Metafora piłki na plaży pomaga kontrolować emocje

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 10 grudnia, 2021

Znaczenie, jakie niesie metafora piłki na plaży, okazuje się bardzo pomocne dla zarządzania negatywnymi emocjami, na przykład takimi jak lęk. Dzięki temu ćwiczeniu możemy zrozumieć, że ucieczka czy chowanie się to strategie, które przysparzają nam cierpień. Zatem jak kontrolować emocje? Przyjrzyjmy się metaforze piłki na plaży.

Metafora piłki na plaży jest bardzo pomocna w zarządzaniu emocjami, szczególnie związanymi ze stanami lękowymi. To strategia, która opiera się na wizualizacji oraz wymaga zaangażowania w innej sferze: kreatywności. Dzieje się tak, ponieważ kontrolujemy emocje w pewien konkretny sposób. To wyjątkowe ćwiczenie pokaże nam, jak.

Aby ocenić użyteczność tego narzędzia w praktyce psychologicznej, konieczne jest zrozumienie, jaką funkcję pełnią metafory w terapii. Metafory w terapii to seria konstrukcji retorycznych, opowieści czy wyobrażonych postaci, na przykładach których pacjent musi odnaleźć związek między wyjściową koncepcją a własnym problemem.

Przykładem metafory terapeutycznej znanej na całym świecie są ruchome piaski. W ćwiczeniu na niej opartym chodzi o zrozumienie, że czasem im więcej zajmujemy się naszym problemem, tym bardziej się w nim zapadamy. Rozwiązaniem w wielu sytuacjach jest zatrzymanie się i nawiązanie kontaktu z tym, czego tak bardzo staramy się uniknąć.

Zatem dzięki tej metodzie pacjent ma możliwość przejść przez dany proces psychologiczny, co mocno wspomaga proces terapeutyczny. Jednakże konieczne jest przede wszystkim zrozumienie znaczenia metafory. Pacjent musi zacząć identyfikować się i zaleźć powiązanie między metaforą a własnym problemem.

Na koniec, co jest równie ważne, konieczne jest ponadto, aby zauważyć, że dana strategia może nam pomóc i pozytywnie wpłynąć na nasze życie, i za jej pomocą psycholog stara się nam to pokazać. Może ona w każdym momencie stanowić ułatwienie dla pacjenta, jednak nigdy nie rozwiąże za niego danego problemu.

Na czym polega metafora piłki na plaży?

Metafora piłki na plaży może była efektywna i użyteczna, musimy posłużyć się wizualizacją. Jak dowodzą psychologowie S.M. McCurry i S.C. Hayes w publikacji Clinical and experimental perspectives on metaphorical talk, kreowanie obrazów mentalnych sprzyja ich zapamiętaniu metafor na przyszłość.

W ten sposób możemy z nich korzystać, kiedy ich potrzebujemy. Zobaczmy zatem, jak wygląda to ćwiczenie.

Wyobraź sobie następującą sytuację…

Jesteś na plaży. Jest piękny, bezchmurny dzień. Każdy zakątek tego pięknego krajobrazu przenikają promienie słońca. Jednak nie czujesz się dobrze. Jesteś zlękniony, kumulują się w tobie wszystkie uczucia na raz. Emocje boleśnie kłębią się w twojej głowie: odczuwasz strach, wstyd, złość, jesteś udręczony.

• Cały ten emocjonalny wszechświat tworzy piłkę. Ten przedmiot symbolizuje twój wewnętrzny stan, twoje uczucia i wszystko to, co tak desperacko cię uwiera. Te uczucia są tak silne, że myślisz jedynie o tym, żeby się ich pozbyć. Jak to zrobisz? Wstajesz, zaczynasz iść w stronę morza i zatapiasz piłkę w wodzie.
• Wizualizuj sobie ten obraz szczegółowo: wyobraź sobie siebie, że starasz się zanurzyć piłkę z całą swoją siłą. Nie chcesz, żeby ktokolwiek cię zobaczył. Pragniesz tylko, żeby piłka zniknęła na zawsze, by morze wchłonęło ją bezpowrotnie. No dobrze. Tylko za każdym razem, kiedy próbujesz zanurzyć piłkę, ona wypływa ona na wierzch. Co więcej, im więcej siły wkładasz w to działanie, tym z większą mocą piłka wyskakuje. Dochodzi do tego, że tracisz równowagę, uderzony wyskakującą z fal piłką.

Metafora piłki na plaży i ty: jak sprawić, by działała?

Kolejny krok wymaga twojego zaangażowania. Jak już wspomnieliśmy, praca z tą metaforą zakłada użycie kreatywności. Aby dobrze sobie z tym poradzić, skup się na następujących czynnikach:

• Piłka to symbol twoich emocji: symbolizuje twój wstyd, twoje lęki, twój strach, twój gniew. Wszystko, co od dawna w sobie ukrywasz. Jednakże wiesz już, jaki efekt wywołuje ukrywanie. Sprawia, że wszystko staje się jeszcze gorsze do zniesienia, w końcu wymyka ci się z rąk.
• Zastanów się: w jaki sposób możesz użyć metafory piłki?

Zobaczmy, jaka jest najczęstsza odpowiedź na to pytanie.

Najlepszą strategią jest zaprzestanie zatapiania piłki. Musisz przestać tracić energię na toczenie niezdrowej walki. Ukrywanie emocji czy uciekanie przed nimi nie ma żadnego sensu. Podobnie nie powinieneś kumulować coraz bardziej i bardziej negatywnych uczuć.

Musisz wziąć piłkę i iść z nią na brzeg. Usiądź spokojnie, trzymając ją w ręku. Jaki jest twój cel? Opróżnić ją. Spraw, żeby całe upłynęło z niej całe powietrze. Dzięki temu poczujesz się ulgę. Musisz jednak wiedzieć, gdzie znajduje się ujście, gdzie nacisnąć.

I tak metafora piłki na plaży może służyć każdemu z nas, pozwalając wypracować strategię ujścia dla niepokoju, strachu czy wstydu. Musimy odnaleźć „mechanizm”, który sprawia, że tak silnie odczuwamy te emocje, tym samym ułatwiając sobie dostęp do drogi odejścia od tego dyskomfortu.

Choć osiągnięcie tego stanu nie jest łatwe, wiedza o nim przynajmniej pozwoli nam pamiętać, że „piłka” naszych emocji nie może być zanurzona ani ukryta. Świat emocji możemy zaakceptować, zrozumieć, a następnie uwolnić.