Medard Boss – jego życie, praca i filozofia dasein

Medard Boss był szwajcarskim psychiatrą specjalizującym się w psychoanalizie. Najbardziej znany jest zapewne z opracowanej przez siebie odmiany psychoterapii znaną jako analiza dasein. Metoda ta współpracowała ściśle z psychoterapeutyczną formą psychoanalizy oraz fenomenologiczną i egzystencjalną filozofią Martina Heideggera.

Termin „dasein” jest powszechnie stosowanym w filozofii terminem. Ma on germańskie korzenie i oznacza dosłownie „bycie tam”. Wielu niemieckich autorów używa tego filozoficznego terminu, ale zwykle jest on powiązany z Martinem Heideggerem. Ale to właśnie Medard Boss wykorzystał prace tego niemieckiego filozofa do stworzenia podstaw swojej metody psychoterapii.

Pomysł połączenia psychologii i filozofii wydaje się być przeciwieństwem psychologii jako nauki. Należy jednak pamiętać w tym momencie o historycznej roli filozofii w rozwoju nauki. W pewnym sensie psychologia jest nauką o umyśle, która rozpoczęła się od tworzenia różnych teorii obejmujących znaną już naukowcom wiedzę. Na podstawie tej samej analogii możemy ocenić, jak ważny w badaniach psychologicznych jest związek między umysłem a ideami.

W tym artykule odkryjesz wpływ analizy dasein na psychologię i badania, których autorem i pomysłodawcą był właśnie Medard Boss. Zapraszamy do lektury!

Medard Boss i najwcześniejsze lata jego życia

Medard Boss urodził się 4 października 1903 r. w St. Gallen, w Szwajcarii. Jego rodzice wkrótce potem przeprowadzili się do Zurychu, który w tym czasie był ośrodkiem badań psychologicznych. I to właśnie w tym mieście dorastał młody Medard.

Studia ukończył z tytułem doktora w 1928 roku, a w późniejszych latach kontynuował edukację w Paryżu i Wiedniu. Pierwsze kroki w psychoanalizie stawiał pod nadzorem samego Sigmunda Freuda. Później kontynuował te sesje współpracując ściśle ze szwajcarskim psychoanalitykiem Hansem Behnem Eschenburgiem.

Po powrocie do Zurychu Medard Boss kontynuował dalszą naukę w słynnym szpitalu Burghölzli (oryg. Psychiatrische Universitätsklinik Zürich – Klinika Psychiatrii Uniwersytetu Zuryskiego) pod kierunkiem znanego psychiatry Eugena Bleulera.

Następnie rozpoczął studia psychoanalityczne w berlińskim Instytucie Psychoanalitycznym (oryg. Berliner Psychoanalytisches Institut – BPI) pod nadzorem dr Karen Horney. Hanns Sachs, Otto Fenichel, Wilhelm Reich i Kurt Goldstein byli jednymi z jego kolegów z pracy.

Życie zawodowe Medarda Bossa

W późniejszym okresie Medard Boss przeniósł się do Londynu, gdzie pracował blisko przez sześć miesięcy z Ernestem Jonesem w Narodowym Szpitalu Chorób Nerwowych (oryg. National Hospital for Nervous Diseases).

Po kolejnej przeprowadzce Bossa do Zurychu w 1938 roku, Carl Jung zaprosił tego szwajcarskiego psychiatrę do przyłączenia się do innych lekarzy biorących udział w warsztatach zajmujących się psychologią analityczną. Medard Boss dostrzegł wtedy, że psychoanaliza nie powinna ograniczać się wyłącznie do interpretacji opracowanych przez Sigmunda Freuda.

W latach 30. XX wieku Medard Boss poznał między innymi Ludwiga Binswangera. To właśnie dzięki kontaktom z Binswangerem Boss dowiedział się o pracach niemieckiego filozofa Martina Heideggera. Okazało się, że ten moment odegrał niezwykle istotną rolę w rozwoju jego dalszej kariery zawodowej.

