Przetrenowanie prowadzi do zwiększonej impulsywności

Uprawianie sportu jest jednym z najzdrowszych nawyków. Jednak wiele osób może również prowadzić do przekraczania granic własnego ciała, nie biorąc pod uwagę, że nadmiar ma również negatywne skutki. Dziś poruszymy ten temat, ale pomówimy także o tym, jak przetrenowanie prowadzi do zwiększonej impulsywności.
Przetrenowanie prowadzi do zwiększonej impulsywności
María Vélez

Napisane i zweryfikowane przez psycholog María Vélez.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Sport przynosi wiele korzyści naszemu ciału i umysłowi. Dzięki niemu poprawia się nasza sprawność fizyczną, napięcie i siła mięśni. Ale sport wpływa również korzystnie na nasz układ sercowo-naczyniowy, a nawet na nasze zdolności poznawcze. Jednak przetrenowanie może również prowadzić do szeregu negatywnych konsekwencji.

Wśród problemów, jakie może spowodować przetrenowanie i brak odpoczynku może być uzależnienie od niektórych sportów, takich jak bigoreksja (dysmorfia mięśniowa u kulturystów) lub uzależnienie od biegania.

Ponadto mogą wystąpić urazy mięśni, problemy z sercem i układem oddechowym. Nadmierne treningi prowadzą w końcu do pogorszenia stanu układu odpornościowego, starzenia się stawów i tak zwanego zespołu przetrenowania.

Zespół przetrenowania

Czasami przetrenowanie dochodzi do tak wysokiego poziomu, że prowadzi do zespołu przetrenowania lub wyczerpania, czy burnout . Zatem syndrom ten jest podobny do syndromu wypalenia zawodowego, które występuje u pracowników.

Biegnący mężczyzna

Dlatego sportowcy doświadczają wówczas nagłego spadku wydajności, nawet w stanie spoczynku, któremu towarzyszy szereg objawów fizycznych i psychicznych. Przetrenowanie może dawać zarówno objawy fizyczne jak i psychiczne:

Fizyczne przetrenowanie

Objawami fizycznymi i fizjologicznymi, które mogą pojawić się w tym zespole, są:

  • Zwiększone ciśnienie krwi i częstość akcji serca.
  • Wysoka temperatura ciała.
  • Nadciśnienie tętnicze
  • Utrata masy ciała i apetytu.
  • Problemy żołądkowo-jelitowe
  • Bóle mięśni
  • Podatność na infekcje i osłabiony układ odpornościowy.
  • Zwiększony poziom kortyzolu.
  • Zwiększony poziom kwasów tłuszczowych.
  • Obniżony poziom żelaza, hemoglobiny i / lub glikogenu.

Przeciążenie psychiczne

Ponadto występują następujące objawy psychologiczne:

  • Zaburzenia nastroju.
  • Zmęczenie i wyczerpanie
  • Lęk i/ lub niepokój
  • Drażliwość
  • Brak koncentracji
  • Niska samoocena i brak pewności siebie.
  • Utrata libido.
  • Zaburzenia snu

Ponadto, w ostatnich badaniach stwierdzono, że nadmierny trening może prowadzić do zwiększonej impulsywności. Fakt ten nie wpływa jednak jedynie na tę cechę charakteru, ale może mieć bardzo konkretne negatywne konsekwencje dla zachowania i zdrowia.

Impulsywność jest cechą, która prowadzi do szybkiego, nieoczekiwanego i nadmiernego działania w przypadku bodźców wewnętrznych lub zewnętrznych. Dlatego osoba działa bez zastanowienia przed podjęciem działania i bez rozważenia konsekwencji.

Przetrenowanie – co mówią badania

We wrześniu francuska grupa badawcza opublikowała badanie dotyczące tego, jak wpływa nadmierny trening na poziom impulsywności. W szczególności, w jaki sposób przetrenowanie wpływa na kontrolę poznawczą.

