Odwrócona klasa: na czym dokładnie polega?

Odwrócona klasa: na czym dokładnie polega?
Laura Gómez Domínguez

Napisane i zweryfikowane przez pedagog Laura Gómez Domínguez.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Odwrócona klasa to forma hybrydowej metody kształcenia, która zakłada, że uczniowie uczą się w domu, wykorzystując w tym celu edukacyjne filmiki naukowe.

Odwrócona klasa to model pedagogiczny, który przenosi pracę nad określonymi procesami uczenia się poza obręb klasy. Nauczyciele wykorzystują czas spędzany w klasie, aby pracować nad problemami, które sprawiają trudność uczniom.

Uczniowie przygotują lekcje poza klasą. Robią to dzięki dostępowi do treści związanych z przedmiotami w domu. Następnie, gdy przychodzą do klasy, odrabiają “pracę domową” oraz wykonują aktywności grupowe.

Poza tym analizują pomysły i debatują ze swoimi kolegami z klasy. Robią to wszystko opierając się na nowych technologiach. Tym samym nauczyciel spełnia przede wszystkim rolę przewodnika.

Odwrócona klasa i jej pochodzenie

Termin “odwrócona klasa” został ukuty przez Jonathana Bergmanna i Aarona Samsa, dwóch profesorów chemii w Woodland Park High School w Kolorado. Bergmann i Sams zauważyli, że uczniowie często nie pojawiali się  na niektórych lekcjach. Działo się tak gdy na przykład byli chorzy.

Nauczycielka rozmawiająca z grupą uczniów

Starając się im pomóc, zaczęli zachęcać do nagrywania i rozpowszechniania filmików. Poza tym zorientowali się, że ten model pozwala nauczycielom zwracać większą uwagę na indywidualne potrzeby uczniów.

“Wielu uczniów z problemami, którzy z całego serca chcą się uczyć, zaczyna mieć zaległości. Inni są tak zajęci, że przegapiają kluczowe pojęcia. Jeszcze inni uczą się jak ‘grać w szkołę’, ale nigdy tak naprawdę nie przyswajają ważnych złożeń zajęć, w których uczestniczą.”

-Aaron Sams-

Odwrócona klasa – alternatywa dla tradycyjnych metodologii stosowanych w klasie

Główna zaleta odwróconej klasy tkwi w tym, że nauczyciel może dopasowywać nauczanie do różnych rytmów uczenia się. Poza tym żaden z uczniów nie pozostaje w tyle.

Podczas tradycyjnych lekcji odbywających się w klasie nauczyciel przekazuje informacje, które dla części uczniów są łatwe do przyswojenia, ale innym sprawiają problemy. Jednak odrabianie pracy domowej w domu ma swoje wady i zalety.

Niestety przed szereg wychodzą jedynie ci uczniowie, których rodzice posiadają na tyle dużą wiedzę, aby byli w stanie wytłumaczyć swoim dzieciom niezrozumiałe koncepcje. Widzisz więc, że ta innowacyjna metoda pozwala każdemu uczniowi zyskać w klasie dokładnie to, czego potrzebuje.

Innowacyjność edukacyjna tego modelu pedagogicznego zapewnia wiele korzyści dotyczących procesu nauczania i uczenia się. W tym modelu każdy uczeń jest protagonistą. Wszyscy wykonują aktywności grupowe podczas dynamicznych i interaktywnych sesjach nauczania. Z kolei nauczyciel odgrywa jedynie rolę pomocnego obserwatora.

Dzięki temu nauczyciele mają więcej czasu na poświęcenie uwagi każdemu uczniowi z osobna, a w klasie wytwarza się środowisko uczenia się opartego na współpracy. Tym samym cała społeczność edukacyjna (między innymi rodzina, nauczyciele, najbliższa społeczność) zaczyna uczestniczyć w procesie uczenia się.

To świetne rozwiązanie, które pozwala uczniom dotrzeć do wiedzy, którą tworzą i rozwijać ją w taki sposób, jaki uznają za stosowany. Poza tym model ten umożliwia również uczniom zyskanie w każdym momencie dostępu do treści, które wszyscy wytworzyli i/lub tych, które zostały zapewnione przez nauczyciela.

Teleinformatyka wspiera odwróconą klasę

Nowe technologie umożliwiają rozwój nowych modeli nauczania oraz przeprowadzanie bardziej interaktywnych zajęć. Odwrócona klasa pozwala wykorzystywać w klasie teleinformatykę (informatykę techniczną z telekomunikacją, ICT) we właściwy z edukacyjnego punktu widzenia sposób.

Nauczycielka z uczniami przy komputerze

Nie chodzi o liczbę zasobów technologicznych. Zamiast tego nacisk kładzie się na ich optymalne wykorzystywanie, aby uczniowie mogli tworzyć treści i dzielić się nimi.

Poza tym ICT i związane z nią innowacyjne metodologie zapewniają wspaniałą możliwość tworzenia i dzielenia się procesem nauczania i uczenia się z uczniami i nauczycielami z całego świata. Dzięki temu uczenie się staje się jeszcze bogatsze i zaczyna wyprzedzać tradycyjne metody nauczania.

Modele, które są podobne do odwróconej klasy

Istnieje wiele modeli nauczania, a każdy z nich został stworzony na kanwie różnych założeń. Na przykład nauka przez wymianę wiedzy (peer instruction, PI) został stworzony przez Erica Mazura, profesora z Harvardu. Wykorzystuje technikę nazywaną just-in-time teaching, która stanowi doskonałe uzupełnienie modelu odwróconej klasy.

Just-in-time teaching pozwala nauczycielowi otrzymać informację zwrotną od uczniów na dzień przez zajęciami. Dzięki temu może przygotować strategie i aktywności, które tłumaczą uczniom problematyczne zagadnienia.

Model Mazura koncentruje się w dużej mierze na rozumieniu koncepcyjnym. Chociaż ten element nie jest niezbędny w metodzie odwróconej klasy, to “duch” tych dwóch modeli jest dość podobny.


Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.