Nadciśnienie białego fartucha – czy wiesz, czym jest?

Nadciśnienie białego fartucha występuje wtedy, gdy ciśnienie krwi pacjenta jest wyższe niż normalnie, gdy mierzy się je w środowisku klinicznym (gabinet lekarski, klinika, szpital etc.). Jednak gdy takie osoby mierzą ciśnienie krwi poza kliniką, wraca ono do normalnego odczytu.

Mimo, że nadciśnienie białego fartucha jest rozpoznawane od wielu lat, jest kilka rzeczy, które wciąż pozostają niejasne. Przede wszystkim jednak przyjrzyjmy się pewnym kluczowym koncepcjom, które pomogą nam lepiej zrozumieć wspomniane zjawisko.

Czym jest ciśnienie krwi?

Ciśnienie krwi jest naciskiem, którą krew wywiera na ściany tętnic. To ciśnienie jest niezbędną częścią krwi do krążenia w naczyniach krwionośnych a także dostarczania tlenu i składników odżywczych do wszystkich narządów ciała. Pozwala ciału prawidłowo funkcjonować.

Ciśnienie krwi ma dwa elementy:

• Skurczowe ciśnienie krwi: maksymalna wartość ciśnienia krwi podczas skurczu (gdy serce się kurczy). Odnosi się do wpływu nacisku wywieranego na ścianę naczyń przez krew pompowaną z serca.
• Rozkurczowe ciśnienie krwi: minimalna wartość ciśnienia krwi, gdy serce znajduje się w fazie rozkurczowej lub między uderzeniami serca. Zależy to głównie od obwodowego oporu naczyniowego (przepływu krwi w naczyniach tętniczych obwodowych).

Nieprawidłowości w ciśnieniu krwi

Ludzie mogą mieć następujące nieprawidłowości lub dysfunkcje związane z ciśnieniem krwi:

• Nadciśnienie tętnicze: wzrost ciśnienia krwi, skurczowego lub rozkurczowego. Nadciśnienie, wraz z wysokim poziomem cholesterolu i paleniem, są głównymi (i najbardziej możliwymi do uniknięcia) przyczynami problemów sercowo-naczyniowych.
• Niedociśnienie: obniżenie ciśnienia krwi poniżej normalnych limitów. Osoba ma tendencję do łatwiejszego zmęczenia i zawrotów głowy.

Nadciśnienie białego fartucha

Jak powiedzieliśmy, nadciśnienie białego fartucha zdarza się u niektórych osób, gdy udają się do szpitali lub innych placówek medycznych, takich jak kliniki. Możemy zdefiniować nadciśnienie białego fartucha jako reakcję na postrzegane niebezpieczeństwo, gdy pacjent znajduje się przed lekarzem. Reakcja jest złożoną i stereotypową odpowiedzią na emocjonalny bodziec. Jest to uczucie zagrożenia.

Reakcja polega na zwiększeniu ciśnienia krwi i rytmu serca, gdy lekarz zaczyna badać ciśnienie krwi pacjenta. Wyzwala to obecność lekarza podczas mierzenia.

Co ciekawe, jeśli osoba mierząca ciśnienie krwi jest znajomym, członkiem rodziny lub samym pacjentem, nie reagują one w ten sposób. Pielęgniarki mogą również to wywoływać, jednak zdarza się to rzadziej. Miejsce, w którym ciśnienie krwi jest pobierane również odgrywa ważną rolę, tak jak wcześniej wspomnieliśmy.

Jakie są kryteria rozpoznania nadciśnienie białego fartucha?

Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ESC) sugeruje następujące kryteria diagnostyczne nadciśnienia białego fartucha:

• Odczyty ciśnienia krwi powyżej 140/90 mm Hg w klinice podczas trzech różnych wizyt.
• Co najmniej dwa odczyty ciśnienia krwi poza kliniką poniżej 140/90 mmHg.
• Brak uszkodzeń w określonych narządach.
• Średnie ABPM mniejsze niż 135/85 mmHg. ABPM oznacza ambulatoryjne monitorowanie ciśnienia krwi.

Jakie cechy mają osoby z nadciśnieniem białego fartucha?