W tym celu naukowcy zrekrutowali 37 triatlonistów, których podzielili na dwie grupy: grupę z przeciążeniem treningowym i grupę kontrolną. Oznacza to, że 19 z nich wydłużyło czas trwania treningu o 40% w każdej sesji przez kolejne trzy tygodnie. Pozostałe 19 osób monitorowano w czasie normalnego treningu w tym samym okresie.

Nastepnie, po tygodniach eksperymentalnych treningów (o zwyczajnej lub przeciążonej intensywności) poddali uczestników sesji oceniającej. Sesja została podzielona w następujący sposób:

  • Przez 50 minut w funkcjonalnej maszynie MRI sportowcy wykonywali zadania kontroli poznawczej przeplatane 3 procesami decyzyjnymi, w których musieli wybierać między dwiema nagrodami pieniężnymi: jedną natychmiastową, a drugą długoterminową.
  • 45-minutowa sesja jazdy na rowerze z pełną prędkością w celu wywołania efektów przeciążonego treningu w sytuacji zmęczenia.
  • Kolejne 50 minut w rezonansie wykonując te same zadania poznawcze i podejmując decyzje jak w pierwszym bloku.

W ten sposób badacze przyjrzeli się trzem aspektom. Sprawdzili stan pobudliwości kory mózgowej, wydajność w określonych zadaniach oraz preferencje dla nagród natychmiastowych lub opóźnionych.

Do czego doszli naukowcy?

Badacze byli zainteresowani impulsywną aktywnością związaną z korą mózgową i wynikającymi z niej zadaniami czasowymi. Zadania poznawcze zostały uwzględnione głównie w celu sprowokowania aktywacji wspomnianego obszaru mózgu.

W ten sposób, porównując aktywność mózgu po 45 minutach ostrych ćwiczeń z aktywnością w pierwszej części sesji, odkryli spadek aktywności bocznej kory przedczołowej podczas podejmowania decyzji, ale nie sprawności poznawczej.

Trenujący mężczyzna

Oznaczałoby to, że przetrenowanie ma negatywny wpływ na zadania, w których należy podjąć subiektywną decyzję. Nadmierny trening zużywa zasoby i utrudnia wykonanie zadania.

W tym zadaniu zaobserwowali, że przetrenowani triathloniści wykazywali większą preferencję dla mniejszych nagród, ale otrzymanych wcześniej – w porównaniu z grupą kontrolną i własnymi wynikami przed przeciążeniem.

Szersze implikacje nadmiernego treningu

Te wyniki są istotne ze względu na kilka aspektów. Z jednej strony kontrola poznawcza, w przeciwieństwie do impulsywności, pomaga nam wykonywać zadania w sposób ukierunkowany i świadomy.

Zmniejszona kontrola poznawcza w sporcie prowadziłaby do większego poczucia bezpieczeństwa, popychając ciało do przekraczania dalszych granic. W praktyce oznacza to  niestosowanie przerw w treningu lub brak odpoczynku w razie potrzeby a także wybieranie natychmiastowej nagrody.

W konsekwencji może to jednak prowadzić do kontuzji i bardziej ryzykownych zachowań.

Z drugiej strony, ta skłonność do uzyskania najlepszego wyniku w danej chwili jest również związana z dopingiem. Prowadzi do nadużywania organizmu, co nie tylko zagraża długoterminowym celom, ale ma bezpośrednie konsekwencje dla zdrowia fizycznego i psychicznego.

Podsumowując, podobnie jak w przypadku większości działań, skumulowane zmęczenie wynikające z przetrenowania może mieć negatywne konsekwencje zarówno w krótkim, jak i długim okresie.

Ważne jest więc promowanie zdrowych nawyków, które powinny obejmować uczenie się, jak podejmować właściwe decyzje i wiedzę, jak nie przekraczać granic naszego ciała i umysłu.


Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.