Strach przed chorobą - coraz powszechniejszy problem
Strach przed zarażeniem się, obsesja ciągłego sprawdzania objawów w internecie w celu autodiagnozy… Strach przed chorobą to coraz częstszy problem. Wiele osób poważnie cierpi z jego powodu.
Zapewne do głowy przychodzi od razu klasyczna hipochondria. Termin ten jednak wyszedł oficjalnie z użycia w piątej edycji klasyfikacji zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego z 2013 roku (DSM-5).
Warto również zwrócić uwagę na dwa fakty. Nie jest łatwo żyć w ciągłym strachu przed chorobą. Powoduje to złe samopoczucie oraz lęk i utrudnia zaangażowanie się w sprawy osobiste i zawodowe. Dodatkowo potęguje to cierpienie. Trudno jednak zdiagnozować tę psychiczną dolegliwość.
Lekarze pierwszego kontaktu zwykle koncentrują się na objawach i wykonywaniu badań pod kątem konkretnych chorób. Rzadko kiedy biorą oni pod uwagę możliwość występowania zaburzeń psychicznych u pacjenta. Przeanalizujmy ten temat.
Strach przed chorobą: objawy, przyczyny, leczenie
Strach przed chorobą prowadzi zwykle do dwóch typów zachowań. W pierwszej opcji dotknięta nim osoba udaje się do lekarza i uparcie poszukuje diagnozy swojego stanu. Możliwe jednak, że pacjent przekonany o dużej ilości objawów nie prosi o pomoc, gdyż zbytnio się boi.
“A co, jeśli to coś poważnego? A co, jeśli nie ma na to leku?”. Jak widać, w takim stanie wpada się w spiralę strachu. Jest on zwykle chroniczny i potrafi trwać od dzieciństwa do końca życia.
Gdy osoby cierpiące na tego typu zaburzenie nie otrzymają pomocy, czują się ograniczone i skoncentrowane jedynie na własnym ciele oraz poszukiwaniu objawów chorób, które następnie próbują przyporządkować do opisów znalezionych w internecie.
Nie mówimy tutaj o hipochondrii, gdyż ten pejoratywny termin został oficjalnie usunięty z podręczników diagnostycznych.
Jakie są objawy strachu przed chorobą?
Do niedawna osoby bojące się zachorowania nazywano hipochondrykami. Za tym zachowaniem stoi o wiele więcej: cierpienie emocjonalne, problemy z wykonywaniem codziennych czynności, pracą itp.
Według klasyfikacji zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego diagnostyka wymaga rozważenia następujących kryteriów:
- Pacjent martwi się bez przerwy przez okres minimum 6 miesięcy. Obawia się zachorowania na dolegliwości natury fizycznej lub psychicznej.
- Każda dolegliwość powoduje lęk. Swędzenie skóry, ból brzucha, tik powieki, drapanie w gardle, kaszel…
- Strach występuje mimo że pacjent nie cierpi na żadne schorzenie. Badania nie wykazują żadnej dolegliwości.
- Pacjent często chodzi do lekarzy. Może też bać się wizyt lekarskich, co dodatkowo go dobija – myślę, że jestem chory i boję się, że lekarz to potwierdzi.
Przyczyny
Strach przed chorobą warunkowany jest wieloma czynnikami. Zwykle są to zaburzenia psychiczne i problemy ciągnące się od wielu lat. Badania takie jak to przeprowadzone przez indyjski uniwersytet Madhya Pradesh dały bardzo ciekawe wyniki.
- Duża część pacjentów chodzi do lekarza z powodu strachu przed chorobą.
- Około 18 % tych pacjentów ma w rodzinie przypadki tej samej dolegliwości.
- 32,1 % cierpiało z powodu nadużyć w dzieciństwie.
- 25 % cierpi na depresję.
- 23 % ma zaburzenia lękowe (fobie, niepokój..).
Innymi słowy, strach przed chorobą wiąże się z innymi problemami psychicznymi.
Leczenie
Czy strachowi przed chorobą można zaradzić? Owszem. Wymaga to jednak psychoterapii – zwykle poznawczo-behawioralnej. Umożliwia ona odsunięcie od siebie niezdrowych myśli, które intensyfikują cierpienie.
Wówczas pacjent stopniowo uczy się racjonalizować swoje myśli i proporcjonalnie na nie reagować – ze spokojem i bez strachu. Ważna jest także identyfikacja przyczyn tego zaburzenia (nadużycia w dzieciństwie, traumy…).
Uzupełniająco stosuje się leki uspokajające i antydepresyjne (inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny). To jednak kwestia decyzji lekarza. Najskuteczniejsza jest jednak psychoterapia.
To może Cię zainteresować ...
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- American Psychiatric Association (APA) 2013. Manual diagnóstico y estadístico de los trastornos mentales (DSM-5)
- Pandey, S., Parikh, M., Brahmbhatt, M., & Vankar, G. K. (2017). Clinical study of illness anxiety disorder in medical outpatients. Archives of Psychiatry and Psychotherapy, 19(4), 32–41. https://doi.org/10.12740/APP/76932
- Taylor S, Thordarson DS, Jang KL, Asmundson GJG. Genetic and environmental origins of health anxiety: a twin study.
World Psychiatry. 2006; 5(1): 47–50 - Scarella TM, Laferton JAC, Ahern DK, Fallon BA, Barsky A. The relationship of hypochondriasis to anxiety, depressive,
and somatoform disorders. Psychosomatics. 2016; 57(2): 200–207.