Pacjenci skłonni na cierpienia na nadciśnienie białego fartucha mają zwykle następujące cechy:

• Odczyt ciśnienia krwi w klinice od 140/90 mmHg do 159/99 mmHg.
• Płeć żeńska.
• Osoby niepalące.
• Niedawno zdiagnozowane nadciśnienie.
• Brak przerostu lewej komory. Przerost lewej komory serca to powiększenie serca i grubość jego ścian. Jest to na ogół konsekwencja nadciśnienia.

Serce osoby z nadciśnieniem tętniczym ma cięższą pracę pompowania krwi, ponieważ krąży ona pod wyższym ciśnieniem. Z biegiem czasu (zwykle lat) mięsień sercowy musi się powiększyć (przerost), aby móc pompować krew szybciej z każdym uderzeniem serca.

Co powoduje nadciśnienie białego fartucha i efekt białego fartucha?

Do tej pory nikt nie zidentyfikował żadnych mechanizmów, które mogłyby wyjaśnić to zjawisko. Jednak znamy kilka wskazówek, które wyjaśnimy dalszej części.

Zwiększone ciśnienie krwi w warunkach klinicznych z powodu reakcji alarmowej

Wszystkie nasze serca biją szybciej, a ciśnienie krwi wzrasta, gdy postrzegamy coś jako zagrożenie (stres). Dla osób z nadciśnieniem białego fartucha ten zagrażający lub stresujący bodziec to środowisko kliniczne.

To sprawia, że doświadczają tych samych fizycznych zmian, jako reakcja na stres. W tym przypadku nie jest to ani cholesterol, ani żadna inna fizyczna przyczyna, która powoduje nadciśnienie. Przyczyną jest sam stres.

Efekt ten jest więc wynikiem warunkowej reakcji na środowisko kliniczne lub szpitalne, a nie na “biały fartuch”. Rozumiemy odruch warunkowy jako reakcję zwrotną lub reakcję wyuczoną przed bodźcem. Ma nazwę “warunkowa”, ponieważ dzieje się po uwarunkowaniu czymś: powiązaniu bodźca z czymś innym.

Czym są odpowiedzi warunkowe?

Znanym przykładem reakcji warunkowych jest pies Pavlova. Pies nauczył się ślinić, gdy otrzymał nienaturalny bodziec normalnie niezwiązany z jedzeniem: dźwięk dzwonka. Reagował tak, ponieważ łączył dźwięk dzwonka z jedzeniem w ustach.

Ciało pokazuje uwarunkowane reakcje po “warunkowym bodźcu”. W odniesieniu do danej sprawy bodźcem warunkowym jest środowisko kliniczne lub szpitalne, a nie biały fartuch. Odpowiedzią jest zwiększona aktywność w współczulnym układzie nerwowym i zmniejszona aktywność w przywspółczulnym układzie nerwowym.

Współczulny układ nerwowy powoduje nerwowość, niepokój, stres itp. Przywspółczulny układu nerwowy odpowiada za przeciwieństwa. Odpowiada za uczucie spokoju i relaksu.

Nadciśnienie białego fartucha zwiększa aktywność układu współczulnego. Powoduje to wzrost bicia serca i ciśnienia krwi. Ale dowody wskazują, że główną przyczyną wzrostu częstości pracy serca jest obniżona aktywność układu przywspółczulnego.

Efekt białego fartucha i nadciśnienie białego fartucha

Terminy “efekt białego fartucha” i “nadciśnienie białego fartucha” to nie to samo. Efekt białego fartucha odnosi się do przejściowego wzrostu ciśnienia krwi, który występuje jako reakcja na ostrzeżenie. Głównie to środowisko kliniczne wywołuje reakcję alarmową.

Jeśli chodzi o nadciśnienie białego fartucha, mówimy o klinicznej diagnozie nadciśnienia w środowisku medycznym, gdy pacjent ma prawidłowe odczyty ciśnienia krwi podczas codziennych czynności. Efekt białego fartucha nie jest związany z podstawowym poziomem ciśnienia krwi i może się zdarzyć pacjentom z nadciśnieniem lub bez niego.

Jak widzieliśmy, nadciśnienie białego fartucha jest generowane i kontrolowany przez czynniki psychologiczne. Zasadniczo ciśnienie krwi i bicie serca wzrastają w przypadku bodźca warunkowego, takiego jak szpital lub środowisko kliniczne. Biorąc pod uwagę to, że leczenie powinno być również psychologiczne.