Przekazywana uciszona trauma dziedziczona

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Gema Sánchez Cuevas.

Ostatnia aktualizacja: 25 listopada, 2020

Uciszona trauma dziedziczona odnosi się do bolesnych doświadczeń, których doświadczył dany członek pokolenia i zatrzymał je dla siebie, nie ujawniając ich. Niestety istnieją dowody na to, że taka trauma przenosi się nieświadomie z pokolenia na pokolenie.

Uciszona trauma dziedziczona to koncepcja, która zaczęła zyskiwać znaczenie zaledwie kilka dekad temu. Neuronauka zwróciła uwagę na rolę represji w historii rodziny,  chociaż takie nurty jak psychoanaliza praktycznie jej nie zauważały.

Ludzie wierzyli, że informacje genetyczne są niezmienne. Każda osoba miała z góry przypisany los, którego nie miała szans zmienić. Dzisiaj widzimy jednak wyraźnie, że geny mogą się aktywować lub nie w zależności od doświadczeń, stanów i zachowań, takich jak stres lub wystawienie na działanie zanieczyszczeń środowiska.

Poza tym manifestacje większości informacji genetycznych mogą być hamowane lub wywoływane przez takie czynniki jak znęcanie się, zespół stresu pourazowego i inne podobne doświadczenia.

Każda osoba rodzi się z filogenetycznym odciskiem, który może warunkować jej życie na wiele ważnych sposobów, które dalece wykraczają poza kwestię chorób. Uciszona trauma dziedziczona to jedna z kwestii, która w znaczący sposób wpływa na zachowanie dotkniętej nią osoby.

Ktoś może być na przykład znacząco podatny na frustrację lub wypełniony wszechogarniającym niepokojem bez żadnego konkretnego powodu.

Przekazywanie między pokoleniami

Podstawę koncepcji uciszonej traumy dziedziczonej stanowią prace Sigmunda Freuda. Poruszał niektóre ze związanych z nią kwestii, ale nigdy nie rozwinął ich dogłębnie.

Nicolas Abraham, Mária Török, Françoise Dolto, Anne Ancellin Shützenberger i Didier Dumas zbadali kilka przypadków delirium u dzieci. Odkryli, że zawierały treści, które były obecne również u ich rodziców i dziadków. Następnie ukuli ideę “etnicznej nieświadomości” i uznali, że u niektórych dzieci “objawiał się ciężar emocjonalny innych osób”.

Od tego momentu pojawiło się pojęcie “dziedzictwa występującego między wieloma pokoleniami”. Zakłada ono, że treści nieświadome, a zwłaszcza uciszone konflikty, przechodzą z pokolenia na pokolenie, póki ktoś w końcu ich nie rozwiąże. Dlatego też takie konflikty pojawiają się u potomków w formie objawów.

Uciszona trauma dziedziczona

Odnosi się do stanu, w którym osoba doświadczająca określone wydarzenia rodzinne nie jest w stanie ich przetworzyć. Dlatego też nieświadomie przenoszą je na kolejne pokolenia (przenoszenie między pokoleniami). Ten, kto otrzyma w spadku taki ciężar doświadcza go nieświadomie jako pustkę lub brak umiejętności dostosowania się i życia w spokoju.

Dziedziczone obciążenia są związane z traumatycznymi wydarzeniami, które wywołują przerażenie, wstyd, nadmierne cierpienie i tłumienie. Dotknięta nimi osoba z różnych powodów nie jest w stanie o nich mówić. Zamiast tego stają się one zakodowane i nigdy się o nich nie wspomina.

Wydarzenie lub fakt, z którym jest związany staje się niemożliwe do nazwania w drugim pokoleniu. Członkowie drugiego pokolenia wyczuwają je, ale nie są świadomi jego zawartości. Wszystko dlatego, że to coś nieświadomego, dziedzictwo, które otrzymali, chociaż niekoniecznie je akceptują.

W trzecim pokoleniu to, co niemożliwe do nazwania staje się niemożliwym do pomyślenia. Dana osoba wie, że dana kwestia znajduje się w jej świadomości, ale nie jest w stanie do niej dotrzeć. Tym samym nie ma możliwości nadać jej reprezentacji werbalnej lub symbolicznej. W takim razie co się dzieje?

Działanie uciszonej traumy dziedziczonej

Widać wyraźnie, że uciszona trauma dziedziczona rozciąga się na dwa kolejne pokolenia. Kiedy trzecie pokolenie osiąga rejestr niemożliwego do pomyślenia, uczucia związane z tym, co stłumione, zostały już zamienione na głuche cierpienie, które wywołuje drastyczny dyskomfort.

Następnie depozytariusz tego niemożliwego do wspomnienia i pomyślenia sekretu jest zmuszony do uchylania się lub unikania wszystkich słów i pomysłów, które odnoszą się do oryginalnego wydarzenia, które wywołało traumę.

Jednak ciężar zmusza go do przerwania milczenia. W tym momencie tworzy osobliwy dyskurs. Dzieje się tak, ponieważ tylko w ten sposób jest w stanie odnieść się do przedmiotu. Nie może o nim mówić, ale wie, że jest obecny i czuje jego wagę. Objawia się jako zdezorganizowana treść. Czasami może manifestować się w formie psychozy lub poważnej choroby.

Powtarzalność

Uciszona trauma dziedziczona nie jest wcale taka cicha i niezauważalna. Wszystko, co stłamsi dana osoba, wróci do niej, ale w zdezorganizowanej formie. Przyjmuje inną postać. Ogólnie rzecz biorąc, dana osoba przeżywa ponownie dzieje, na które nie ma słów.

Takie powtarzanie przyjmuje przynajmniej pięć form:

• Czyste powtarzanie. Wydarzenia powtarzają się w taki sam sposób. Na przykład dziadek był przestępcą, a Ty również popełniasz występki, nie mając pojęcia dlaczego tak się dzieje.
• Powtarzanie przez interpretację. Dana osoba powtarza to, co zgodnie z jej interpretacją miało miejsce. Na przykład jej babcia uderzyła się w głowę, a ona cierpi na migreny.
• Powtarzanie przez identyfikację. Objawy schorzenia powtarzają się. Na przykład czyjś dziadek był alkoholikiem, ojciec miał problemy z wątrobą, a dana osoba cierpi na zapalenie wątroby.
• Powtarzanie przez przeciwieństwa. Polega na powtarzaniu przeciwieństwa tego, co się wydarzyło. Na przykład babcia była ofiarą gwałtu, dlatego dana osoba nie uprawia z nikim seksu.
• Powtarzanie przez kompensację. Podejmowanie prób naprawienia tego, co się wydarzyło. Na przykład dziadek zmarł w dziwnych okolicznościach z ręki przestępcy, więc dana osoba zostaje egzekutorem prawa.

Nie mamy zbyt wiele informacji na temat przekazywania między pokoleniami traumy dziedziczonej. Dlatego też w niektórych obszarach nauki co chwilę pojawiają się spekulacje na temat tego dość nowego i nieodkrytego terytorium. Pamiętaj, że każdy może postarać się odkryć historię swojej rodziny i znaleźć w niej cenne elementy, które pomogą mu zrozumieć dlaczego zachowuje się w określony sposób.