Halucynacje: cechy charakterystyczne i rodzaje
Halucynacje mogą mieć wiele oblicz: od przebłysku ludzkiej sylwetki poprzez odgłos kroków i aż po pełne konwersacje. Czytając dzisiejszy artykuł dowiesz się więcej na ten temat.
Halucynacje to zjawisko psychologiczne, które wzbudza wielkie zainteresowanie ze względu na swoją wyjątkowość oraz dość rzadkie występowanie. Pojawiają się podczas różnych zaburzeń zdrowotnych, a sposób, w jaki się objawiają, również bywa zróżnicowany. W poniższym artykule postaramy się przybliżyć najważniejsze z rodzajów halucynacji.
Pierwsza i najbardziej zwięzła definicja tego zjawiska została ukuta przez Esquirola. Ten francuski psychiatra opisał halucynacje jako “bezobiektowe postrzeganie“. Innymi słowy, kiedy pojawiają się halucynacje, postrzegasz obrazy, dźwięki i zapachy, których nie wywołują zewnętrzne bodźce.
Halucynacje czy złudzenia?
Ludzie często mylą halucynacje ze złudzeniami. Jednak w rzeczywistości są to zupełnie odmienne zjawiska. W przypadku złudzeń istnieje zewnętrzny bodziec, ale dana osoba odbiera go w nieprawidłowy sposób. Dzieje się tak, gdy budzisz się w środku nocy, spoglądasz na krzesło z narzuconymi na nie ubraniami i wydaje Ci się, że siedzi na nim jakaś osoba.
Kolejna znacząca różnica polega na tym, że złudzenia szybko zanikają, gdy przechodzą przez filtr rozumu. Z kolei halucynacje mają taką samą moc i wywierają na nas taki sam wpływ jak rzeczywistość. Opierają się wszelkim próbom racjonalnego myślenia. Innymi słowy, osoba, która doświadcza halucynacji, w pełni wierzy, że to, co dostrzega, jest prawdziwe.
Jakie są najczęstsze rodzaje halucynacji?
Istnieje kilka sposobów klasyfikacji halucynacji, opierających się na ich stopniu skomplikowania, przyczynach, pojawianiu się, itp. W naszym artykule skoncentrujemy się na podziale halucynacji zgodnie ze zmysłami, jakich dotykają.
Wzrokowe
W przypadku halucynacji wzrokowych dana osoba postrzega wizualnie coś, co w rzeczywistości nie istnieje. Do takich widoków zaliczamy zarówno zwykłe przebłyski światła, jak i o wiele bardziej złożone sceny.
Te drugie są o wiele bardziej wysublimowane i skomplikowane, a osoba, która ich doświadcza, może obserwować kompletne sceny, w których biorą udział poruszające się osoby.
Ten typ halucynacji pojawia się w momentach przejścia z jawy do snu. Są również typowe dla zmienionych stanów świadomości, wywoływanych przez nadużywanie różnych substancji. Zazwyczaj pojawiają się także podczas zespołu odstawiennego.
Słuchowe
Najczęściej dotykają osoby cierpiące na schizofrenię. Tak jak w poprzednim przypadku, dana osoba może słyszeć zarówno jedynie pojedyncze odgłosy, jak i pełne rozmowy. Brzmią one zazwyczaj groźnie lub nakazują zrobienie czegoś.
Osoba będąca pod wpływem halucynacji może słyszeć głosy, które wydają jej polecenia czy też karcą ją. Co więcej, może nawet słyszeć kilka głosów, które rozmawiają na jej temat.
Smakowe i węchowe
Takie halucynacje pojawiają się zazwyczaj jednocześnie. Występują o wiele rzadziej niż poprzednie. Wiążą się zazwyczaj z odczuwaniem nieprzyjemnych zapachów i smaków.
W przypadku halucynacji węchowych danej osobie może się wydawać, że odczuwa zapach własnego ciała (na przykład zapach zgnilizny) lub pochodzący z zewnątrz (na przykład może jej się wydawać, że cały dom pachnie moczem).
Z kolei halucynacje smakowe mogą sprawić, że dana osoba zacznie wierzyć, iż ktoś próbuje ją otruć, dosypując jej czegoś do jedzenia.
Somatyczne
To wrażenia cielesne i fizyczne odczucia w niektórych częściach ciała. Dana osoba może odczuwać przepływający prąd lub mieć wrażenie, że zamienia się w kamień. Co więcej, może czuć, że jej ciało jest rozrywane na kawałki, a jej organy powoli gniją.
Dotykowe
Ten rodzaj halucynacji wiąże się ze zmysłem dotyku. Osoba, która je odczuwa, ma wrażenie, że jej dotykana, chwytana, podpalana lub może dotknąć czegoś, co w rzeczywistości nie istnieje.
Kinestetyczne
Dotyczą nieprawidłowego postrzegania ruchu samego ciała. Dana osoba może mieć wrażenie, że się unosi lub przemieszcza.
Halucynacje tego typu pojawiają się dość często u pacjentów z chorobą Parkinsona i niektórymi odmianami schizofrenii. Dotykają również osoby, które spożywają substancje psychoaktywne.
Halucynacje i zdrowie psychiczne
Halucynacje kojarzy się często z zaburzeniami psychicznymi. Chociaż to prawda, że stanowią objaw wielu chorób, takich jak schizofrenia, zaburzenia afektywne dwubiegunowe lub demencja, to schorzenia te wcale ich nie wywołują.
Omamy mogą równie dobrze pojawiać się z powodu nadużywania różnych substancji lub ich odstawienia, jak również w przypadku urazów i guzów mózgu.
Co więcej, nawet zdrowe osoby mogą doświadczyć takich halucynacji jak paraliż senny, aury migrenowe czy też postrzeganie zmarłego bliskiego podczas jednego z etapów żałoby. Jeżeli dręczą Cię częste halucynacje, które wywierają wpływ na Twoje samopoczucie, powinnaś zasięgnąć porady specjalisty.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Álvarez, J. M., & Estévez, F. (2001). Las alucinaciones: historia y clínica. Frenia. Revista de historia de la psiquiatría, 1(1), 65-96.
- Rodrigo, A. M. L., Piñeiro, M. M. P., Suárez, P. C. M., Caro, M. I., & Giráldez, S. L. (1996). Alucinaciones en población normal: influencia de la imaginación y de la personalidad. Psicothema, 8(2), 269-278.