Restrykcyjne diety czy raczej zdrowe nawyki?

Czy żyjesz w ciągłym rozdarciu bycia na diecie lub nie? A może czujesz, że spędzasz tak praktycznie całe swoje życie a i tak nie czujesz się dobrze? Czy zaczynasz stosować restrykcyjne diety i wkrótce odczuwasz zalewające cię negatywne uczucia, takie jak poczucie winy lub frustracja?

Oto kilka narzędzi, które pomogą Ci zrozumieć, co kryje się za kulturą dietetyczną. Zobaczysz również, jak odróżnić popularne diety cud od nawyków zdrowego stylu życia. Pożegnaj restrykcyjne diety i naprawdę zadbaj o siebie! To pierwszy krok do przerwania tego niekończącego się cyklu.

Co kryje się za określeniem “kultura diety” i jak wpływa na restrykcyjne podejście do odżywiania?

Etymologicznie znaczenie słowa „dieta” pochodzi od greckiego określenia “dayta” i można je zdefiniować jako „zestaw pokarmów, które zwykle spożywa dana osoba”.

Z biegiem lat słowo to nabrało o wiele szerszego znaczenia. Stało się pojęciem nie tylko związanym z naszą dietą, ale także ze sposobem życia. Niestety ten “dietetyczny” sposób czasem dystansuje się od zdrowego życia. Ma również negatywny wpływ, zarówno na zdrowie fizyczne, jak i psychiczne.

Łatwo chociażby zauważyć, jak słowo „dieta” bezpośrednio wpływa na nasz stan emocjonalny. Na poziomie kulturowym jego znaczenie zostało skonstruowane na zasadzie swoistej polaryzacji. „Jeśli jestem na diecie, odmawiam sobie, a jeśli nie jestem na diecie, jem, na co mi przyjdzie ochota”.

Ta biegunowość, choć narzucona przez media i kulturę dietetyczną, może mieć negatywny wpływ na nasze emocje i jakość życia. Jednocześnie może nam uniemożliwiać zmianę i utrzymanie dobrych nawyków żywieniowych, a także zdrowego stylu życia. Ale właściwie dlaczego tak się dzieje?

Dbanie o siebie to znacznie więcej niż wybór zdrowej żywności i restrykcyjne diety

Dbanie o siebie to nie tylko wybór zdrowej żywności. To także nasza integralność, harmonia i niemożność oddzielenia aspektów fizycznych i emocjonalnych jako niezależnych elementów. I to zarówno na poziomie ogólnym, jak i w kwestii zmiany naszych nawyków żywieniowych.

Na przykład, gdy dana osoba ma nadwagę i chce schudnąć, instynktownie pierwszą rzeczą, jaką zrobi, jest ograniczenie jedzenia. Taka osoba uważa bowiem, że ​​im mniejsze ilości będzie spożywać, tym szybciej osiągnie swój cel. Jednak przestrzeganie restrykcyjnej diety, nie tylko jest szkodliwe dla zdrowia. Nie bierze również pod uwagę ważnych aspektów własnej osoby, takich jak choćby emocje.

Ciekaw, co pokazują w tej dziedzinie różne aktualne badania. Otóż w przypadku utraty wagi lepsze wyniki uzyskuje się, gdy elementy psychologiczne są zintegrowane z wytycznymi dietetycznymi, niż gdy stosuje się wyłącznie diety restrykcyjne.

Dlatego tworzy się specjalne kombinowane programy zmiany nawyków. Dzięki nim obserwuje się poprawę nie tylko poziomu samooceny, ale także percepcji obrazu ciała i poczucia własnej skuteczności (Villalba, 2016). Ponadto dostrzega się także poprawę poziomu motywacji i lepsze przestrzeganie zasad programu zmian.

Cechy “mentalności dietetycznej”

Czas więc położyć kres błędnemu przekonaniu, które sprowadza utratę masy ciała do ograniczenia jedzenia. Pierwszą rzeczą, którą musimy poznać, to sposób działania “kultury diety”.

