Męski szowinizm: problem, który powinniśmy rozwiązać wspólnie
Mężczyźni i kobiety hołdujący seksistowskiemu światopoglądowi kształtują i utrwalają zacofanie oraz brak sprawiedliwości i równości w społeczeństwie. Szowinizm to postawa, która może być wręcz oczywista i rzucająca się w oczy lub wyrażona w bardziej subtelny sposób. Opiera się ona na autorytaryzmie, który jest tak stary i zardzewiały, jak i szkodliwy.
Rozwiązanie problemu, jakim jest szowinizm i wyplenienie go z ludzkiej oraz instytucjonalnej mentalności jest zadaniem trudny, ale wykonalnym. Jego realizacja należy do nas wszystkich, jest naszym obowiązkiem.
Już Victor Hugo powiedział kiedyś, że pierwszą równością jest sprawiedliwość. To było ponad dwa stulecia temu. Inni wielcy pisarze i myśliciele, tacy jak Mary Wollstonecraft, Virginia Woolf, Simone de Beauvoir lub Emilia Pardo Bazan również podzielili się swoimi świadectwami. Ich celem było nas obudzić tak, abyśmy sami mogli dostrzec wszechobecny wokół nas szowinizm.
Idee i przemyślenia tych wybitnych przedstawicieli ludzkości mogą pomóc nam osiągnąć pewien postęp w zakresie równości i wolności. Jednak często wydaje się, że ledwie przekroczyliśmy linię startu biorąc pod uwagę nasze osiągnięcia w zakresie równości płci.
Na przykład demokratycznie wybrany niedawno prezydent Stanów Zjednoczonych ma bardzo jasno sprecyzowane poglądy na płeć żeńską. Powiedział on bowiem: “Kobiety są w zasadzie obiektami dostarczającymi przyjemności pod względem estetycznym”. Żyjemy w świecie, w którym kobiety są traktowane wyłącznie jako obiekt seksualny. Co więcej, w powszechnym mniemaniu ustępują mężczyznom w praktycznie każdym kontekście.
Szowinizm w naszej rzeczywistości
Ale to nie wszystko. Cały świat, w którym żyjemy przyjmuje takie nastawienie. Już samo tylko prawo śmierdzi na kilometr szowinizmem, autorytaryzmem i patriarchatem. Te prawa i systemy utrzymują się z pokolenia na pokolenie, od jednej legislatury do drugiej.
Nasz system jest wypełniony wręcz po brzegi bzdurami, dziurami w logice i uprzedzeniami. Wszyscy o tym doskonale wiemy. Tworzenie coraz to nowszych i nowszych fundacji podejmujących różnego rodzaju niezrozumiałe działania psychologiczne, społeczne i polityczne nie jest czymś, co możemy zrobić z dnia na dzień. Zmiana systemu oznacza zmianę nastawienia ludzi. Jedynym sposobem na to jest determinacja i współpraca. Jeśli nie możemy zabrać wszystkich na pokład, potrzebujemy przynajmniej sporej większości, tej bardziej wartościowej.
“Pierwszym człowiekiem, który porównał kobietę do kwiatu, był poeta. Drugim idiota.”
– François-Marie Arouet (Wolter) –
Szowinizm wśród mężczyzn i kobiet jest problemem dla wszystkich z nas
Mężczyźni i kobiety wykorzystujący szowinizm są wszędzie wokół nas. Znajdziesz ich w naszych rodzinach, w pracy i w gronie naszych przyjaciół. Co więcej, być może sam jesteś szowinistą. Być może też należysz do ludzi, którzy praktykują i utrwalają szowinizm, nie zdając sobie nawet z tego sprawy.
Twoje działania, komentarze i reakcje mogą być w pełni szowinistyczne. To nie oznacza od razu, że jesteś złą osobą. Jest to raczej odzwierciedlenie efektów Twojej edukacji przez te wszystkie lata. Odzwierciedla również wpływ kultury na nas wszystkich w sposób cichy, wytrwały i jeszcze niezbadany. Możesz nawet być osobą, która otwarcie potępia nierówności i przemoc wobec kobiet. Niemniej jednak większość z nas może wpaść w pułapkę, jaką jest szowinizm, gdy najmniej się tego spodziewamy.
