie lub powstrzymanie intensywności tworzenia opisów i obrazów lub powstawania przeszkadzających emocji. Podobnie, SIT stymuluje odpowiednio dostosowane zachowania.
  • Modyfikacja niedostosowanego zachowania i rozwinięcie lub ustalanie dobrze dostosowanych zachowań.
  • Przeanalizowanie i modyfikacja struktur poznawczych, które promują negatywny obraz siebie i świata.

Trzy fazy ​​treningu oswajania stresu

SIT można podzielić na trzy kolejne fazy:

  1. konceptualizacji,
  2. nabycia umiejętności i prób,
  3. aplikacji i kontynuacji.

Faza konceptualizacji

Celem tego etapu jest zidentyfikowanie i zdefiniowanie problemu, z jakim ma do czynienia pacjent. Celem jest także pomoc w zrozumieniu natury problemu i jego wpływu na emocje i zachowanie. Na tym etapie pacjent powinien również określić swoje cele terapeutyczne.

Ta faza jest bardzo ważna. Możemy również nazwać to fazą edukacyjną, ponieważ wtedy pacjent poznaje swój problem i sposób podejścia do niego.

Faza nabycia umiejętności i prób

W tej drugiej fazie pacjent (przy pomocy terapeuty) analizuje, uczy się i ćwiczy strategie radzenia sobie z problemami. Strategie te pozwalają mu radzić sobie ze stresującymi sytuacjami, które określono w fazie konceptualizacji.

Na tym etapie pacjent uczy się skuteczniej szukać, wykorzystywać i utrzymywać wsparcie społeczne. Korzysta również z techniki odgrywania ról, aby ćwiczyć strategie radzenia sobie ze stresem. Prowadzi rozmowy z terapeutą na temat tego, jak radzi sobie z nowymi strategiami.

Trening oswajania stresu podczas wizyty pacjenta z terapeutą

Faza aplikacji i kontynuacji

W tej fazie cele mogą być zróżnicowane. Jednym z nich jest praktyczne wdrażanie nowych strategii w życie. Pacjent powinien sprawdzić przydatność swoich nowych umiejętności i rozwiązać problemy, które pojawiają się podczas procesu ekspozycji.

Ta faza jest całkowicie zależna od poprzedniej fazy. Aby zdobyć umiejętność, trzeba ją przećwiczyć, najpierw podczas sesji z terapeutą, a potem w rzeczywistych sytuacjach.

Jak widać, trening oswajania stresu jest złożonym zestawem technik i procedur, które mogą nauczyć nas, jak radzić sobie ze stresem. Składa się z trzech faz i może okazać się bardzo pomocny w radzeniu sobie ze stresującymi sytuacjami, zarówno w teraźniejszości, jak i przyszłości.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Meichenbaum, D. H., & Deffenbacher, J. L. (1988). Stress Inoculation Training. The Counseling Psychologist. https://doi.org/10.1177/0011000088161005
  • Meichenbaum, D. (2017). Stress inoculation training: A preventative and treatment approach. In The Evolution of Cognitive Behavior Therapy: A Personal and Professional Journey with Don Meichenbaum. https://doi.org/10.4324/9781315748931
  • Meichenbaum, D. (1996). Stress Inoculation Training for Coping with Stressors. The Clinical Psychologist.
  • Meichenbaum, D., & Novaco, R. (1985). Stress inoculation: A preventative approach. Issues in Mental Health Nursing. https://doi.org/http://dx.doi.org/10.3109/01612848509009464

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.