Rodzaje oprawców i ich charakterystyka

Czy wszyscy sprawcy są tacy sami? Wydaje się, że nie. Różni autorzy podjęli wysiłek nakreślenia kompletnej typologii tych ludzi, którzy nie wahają się wyrządzać krzywdy innym, aby osiągnąć swoje cele. Chcesz się o nich dowiedzieć?

Jako cywilizacja osiągnęliśmy wielki postęp technologiczny. Niewątpliwie ułatwiło nam to życie. Jednak na poziomie etycznym, moralnym, relacyjnym i ludzkim wydaje się, że nie posunęliśmy się aż tak bardzo. Ludzie i zwierzęta wciąż są narażeni na złe traktowanie przez innych. Co więcej, rodzaje oprawców i ich cechy mogą być naprawdę zróżnicowane.

Mówimy o wzorcu afektywnym, behawioralnym i poznawczym, przez który inna istota ludzka (lub zwierzę) jest krzywdzona i uzyskuje się lub utrzymuje nad nią pewną kontrolę. Każdy akt fizyczny, seksualny, emocjonalny, ekonomiczny lub psychologiczny, w którym inna osoba jest krzywdzona, jest uważany za nadużycie.

Tak jak istnieją różne rodzaje nadużyć, istnieją również różne rodzaje oprawców. Przyjrzyjmy się im.

Rodzaje oprawców

Według Amor, Echeburúa i Loinaz (2009) istnieją dwie klasyfikacje, które ukierunkowują badania i debatę na temat typów sprawców.

Klasyfikacja Gottman i in. (1995)

Zgodnie z tą klasyfikacją istnieją dwa rodzaje sprawców, kobra i pitbull. Ta typologia została zdefiniowana przez odniesienie reakcji serca sprawcy podczas kłótni.

Typ 1 sprawcy (kobra)

U tego typu sprawców tętno w obliczu kłótni spada. Charakteryzują się tym, że są antyspołeczne, agresywne i sadystyczne.

Znęcanie się, jakie powodują wobec drugiej osoby, jest zaplanowane (instrumentalne). Co więcej, nie generuje w nich poczucia winy ani wyrzutów sumienia.

Typ 2 sprawcy (pitbull)

W przeciwieństwie do sprawców typu 1, osoby typu 2 mają zwiększone tętno podczas kłótni. Charakteryzują się biernością i agresywnością, chronicznym problemem z gniewem i niepewnym stylem przywiązania. Ich profil psychopatologiczny wskazuje na osobowość unikającą i typu borderline.

Nadużycia, których używają, nie są zaplanowane, ale impulsywne. Odzwierciedla to poważne problemy z kontrolą impulsów i wyrażaniem emocji.

Klasyfikacja Holtzwortha-Munroe i Stuarta (1994)

Rodzaje sprawców w tej klasyfikacji są następujące:

Nadmiernie kontrolowani oprawcy

Są agresywni w sferze rodzinnej ze swoimi dziećmi i partnerem. Jednak częstotliwość nadużyć i ich nasilenie są niewielkie w porównaniu z innymi sprawcami. Ponadto są mniej skłonni do wykorzystywania lub napaści seksualnej na swojego partnera.

Niektóre z ich cech są następujące:

• Prezentują pasywne, zależne i obsesyjne cechy osobowości, aby zdobyć pozorną kontrolę.
• Zwykle żałują złego traktowania i generalnie nie akceptują przemocy.
• Są sprawcami niskiego ryzyka.
• Mają trudności w wykorzystaniu umiejętności społecznych.
• Ich relacje są stosunkowo stabilne.

Impulsywni oprawcy lub z osobowością borderline

Są agresywni fizycznie, psychicznie i seksualnie. Intensywność nadużyć waha się od średniej do wysokiej. Nie ogranicza się to tylko do środowiska rodzinnego, jak w przypadku nadmiernie kontrolowanego sprawcy. Może rozciągać się na dowolny obszar.

