Powrót do złych nawyków - jak tego uniknąć?
Jeśli kiedykolwiek próbowałeś poprawić swój styl życia, być może zauważyłeś, że często trudniej jest utrzymać nowy nawyk niż wdrożyć go do swojej codzienności. Z wysiłkiem i motywacją zmierzasz do pewnych celów, ale kiedy najmniej się tego spodziewasz, znowu chodzisz późno spać i wracasz do siedzącego trybu życia i złej diety. Damy Ci kilka wskazówek, co zrobić, aby nie groził Ci powrót do złych nawyków.
Nawyki dotyczą nie tylko zdrowia fizycznego. Obejmują każdą sekwencję działań, które zostały zautomatyzowane i które wykonujesz bez namysłu lub świadomej kontroli. Na przykład Twoje nastawienie i sposób, w jaki zwykle myślisz lub czujesz, można uznać za nawyki.
Zmiana nawyków jest złożona. Często Twoja siła woli i motywacja, którą czujesz, osiągając określone wyniki, nie wystarczą, aby utrzymać Cię na właściwej drodze. Zrozumienie, jak działa Twój umysł, może być brakującym ogniwem tego procesu.
Nawyki i aktywność neuronalna
Wiele nawyków, które przyjmujesz, powoduje zmiany w Twoim mózgu. W ten sposób sekwencja działań, która tworzy nawyk, znajduje odzwierciedlenie w określonym wzorze aktywacji mózgu, który „zapisujesz” jako całość.
Badania dowiodły, że kiedy wdrażamy nowe nawyki, w całym procesie zachodzi aktywność neuronalna. Jednak po zautomatyzowaniu danego zachowania mózg jest aktywowany tylko na początku sekwencji i na końcu. Wystarczy wcisnąć guzik “start” (wyzwalacz zachowania), aby cały wzorzec przebiegł sam do końca.
Nawet jeśli celowo podejmiesz wysiłek, aby zmienić swoje nawyki, ta wcześniejsza nauka pozostaje uśpiona i może być łatwo reaktywowana. Istnieją więc pewne metody, które możesz wypróbować, aby uniknąć powrotu do złych nawyków.
Powrót do złych nawyków – jak tego uniknąć?
Jeśli poczyniłeś znaczne postępy w swoim nastawieniu lub stylu życia i chcesz je utrzymać, oto kilka wskazówek, które mogą Ci pomóc.
1. Zidentyfikuj krytyczne momenty
Jak wspomnieliśmy wcześniej, dobrze ugruntowany nawyk jest wyzwalany z bodźca wyzwalającego. To sygnał, który uruchamia dane zachowanie. Nawet jeśli nie wykonywałeś określonej czynności przez jakiś czas, łatwo możesz ją reaktywować. Dlatego też musisz zwracać uwagę na krytyczne momenty, które mogą działać jako wyzwalacze.
Jeśli na przykład właśnie udało Ci się zacząć ćwiczyć rano, ważne jest, czy wstajesz na dźwięk budzika, czy włączasz tryb drzemki. Pierwsze z tych działań doprowadzi Cię do nowego nawyku, a drugie – do starego. Jeśli natomiast masz tendencję do objadania się w nocy, pójście do kuchni o określonej porze może być wyzwalaczem. Alternatywnie, jeśli na spotkaniach towarzyskich palisz papierosy, trzymanie w dłoni szklanki z drinkiem może automatycznie skłonić Cię do zapalenia.
Rozumiejąc, jak działają wyzwalacze, będziesz w stanie zidentyfikować krytyczne momenty, zrozumieć znaki ostrzegawcze i zachować czujność. To właśnie w tych momentach musisz dołożyć wszelkich starań, aby nie powrócić do starych nawyków. Wykonanie pierwszego kroku wyzwoli dobry nawyk, który nabyłeś.
2. Zwróć uwagę na swoje emocje
Emocje są niezwykle ważne, jeśli chodzi o wszelkiego rodzaju nawroty zachowań. Jest tak, ponieważ jako ludzie działamy w oparciu o koszty i nagrodę.
Kiedy czujesz się stabilnie i dobrze, możesz lepiej skoncentrować się na długoterminowych korzyściach i znieść bieżący dyskomfort. Jeśli jednak jesteś smutny, zirytowany lub pozbawiony motywacji, bardziej prawdopodobne jest, że będziesz szukał natychmiastowej gratyfikacji.
Twoje emocje mogą sprawić, że powrócisz do złego nawyku, z którego zrezygnowałeś. Musisz nauczyć się łączyć z tym, jak się czujesz i zdobyć narzędzia, które pozwolą Ci zarządzać tymi uczuciami w odpowiednim czasie i w bardziej odpowiedni sposób.
3. Prowadź uporządkowane życie
Wreszcie, aby uniknąć powrotu do złych nawyków, musisz zrozumieć, że wszystko jest częścią całości. Chociaż koncentrujesz się tylko na pewnym aspekcie, reszta codziennej rutyny będzie zmierzać w tym czy innym kierunku.
Na przykład późne chodzenie spać może zachęcić Cię do zaprzestania ćwiczeń i powrotu do siedzącego trybu życia. Życie w nieostrożnym i zdezorganizowanym środowisku może spowodować, że powrócisz do poprzednich złych nawyków. Dlatego bez względu na to, jaki nawyk starasz się utrzymać, staraj się prowadzić uporządkowany i zdrowy styl życia we wszystkich aspektach.
Unikanie starych nawyków to bieg długodystansowy
Krótko mówiąc, staraj się pamiętać, jak łatwo jest powrócić do złego nawyku i nie trać czujności. Niestety, funkcjonowanie Twojego umysłu może działać przeciwko Tobie, jeśli chodzi o utrzymanie zdrowego stylu życia. Wiedząc jednak, co się z Tobą dzieje, możesz zwracać uwagę na określone sygnały i reagować na czas.
Przede wszystkim, jeśli wrócisz do pewnych zachowań, okaż sobie współczucie i pozwól sobie na kolejną próbę. Dzięki wytrwałości Twoje dobre nawyki staną się bardziej zakorzenione i będzie Ci łatwiej je utrzymać.
Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.
- Barnes, T. D., Kubota, Y., Hu, D., Jin, D. Z., & Graybiel, A. M. (2005). Activity of striatal neurons reflects dynamic encoding and recoding of procedural memories. Nature, 437(7062), 1158-1161.
- Graybiel, A. M. (1995). Building action repertoires: memory and learning functions of the basal ganglia. Current opinion in neurobiology, 5(6), 733-741.