Odwrócona klasa: na czym dokładnie polega?

Odwrócona klasa: na czym dokładnie polega?
Laura Gómez Domínguez

Napisane i zweryfikowane przez pedagog Laura Gómez Domínguez.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Odwrócona klasa to forma hybrydowej metody kształcenia, która zakłada, że uczniowie uczą się w domu, wykorzystując w tym celu edukacyjne filmiki naukowe.

Odwrócona klasa to model pedagogiczny, który przenosi pracę nad określonymi procesami uczenia się poza obręb klasy. Nauczyciele wykorzystują czas spędzany w klasie, aby pracować nad problemami, które sprawiają trudność uczniom.

Uczniowie przygotują lekcje poza klasą. Robią to dzięki dostępowi do treści związanych z przedmiotami w domu. Następnie, gdy przychodzą do klasy, odrabiają “pracę domową” oraz wykonują aktywności grupowe.

Poza tym analizują pomysły i debatują ze swoimi kolegami z klasy. Robią to wszystko opierając się na nowych technologiach. Tym samym nauczyciel spełnia przede wszystkim rolę przewodnika.

Odwrócona klasa i jej pochodzenie

Termin “odwrócona klasa” został ukuty przez Jonathana Bergmanna i Aarona Samsa, dwóch profesorów chemii w Woodland Park High School w Kolorado. Bergmann i Sams zauważyli, że uczniowie często nie pojawiali się  na niektórych lekcjach. Działo się tak gdy na przykład byli chorzy.

Nauczycielka rozmawiająca z grupą uczniów

Starając się im pomóc, zaczęli zachęcać do nagrywania i rozpowszechniania filmików. Poza tym zorientowali się, że ten model pozwala nauczycielom zwracać większą uwagę na indywidualne potrzeby uczniów.

“Wielu uczniów z problemami, którzy z całego serca chcą się uczyć, zaczyna mieć zaległości. Inni są tak zajęci, że przegapiają kluczowe pojęcia. Jeszcze inni uczą się jak ‘grać w szkołę’, ale nigdy tak naprawdę nie przyswajają ważnych złożeń zajęć, w których uczestniczą.”

-Aaron Sams-

Odwrócona klasa – alternatywa dla tradycyjnych metodologii stosowanych w klasie

Główna zaleta odwróconej klasy tkwi w tym, że nauczyciel może dopasowywać nauczanie do różnych rytmów uczenia się. Poza tym żaden z uczniów nie pozostaje w tyle.

Podczas tradycyjnych lekcji odbywających się w klasie nauczyciel przekazuje informacje, które dla części uczniów są łatwe do przyswojenia, ale innym sprawiają problemy. Jednak odrabianie pracy domowej w domu ma swoje wady i zalety.

Niestety przed szereg wychodzą jedynie ci uczniowie, których rodzice posiadają na tyle dużą wiedzę, aby byli w stanie wytłumaczyć swoim dzieciom niezrozumiałe koncepcje. Widzisz więc, że ta innowacyjna metoda pozwala każdemu uczniowi zyskać w klasie dokładnie to, czego potrzebuje.

Innowacyjność edukacyjna tego modelu pedagogicznego zapewnia wiele korzyści dotyczących procesu nauczania i uczenia się. W tym modelu każdy uczeń jest protagonistą. Wszyscy wykonują aktywności grupowe podczas dynamicznych i interaktywnych sesjach nauczania. Z kolei nauczyciel odgrywa jedynie rolę pomocnego obserwatora.

Dzięki temu nauczyciele mają więcej czasu na poświęcenie uwagi każdemu uczniowi z osobna, a w klasie wytwarza się środowisko uczenia się opartego na współpracy. Tym samym cała społeczność edukacyjna (między innymi rodzina, nauczyciele, najbliższa społeczność) zaczyna uczestniczyć w procesie uczenia się.

To świetne rozwiązanie, które pozwala uczniom dotrzeć do wiedzy, którą tworzą i rozwijać ją w taki sposób, jaki uznają za stosowany. Poza tym model ten umożliwia również uczniom zyskanie w każdym momencie dostępu do treści, które wszyscy wytworzyli i/lub tych, które zostały zapewnione przez nauczyciela.

Teleinformatyka wspiera odwróconą klasę

Nowe technologie umożliwiają rozwój nowych modeli nauczania oraz przeprowadzanie bardziej interaktywnych zajęć. Odwrócona klasa pozwala wykorzystywać w klasie teleinformatykę (informatykę techniczną z telekomunikacją, ICT) we właściwy z edukacyjnego punktu widzenia sposób.

Nauczycielka z uczniami przy komputerze

Nie chodzi o liczbę zasobów technologicznych. Zamiast tego nacisk kładzie się na ich optymalne wykorzystywanie, aby uczniowie mogli tworzyć treści i dzielić się nimi.

Poza tym ICT i związane z nią innowacyjne metodologie zapewniają wspaniałą możliwość tworzenia i dzielenia się procesem nauczania i uczenia się z uczniami i nauczycielami z całego świata. Dzięki temu uczenie się staje się jeszcze bogatsze i zaczyna wyprzedzać tradycyjne metody nauczania.

Modele, które są podobne do odwróconej klasy

Istnieje wiele modeli nauczania, a każdy z nich został stworzony na kanwie różnych założeń. Na przykład nauka przez wymianę wiedzy (peer instruction, PI) został stworzony przez Erica Mazura, profesora z Harvardu. Wykorzystuje technikę nazywaną just-in-time teaching, która stanowi doskonałe uzupełnienie modelu odwróconej klasy.

Just-in-time teaching pozwala nauczycielowi otrzymać informację zwrotną od uczniów na dzień przez zajęciami. Dzięki temu może przygotować strategie i aktywności, które tłumaczą uczniom problematyczne zagadnienia.

Model Mazura koncentruje się w dużej mierze na rozumieniu koncepcyjnym. Chociaż ten element nie jest niezbędny w metodzie odwróconej klasy, to “duch” tych dwóch modeli jest dość podobny.

To może Cię zainteresować ...
Nauczanie może wywierać wpływ na całe życie
Piękno umysłu
Przeczytaj na Piękno umysłu
Nauczanie może wywierać wpływ na całe życie

Nauczanie bywa niedocenianym zawodem, choć ma nieocenione znaczenie dla społeczeństwa. Poznaj rolę nauczyciela i zobacz, na czym polega prawdziwe n...


Treści zawarte na Piękno Umysłu służą wyłącznie celom informacyjnym i edukacyjnym. Nie zastępują one diagnozy, porady ani leczenia u specjalisty. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości najlepiej skonsultować się z zaufanym specjalistą.