Teoria inteligencji społecznej Daniela Golemana

Dlaczego istnieją ludzie, których od razu lubimy i którzy wyjątkowo dobrze radzą sobie z osiąganiem porozumień? Czy wynika to z ich magnetyzmu lub charyzmy? W rzeczywistości klucz leży w ich inteligencji społecznej - umiejętności, którą wszyscy powinniśmy szlifować.
Teoria inteligencji społecznej Daniela Golemana
Valeria Sabater

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 13 marca, 2023

Niektórzy ludzie wydają się mieć dar bycia lubianym. Gdziekolwiek się pojawią, robią pozytywne wrażenie. Z drugiej strony inne osoby są jak kaktusy. Zdają się mieć kolce i odpychać od siebie wszystkich dookoła. W rzeczywistości nawet sama ich obecność wydaje się być groźna. Dlaczego jako istoty ludzkie, jesteśmy tak różnorodni w dziedzinie relacji i nawiązywania więzi? Dlaczego jedni są tak zdolni, a inni z kolei tak bardzo nieudolni w tej dziedzinie? Wyjaśnia to teoria inteligencji społecznej Daniela Golemana.

Umiejętność tworzenia zdrowych i efektywnych relacji zależy od czynników edukacyjnych, społecznych, a nawet osobowościowych. Zjawisko to nosi miano inteligencji społecznej. Niezaprzeczalnie jest to ważna umiejętność pojawiająca się w każdej dziedzinie naszego życia. W końcu wiedza o tym, jak wchodzić w interakcje z osobami w naszym otoczeniu ułatwia nawiązywanie satysfakcjonujących więzi, niezależnie od tego, czy będzie to sfera pracy, miłości czy przyjaźni. Z tego oraz wielu innych powodów teoria inteligencji społecznej Daniela Golemana to dziedzina, która zasługuje na naszą uwagę.

Psychologia od dawna interesuje się tym tematem. Jako pierwszy terminu inteligencja społeczna użył Psycholog Edward Thorndike  w 1920 roku. Później wspomniał o nim również Howard Gardner w swojej kontrowersyjnej teorii inteligencji wielorakich. Następnie w 2006 roku Daniel Goleman zaproponował nową i interesującą perspektywę na temat, jakim jest inteligencja społeczna.

Zobaczmy, z czego składa się ta interesująca teoria.

„Ale kiedy skupiamy się na innych, nasz świat się rozszerza. Nasze własne problemy odpływają na peryferie umysłu i przez to wydają się mniejsze, a my zwiększamy naszą zdolność do łączenia się – lub współczującego działania”.

-Daniel Goleman-

Grupa pracowników - Teoria inteligencji społecznej Daniela Golemana
Nasza zdolność do skutecznego obracania się w relacjach społecznych wymaga opanowania wielu umiejętności, takich jak świadomość i swoboda społeczna.

Inteligencja społeczna – słowem wstępu

Wśród specjalistów nie ma zgody co do definicji terminu inteligencja społeczna. Możemy go jednak rozumieć jako umiejętność poruszania się po złożonym oceanie relacji międzyludzkich z wydajnością, dobrym samopoczuciem i satysfakcją. Obejmują one sferę rodzinną, emocjonalną i zawodową. W rzeczywistości inteligencja społeczna obejmuje każdy scenariusz, w którym musisz wchodzić w interakcje z innymi ludźmi.

Należy zauważyć, że ta koncepcja nie powinna być postrzegana jako izolowana zmienna inteligencji ogólnej. To po prostu jeszcze jedno z jej oblicz. Można ją zdefiniować jako zdolność, która ułatwia przystosowanie się do dowolnego środowiska i bezpośrednio wpływa na naszą satysfakcję, poczucie spełnienia i ogólne zadowolenie. Jest to również koncepcja, która ze względu na swoje znaczenie wzbudziła duże zainteresowanie społeczności naukowej.

Na uniwersytecie w Teksasie (USA) i Tromsø (Norwegia) przeprowadzono badanie, w którym przedstawiono interesującą skalę do pomiaru inteligencji społecznej. Za pomocą tego zasobu można ocenić osobę, aby zrozumieć, jak sobie radzi, jeśli chodzi o rozumienie sytuacji społecznych. Ponadto można sprawdzić, czy posiada odpowiednie umiejętności radzenia sobie w takich sytuacjach oraz czy wykazuje odpowiednią świadomość społeczną.

Postacie takie jak psycholog Martin Seligman podkreślają ten właśnie wymiar psychologii. To siła poznawcza, parasol psychologiczny, który wzmacnia nas jako społeczność i przyczynia się do naszego własnego szczęścia.

„Umiejętność słuchania wydaje się naturalnym talentem. Ale, podobnie jak w przypadku innych składników składających się na inteligencję społeczną, każdy może ćwiczyć i poprawiać swoją zdolność dostrajania się, po prostu poświęcając temu więcej uwagi”.

