Odreagowanie: ciekawy mechanizm obronny

Jaki jest cel mechanizmu obronnego polegającego na działaniu? Jak to zrobić? Co się za tym kryje? Dowiedz się tutaj.
Odreagowanie: ciekawy mechanizm obronny
Elena Sanz

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Elena Sanz.

Ostatnia aktualizacja: 29 listopada, 2022

Chociaż lubisz myśleć, że jesteś całkowicie racjonalną i świadomą istotą, a kiedy działasz, robisz to z prawdziwej woli, w rzeczywistości tak nie jest. W rzeczywistości często Twoje działania wyrażają mentalne treści , których nie możesz lub nie chcesz widzieć i nimi zarządzać. Chociaż jest to zjawisko naturalne, interesujące jest poznanie rodzajów mechanizmów obronnych, które skłaniają do tego rodzaju zachowań. Tutaj omówimy jeden z takich mechanizmów: odreagowanie.

Przede wszystkim musimy wyjaśnić, że mechanizmy obronne to nieświadome strategie psychologiczne, które uruchamiasz w celu ochrony ego. Używasz ich do zarządzania wszelkimi wewnętrznymi konfliktami, które powodują udrękę, a które można wyprze lub zatuszować. Chociaż Twoje działania mogą być skuteczne na krótką metę (w sensie zmniejszenia niepokoju), nie są one właściwym sposobem rozwiązywania konfliktów i mogą powodować problemy.

Kłócąca sie para

Odreagowanie a rola mechanizmów obronnych

Zgodnie z psychoanalityczną teorią Freuda ego pośredniczy między impulsami id a wymaganiami superego. Aby to zrobić, stosuje pewne procedury w celu utrzymania równowagi psychicznej. To właśnie są mechanizmy obronne.

Powstają, ponieważ istnieją pewne nieświadome treści (myśli, wspomnienia, pragnienia, impulsy itp.), których nie można po prostu przywołać do świadomości. To dlatego, że są niepokojące, zawstydzające i są nie do zniesienia. W ten sposób wyrażasz je w osłabiony lub zniekształcony sposób, aby nie miały na ciebie większego wpływu.

Dzięki mechanizmowi, jakim jest odreagowanie, znajdziesz wyjście, które pozwoli ci chronić poczucie własnej wartości i stabilność psychiczną. Jednak w głębi duszy nie jest to najbardziej odpowiednie ani poprawne rozwiązanie.

Odreagowanie

Odreagowanie pojawia się przed pragnieniem, impulsem lub potrzebą, które są uważane za zabronione lub zagrażające. Generuje niepokój, którego chcesz się pozbyć, a który osiągniesz tylko poprzez spełnienie tego pragnienia. Ponieważ jednak nie jest to możliwe (ze względu na nieznośny charakter), decydujesz się zrobić to w innym kontekście.

Nie możesz uświadomić sobie tej emocji lub potrzeby, więc nie możesz rozpoznać prawdziwego aspektu swojego pragnienia. Dlatego zdecydowałeś się wyrazić to w symboliczny i zniekształcony sposób. Pozwala to zredukować dokuczliwe napięcie wewnętrzne, które ono wywołuje i poczuć ulgę, przynajmniej na chwilę.

Jak manifestuje się odreagowanie?

Ponieważ jest to pojęcie nieco niejednoznaczne, podamy kilka przykładów ilustrujących ekspresję odgrywania ról w codziennych sytuacjach.

Powiedzmy na przykład, że masz wiele problemów w swoim związku i czujesz się niezadowolony. Nieświadomie chcesz zakończyć związek, ale Twoje przekonania (ideały religijne, silne poczucie lojalności lub moralności) uniemożliwiają Ci to.

Ponieważ spełnienie swojego prawdziwego pragnienia (lub nawet świadome rozważenie go) jest dla Ciebie niedopuszczalne, postanawiasz zakończyć kolejny, mniej znaczący związek. Na przykład przestajesz chodzić na sesje terapeutyczne, kończysz wieloletnią przyjaźń lub rzucasz pracę.

Wyobraź sobie, że obrażasz swojego partnera, karcisz go lub wyrzucasz mu egoistyczne podejście, podczas gdy w rzeczywistości chciałbyś oskarżyć swoją matkę. Ponownie, ponieważ ten pomysł może ci się wydawać nie do zniesienia, wyrażasz ten impuls w innym i bardziej znośnym dla ciebie kontekście.

Inny przykład może wystąpić, gdy przesadnie reagujesz na stosunkowo nieistotne wydarzenie. Jednak w rzeczywistości wyrażasz uczucia związane z inną sytuacją. Powiedzmy na przykład, że jesteś bardzo zirytowany i wściekły, ponieważ zgubiłeś okulary. W rzeczywistości jednak te emocje odpowiadają niezadowoleniu, które odczuwasz, ponieważ ktoś nie uznaje Twojej wartości.

W niektórych przypadkach odreagowanie pojawia się nie dlatego, że idea prawdziwego pragnienia jest moralnym wykroczeniem, ale dlatego, że stanowi realne ryzyko. Wyobraź sobie nastolatka mieszkającego w domu z agresywnym rodzicem. Jego prawdziwym impulsem lub potrzebą może być atak na rodzica. Stanowiłoby to jednak wysokie ryzyko zewnętrzne. Przenosi więc ekspresję tego impulsu na atakowanie kolegów ze szkoły.

kłócące się przyjaciółki

Czynienie nieświadomego świadomym

Jak widać na poprzednich przykładach, odreagowanie pozwala na chwilową redukcję wewnętrznego napięcia, ale nie jest użytecznym rozwiązaniem, dopóki prawdziwe pragnienie wciąż jest niezaspokojone. Właściwa ścieżka polega na uświadomieniu sobie tych impulsów, emocji lub potrzeb. Jednak to nie zawsze jest łatwe.

W końcu mechanizmy obronne istnieją nie bez powodu. Ma to na celu ukrycie wstydliwych i nieznośnych emocji i pragnień. Dlatego nie będzie łatwo zidentyfikować strategie radzenia sobie z nimi w pojedynkę. Pomoc terapeuty znacznie ułatwi ten proces. Pomoże Ci on zrozumieć, czy powodem Twoich działań lub decyzji jest naprawdę to, co myślisz, czy może kryje się za nimi coś innego.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Freud, A., & Carcamo, C. E. (1961). El yo y los mecanismos de defensa (Vol. 3). Barcelona: Paidós.
  • LaPlanche & Pontalis, Diccionario de Psicoanálisis, Ediciones Paidós Ibérica, 1993. Título original: Vocabulaire de la psychanalyse, Presses Universitaires de France, Paris, 1967.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.