Nadużycie jest produktem nagromadzonego wewnętrznego napięcia. Oto jego cechy:

• Impulsywność.
• Niestabilność emocjonalna i nerwowość.
• Chroniczny gniew.
• Obraźliwa osobowość.
• Przywiązanie bazujące na strachu.
• Słabe umiejętności społeczne i komunikacyjne.
• Niski żal za złe traktowanie.
• Historia odrzucenia i nadużyć w dzieciństwie.

Aspołeczni oprawcy

Dokonują instrumentalnego (celowego) wykorzystywania przemocy fizycznej i psychicznej. Wyraża się to w sposób uogólniony we wszystkich kontekstach ich życia. Wykorzystują nadużycia jako strategię, aby uzyskać to, czego chcą i przezwyciężyć swoją frustrację.

W przeciwieństwie do sprawców impulsywnych, którzy działają w odpowiedzi na nagromadzone napięcie, osoby antyspołeczne wykorzystują przemoc w sposób chłodny, wyrachowany i zaplanowany. Niektóre cechy tego typu sprawcy są następujące:

• Narcyzm i manipulacja.
• W dzieciństwie cierpieli z powodu poważnych nadużyć.
• Istnieje duże prawdopodobieństwo, że nadużywają alkoholu i narkotyków.
• Są przestępcami wysokiego ryzyka.
• Mają słabe umiejętności społeczne.

Ogólna charakterystyka sprawców

Szczególne cechy każdego sprawcy mogą się różnić w zależności od siebie. Możemy jednak zdefiniować pewne cechy, które mniej lub bardziej uzupełniają profil wszystkich z nich. Są to:

1. Niepewność

Sprawcy czują się bardzo niepewni siebie i świata. Brak bezpieczeństwa sprawia, że są nieufni, zazdrośni i kontrolujący. Chociaż mogą wydawać się naprawdę pewni siebie, to tylko po to, by zrekompensować swoje poczucie niepewności.

2. Słabe umiejętności społeczne i komunikacyjne

Osoby stosujące przemoc mają trudności z odnoszeniem się do innych w asertywny i satysfakcjonujący sposób. Mają także problemy z komunikowaniem się i wyrażaniem swoich myśli i emocji w sposób asertywny. Te braki uniemożliwiają im rozwiązywanie konfliktów w sposób nieagresywny.

3. Brak empatii

Osoby stosujące przemoc mają problemy z rozpoznaniem i zrozumieniem stanów psychicznych i emocjonalnych innych osób. Dlatego trudno jest im wyobrazić sobie, jak może się czuć druga osoba w związku z jej złym traktowaniem.

4. Agresywność

Osoby stosujące przemoc są agresywne. Próbują narzucić się drugiej osobie, używając strachu, wstydu i poczucia winy, aby zwiększyć swoją siłę. Akt szkodzenia lub zranienia jest widoczny w każdym akcie agresji popełnionym przeciwko drugiej osobie. Bez wątpienia agresywność jest jedną z głównych cech wszystkich napastników.

5. Zależność 

Sprawcy bywają skłonni do uzależnień. To dlatego, że potrzebują innej osoby, z którą mogą rozproszyć poczucie samotności i porzucenia. Potrzebują drugiej osoby, aby pokazać, jak silni i pewni siebie są.

6. Niska tolerancja na frustrację

Osoby stosujące przemoc nie są w stanie samodzielnie regulować i znosić sytuacji, które ich frustrują. Utrudnia im to radzenie sobie z negatywnymi lub nieprzyjemnymi uczuciami, takimi jak stres. Ich niezdolność do samodzielnego radzenia sobie wyraża się w drażliwych zachowaniach.

Każdy rodzaj oprawcy jest inny. Cechy, które opisaliśmy, pozwalają nam mieć globalną wizję tego, jak się zachowują i odnoszą do innych.

Ten szczególny wzorzec interakcji jest problemem psychospołecznym. Co więcej, należy to głęboko zakwestionować. To dlatego, że to nie materialne rzeczy są uszkadzane – stawką jest ludzkie życie.