Musimy także zidentyfikować zestaw negatywnych myśli i emocji, które ona może wywoływać. Innymi słowy, chodzi o cechy “mentalności dietetycznej”. Poniżej przedstawiamy najbardziej reprezentatywne:

• Zakłada daty rozpoczęcia i zakończenia.
• Polega na ograniczeniu, wyeliminowaniu lub zakazaniu spożywania niektórych pokarmów, co prowadzi do generowania stanów lękowych i negatywnych uczuć, takich jak poczucie winy lub frustracja.
• Wykazuje niezgodność z wydarzeniami społecznymi. Człowiek jest istotą społeczną. Każdy plan żywieniowy, który nie jest zgodny z życiem towarzyskim, będzie działał jak rozwiązanie tymczasowe. Nie będzie też można go utrzymać w perspektywie długoterminowej.
• Promuje szybką utratę wagi ciała. W praktyce nie zawsze oznacza to utratę tkanki tłuszczowej, ale innych składników ciała, takich jak masa mięśniowa.
• Ma krótkotrwałą skuteczność.
• W wielu przypadkach przeprowadzana dieta prowadzi do efektu odbicia, czyli efektu jo-jo.
• Masa ciała jest jedynym wskaźnikiem postępu.
• Powoduje negatywne odczucia i niską samoocenę, ponieważ nie jest w stanie osiągnąć wyznaczonego celu. Generalnie celem jest osiągniecie pewnej wagi w krótkim przedziale czasowym.

Od restrykcyjnej diety do zdrowych nawyków

Już dawno temu pojęcie zdrowia przestało być równoznaczne jedynie z brakiem choroby. Chodzi raczej o globalny stan dobrego samopoczucia zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Zgodnie z tą linią możemy zdefiniować zdrowe nawyki. Byłby to wzorzec zachowań, który zakładamy jako własny i który z czasem ma pozytywny wpływ na nasze zdrowie.

Zatem główne cechy określające zdrowe nawyki żywieniowe są następujące:

• Opierają się na realnych celach, które pomagają w docenianiu małych osiągnięć.
• Obejmują one stopniowe zmiany diety i stylu życia.
• Prowadzą do stopniowej utraty wagi, co stanowi jeszcze jedną konsekwencję, a nie jedyny cel.
• Nie ma żadnych ograniczeń ani narzucania jeśli chodzi o jedzenie. Wybór odbywa się na podstawie stopniowego zdobywania wiedzy. Kryteria dotyczą raczej wyboru jakości produktów.
• Pozwalają one osiągnąć korzystne cele zdrowotne, które są utrzymywane z czasem.
• Poziom fizycznego i psychicznego samopoczucia się zwiększa.
• Nie dominuje wina ani frustracja.
• Można je zastosować nawet prowadząc życie towarzyskie.

Po przeanalizowaniu głównych różnic między cechami “kultury diety” a zmianą nawyków żywieniowych często pojawiają się wątpliwości co do czasu i efektów. Należy jednak zauważyć, że zmiana nawyków wymaga czasu.

Dlatego znowu wpadniemy pod presję oczekiwań i zanim zaczniemy jakieś nowe restrykcyjne diety, warto zastanowić się nad ważnym pytaniem. Ile to już lat zainwestowaliśmy w ten cykl rozpoczynania, kończenia lub kończenia i rozpoczynania od nowa?

Jak zatem zadbać o siebie?

Czy można zadbać o siebie, skupiając się tylko na tym, co widzimy? Jednocześnie karząc się zakazami i nieskończonymi cyklami restrykcyjnych diet, których nie można utrzymać w czasie i które źle wpływają na naszą samoocenę?

Odpowiedź jest jasna: nie! A przynajmniej nie w zdrowy sposób. A może zmienimy wreszcie podejście? Co się stanie, jeśli zainwestujemy w coś innego? Na przykład w naukę, jak dbać o siebie bez diety?