-Daniel Goleman-

Teoria inteligencji społecznej Daniela Golemana

Daniel Goleman opublikował książkę „Inteligencja społeczna: nowa nauka o stosunkach międzyludzkich” w 2006 roku. W tej pracy położył podwaliny pod zrozumienie tej koncepcji w bardziej solidny i praktyczny sposób. Rzeczywiście, jego teoria dotycząca inteligencji społecznej stanowi niezwykle przydatne narzędzie do analizowania jej składowych w sposób sprzyjający szkoleniu.

Ta książka przypomina nam, że z neurobiologicznego punktu widzenia, wszyscy jesteśmy zaprogramowani do łączenia się z innymi. Czasami jednak ze względów edukacyjnych, wychowawczych, osobowościowych czy środowiskowych nie rozwijamy tego obszaru tak bardzo, jak powinniśmy. Dlatego pokrzepiająca jest świadomość, że zawsze jesteśmy w stanie zrobić krok w przód, aby jeszcze bardziej zwiększyć nasze umiejętności w tej dziedzinie.

Oto składniki, które składają się na inteligencję społeczną.

Teoria inteligencji społecznej a świadomość społeczna

Świadomość społeczna przedstawia potężną zdolność, jeśli chodzi o łączenie się z rzeczywistością innych ludzi. Twój mózg jest zaprojektowany tak, aby wczuwać się w uczucia innych ludzi bez względu na ich kulturę, pochodzenie, okoliczności lub szczególny kontekst. Odczytywanie wskaźników społecznych wokół Ciebie pozwala lepiej nawigować w życiowej podróży.

Ta zmienna jest tworzona dzięki szeregowi elementów, które ją budują i umożliwiają jej wystąpienie:

  • Poznanie społeczne. Zdolność zrozumienia funkcjonowania wszystkich doświadczeń społecznych.
  • Empatia pierwotna. Zdolność do doświadczania emocji i uczuć innych poprzez komunikację niewerbalną.
  • Empatyczna precyzja. Nie tylko odczuwanie tego, czego doświadczają inni, ale także zrozumienie i rozszyfrowanie ich intencji.
  • Dostrojenie. Zdolność bycia otwartym i w pełni zestrojonym ze sobą.

Swoboda społeczna

Czy uważasz, że łatwo poruszasz się w rozmaitych sytuacjach społecznych? Dobrze komunikujesz się ze współpracownikami, a nawet z nieznajomymi? Czy jesteś efektywny w zawieraniu umów z innymi? Radzisz sobie z nieporozumieniami ze swoim partnerem?

Swoboda społeczna reprezentuje płynność i skuteczność, z jaką radzisz sobie w relacjach z innymi ludźmi. Jest ona determinowana przez następujące cechy:

  • Wpływ. Możliwość wywierania pozytywnego wpływu.
  • Synchronizacja. Umiejętność interakcji z kimkolwiek za pomocą komunikacji niewerbalnej.
  • Obawa. Troska o potrzeby, emocje i myśli innych.
  • Autoprezentacja. Wiedza, jak dotrzeć do innych, przedstawić się i pokazać w ciepły i przyjazny sposób.
Grupa uczniów
Inteligencję społeczną należy kształtować w dzieciństwie oraz w okresie dojrzewania.

Teoria inteligencji społecznej – wnioski

W teorii inteligencji społecznej Daniela Golemana podstawą jest empatia. W rzeczywistości bez tego psychobiologicznego „kleju” głębokie interakcje międzyludzkie nie są możliwe i brakuje w nich harmonii. Co gorsza, brak empatii może prowadzić do wysoce dysfunkcyjnych i samolubnych zachowań. Na szczęście wielu z nas posiada to cenne narzędzie, które pomaga nam odpowiednio zachowywać się w rozmowach i we wspólnych sytuacjach.

Musimy pamiętać, że jako istoty ludzkie jesteśmy grupą społeczną zmuszoną żyć razem na tej samej planecie, stawiając czoła podobnym sytuacjom i wyzwaniom. Gdybyśmy byli bardziej kompetentni w zakresie umiejętności społecznych, które tutaj wyszczególniliśmy, jest całkiem możliwe, że przybliżylibyśmy się do rozwiązania naszych największych problemów. Dlatego nie wahaj się jeszcze bardziej poprawić tego kluczowego obszaru swojego samopoczucia.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Goleman, Daniel (2011) Inteligencia social: la nueva ciencia de las relaciones humanas. Kairós
  • Lieberman, M. D. (2013). Social: Why our brains are wired to connect. Oxford University Press.
  • Silvera, D., Martinussen, M., & Dahl, T. I. (2001). The Tromsø Social Intelligence Scale, a self‐report measure of social intelligence. Scandinavian Journal of Psychology42(4), 313–319.
  • Thorndike, E. L. (1920). Intelligence and its uses. Harper’s Magazine140, 227–235.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.