Dzięki wpływom Martina Heideggera Medard Boss zafascynował się tą nową dziedziną. W efekcie tego rozpoczął poważne studia nad zagadnieniami psychologii egzystencjalnej. Wpływ Bossa na terapię egzystencjalną jest tak istotny, że często rozważa się Bossa jako jej współzałożyciela i twórcę, na równi z Ludwigiem Binswangerem.

Po czterech latach pracy w szpitalu Burghölzli Medard Boss kontynuował swoją pracę regularnie podróżując między Berlinem a Londynem. Jego nauczycielami byli ludzie bliscy Freudowi, jak Karen Horney i Kurt Goldstein.

Teoria analizy dasein

Medard Boss był jednym z najważniejszych psychiatrów zajmujących się psychoanalizą w XX wieku. Będąc pod silnym wpływem filozoficznego systemu myślenia Martina Heideggera, Boss był przekonany o istnieniu egzystencjalnego „czegoś”.

Dla Bossa egzystencjalny cel istnienia świata nie jest czymś, co interpretujemy we własnym zakresie. Zamiast tego jest on czymś, co wykracza poza wszelkie ramy i wyjaśnienia. Zatem jego teoria mówi, że „coś” ujawnia się w świetle analizy dasein.

Medard Boss uważał, że istnienie oznacza możliwość otwarcia umysłu, przyciągnięcia światła do bieżącej sytuacji. Symbolika światła odegrała ważną rolę w twórczości i pracach Bossa, dlatego też powszechnie stosuje on takie wyrażenia, jak „wychodzenie z ciemności”, „oświecenie idei” lub „oświecenie”.

Poza tym Medard Boss stwierdził także, że nastrój odgrywa decydującą rolę w sposobie interakcji ludzi z otoczeniem. Na przykład zły człowiek koncentruje się głównie na elementach obejmujących gniew i złość.

Jego podróże do Indii w 1956, 1958 i 1966 roku znacząco wpłynęły na jego filozofię i praktykę medyczną. Tam poznał także Swamiego Gobinda Kaula.

Badania Medarda Bossa na temat snów

Medard Boss poświęcił badaniom snów o wiele więcej czasu, niż jakikolwiek inny egzystencjalista. Ponadto uważał je on za niezwykle ważne składniki udanej terapii. Nie interpretował on jednak snów w ten sam sposób, co zwolennicy szkoły Freuda i Junga. Zamiast tego Boss pozwalał pacjentom odkryć ich znaczenie na własną rękę.

W ten sposób Medard Boss stwierdził, że pacjenci tworzyli swoją własną symbolikę, zamiast pokazywać za jej pomocą jakieś głębsze uczucia. Według Bossa nasze sny mogą pokazać najlepiej, jak traktujesz swoje własne życie. Na przykład jeśli czujesz się uwięziony, Twoje stopy będą w czymś grzęzły w Twoich snach. Z drugiej natomiast strony, jeśli czujesz się wolny, będziesz mógł we śnie latać.

W 1971 roku Medard Boss został uhonorowany wyróżnieniem o nazwie Great Therapist Award nadanym mu przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne (oryg. American Psychiatric Association – ASA). Przez prawie dwie kolejne dekady przewodniczył on Międzynarodowemu Towarzystwu Medycyny Psychosomatycznej (oryg. International Society of Psychosomatic Medicine).

Był on także niezwykle cenionym autorem i pisarzem. Jego prace obejmują między innymi „Egzystencjalne podstawy medycyny i psychologii” (oryg. Existential Foundations of Medicine and Psychology, wydanie w języku angielskim, 1979), „Psychoanaliza i analiza dasein” (oryg. Daseinsanalyse und Psychoanalyse. – 1963) oraz „Interpretacja snów” (oryg. Der Traum und seine Auslegung. – 1958).

Medard Boss zmarł 21 grudnia 1990 r. Jego życie było pełne sukcesów akademickich i pozostawiło bez wątpienia wspaniałe dziedzictwo w dziedzinie psychologii i psychoanalizy.