Dlatego tak ważne jest zrozumienie tego kluczowego punktu: wyznający szowinizm mężczyźni i kobiety nie rodzą się takimi osobami. To nie jest ich wrodzona cecha. Nie jest ona też wynikiem jakiegoś połączenia mózgu, które każe nam działać w określony sposób. Tak jak na przykład uczysz się czytać, jeździć na rowerze lub zapamiętywać nieregularne czasowniki w innym języku, ludzie też “uczą się” zachowań, które tworzą z nich seksistów.
Podążamy za przykładem innych i wcielamy je we własne życie i postępowanie.
Ukryty szowinizm – czyli taki, którego nie widać
Seksistowscy i szowinistyczni mężczyźni i kobiety są wytworem środowiska, w którym mężczyźni są uważani za kogoś lepszego. Absorbują oni i wykorzystują ten pomysł w trakcie całego swojego dzieciństwa i okresu dorastania. Wiemy na przykład, że stereotypy dotyczące płci są nabywane już we wczesnym wieku. Niedawno magazyn Science opublikował artykuł, który pokazał, że dziewczęta zaczynają czuć się “mniej inteligentne” niż chłopcy już w wieku 6 lat.
Dziewczynki często zaczynają czuć się mniej inteligentne ze względu na sposób, w jaki wychowujemy nasze dzieci. Jest wynikiem tego, co widzą w ich codziennym życiu i ideach, które im przekazujemy.
Na przykład, gdy wychowujemy chłopców, stale potwierdzamy ich indywidualność. Jest to nadrzędna właściwość, jaką cechuje się szowinizm. To tutaj panują siła i wyższość. To front, który mężczyźni muszą utrzymywać za wszelką cenę. W tym klubie macho jedynymi dozwolonymi emocjami są autorytet i popęd seksualny.
Odrzućcie jarzmo szowinizmu
Odrzucenie jarzma uwierającego każdego z nam, jakim jest szowinizm nie jest łatwym zadaniem. Jednak ostatnie ruchy społeczne, takie jak #MeToo, czy też hiszpański ruch #Cuentalo, ujawniają skalę tego problemu. Te zjawiska spełniają ważną, społeczną potrzebę. Zapewniają wsparcie społeczne kobietom i zachęcają je do mówienia prawdy. Wzmacniają kobiety i pozwalają im wiedzieć o tym, że nie są pozostawione samym sobie.
Druga rzecz, którą te kampanie są w stanie osiągnąć, jest dość interesująca. Podnoszą świadomość i wyciągają na światło dzienne wszystkie niesprawiedliwości, które zawsze istniały. Rzucają światło na dyskryminację, przemoc wobec kobiet, traktowanie ich jako obiekt seksualny i seksistowskie ustawodawstwo, które istniało w zasadzie od zawsze. Szowinizm w wykonaniu mężczyzn i kobiet wciąż istnieje i ma się dobrze, nie ma co do tego wątpliwości. Ale coraz więcej osób mówi o swoich zachowaniach i postawach każdego dnia.
Jeśli uda nam się uwolnić od ograniczeń, jakie nakłada na nas szowinizm, wygramy wszyscy. Wszyscy będziemy w stanie łatwiej oddychać i czuć się jeszcze bardziej wolnymi i swobodnymi.
Są także ludzie, którzy myślą, że mamy już “wystarczającą” równość. Jednak wszystko, co musisz zrobić, to rozejrzeć się i mieć trochę empatii, aby uświadomić sobie, że tak nie jest.
Szowinizm to postawa, która występuje dosłownie wszędzie. W sposobie, w jaki mężczyzna rozmawia ze swoją partnerką. W sposobie, w jaki matka wychowuje swojego syna. Widzimy go w marketingu i w tekstach piosenek, do muzyki których tańczymy, ale nie zwracamy uwagi na słowa…
Podsumowując, należy pamiętać, że zmiana jest możliwa tylko wtedy, gdy wszyscy jesteśmy świadomi obecności tej starożytnej koncepcji patriarchalnej. Co więcej, widzenie i odczuwanie tego faktu nie wystarcza. Świadomość jest bezużyteczna, jeśli nie podejmiemy żadnych działań. Nie ma sensu o tym wiedzieć, jeśli nie jesteśmy w stanie stworzyć społeczeństwa opartego na równości, szacunku, wolności i prawdziwej sprawiedliwości.