Ludzkie instynkty - garść podstawowych informacji na ten temat

Z biologicznego punktu widzenia ludzkie instynkty są wzorcami zachowania, które są dziedziczne i powszechne wśród wszystkich gatunków. Instynkt ten ma na celu pomóc zwierzętom (w tym i ludziom) w przystosowaniu się do zmieniającego się otoczenia. Jeśli przeczytasz ten interesujący artykuł, to dowiesz się z niego wszystkiego, co warto wiedzieć na temat ludzkich instynktów. Naprawdę warto poświęcić te kilka minut na jego lekturę!

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog Gema Sánchez Cuevas.

Napisany przez Edith Sánchez

Ostatnia aktualizacja: 11 lutego, 2023

Ludzkie instynkty praktycznie od zawsze były popularnym tematem rozmów. Ludzie naprawdę lubią o nich dyskutować. Niemniej jednak większość ludzi może nie wiedzieć tak naprawdę, co to znaczy to określenie.

„Ludzkie instynkty” to zwrot zapożyczony bezpośrednio z biologii. Przypomina nam, że mimo wszystkiego, co się wydarzyło na drodze ewolucji, to ludzie są tylko ssakami, które podążyły ścieżką szybkiego rozwoju.

Jednak niektóre szczególne osobliwości odróżniają dość mocno ludzi od zwierząt. Być może słyszeliście na przykład kogoś, kto mówił o ludzkim instynkcie przetrwania. Pomimo faktu, że większość osób wierzy, że ludzie mają taki instynkt, wiesz też bez wątpienia, że na przykład samobójstwa są codziennością w dzisiejszym świecie.

Na pewno słyszałeś także o instynktach typowo seksualnych. Wiesz jednak, że istnieje zarazem impotencja i inne zaburzenia o charakterze seksualnym.

Jak widać, temat ludzkich instynktów nie kończy się tylko dyskusją na typowo biologiczne tematy. Istnieje wiele różnych wektorów kulturowych i symbolicznych, które mają wpływ na postrzeganie tego zagadnienia. W rzeczywistości istnieją szkoły myślenia, które w ogóle nie omawiają instynktów jako takich. Zamiast tego wolą rozprawiać mówią o „popędach” i „żądzach”.

A jeśli przeczytasz ten interesujący artykuł, to dowiesz się z niego wszystkiego, co warto wiedzieć na temat ludzkich instynktów. Naprawdę warto poświęcić te kilka minut na jego lekturę!

Ludzkie instynkty i próba stworzenia biologicznej teorii wyjaśniającej te mechanizmy

Z biologicznego punktu widzenia ludzkie instynkty są wzorcami zachowania, które są dziedziczne i powszechne wśród wszystkich gatunków. Instynkt ten ma na celu pomóc zwierzętom (w tym i ludziom) w przystosowaniu się do zmieniającego się otoczenia. Te same mechanizmy przystosowawcze są wstępnie zaprogramowane w samym mózgu.

Ludzkie instynkty ogólnie rzecz biorąc pozwalają Ci się chronić i utrzymać przy życiu. Przejawiają się jako reakcje o charakterze natychmiastowym lub automatycznym. Teoria biologiczna wskazuje, że ludzie mają pewne podstawowe instynkty, do których należą między innymi:

• Instynkt przetrwania. Dotyczy to wszystkich podstawowych zachowań, które pomagają zachować życie i zdrowie. Niektóre najbardziej typowe przykłady to unikanie niebezpieczeństwa, zdobywanie jedzenia i poszukiwanie schronienia.
• Instynkt reprodukcyjny. Ten aspekt obejmuje przede wszystkim zachowanie gatunku. Zasadniczo chodzi o tutaj o seksualność pojmowaną na płaszczyźnie typowo reprodukcyjnej.
• Instynkt religijny. Chociaż w tej kwestii nie ma jeszcze ustalonego konsensusu, większość psychologów ze szkoły pozytywistycznej wskazuje, że istoty ludzkie mają wrodzoną potrzebę znalezienia sensu w swoim życiu. Twierdzą oni, że ten instynkt jest połączony z tym samym obszarem mózgu, który jest aktywny podczas ataków epilepsji.

Jednak takie podejście nie wyjaśnia, dlaczego na przykład dana osoba przestaje jeść, gdy czuje się otyła, chociaż tak nie jest w rzeczywistości. Takie zachowanie wydaje się być całkowicie sprzeczne z „automatyczną” naturą instynktów.

Teoria popędów

Sigmund Freud zaproponował teorię twierdzącą, że u ludzi nie występują tego rodzaju instynkty. Zamiast tego uważał on, że ludzie mają pewnego rodzaju siły charakterystyczny dla tego gatunku, które nazwał popędami. To właśnie te popędy są skutecznymi impulsami psychologicznymi, które składają się ze stanu podniecenia i napięcia fizycznego.

Popędy starają się rozładować lub stłumić ten stan napięcia. Aby osiągnąć ten cel, najpierw szukają one przedmiotu, który pozwoli im się pozbyć tego napięcia. Na przykład głód odpowiada popędowi, a jedzenie jest przedmiotem, który pozwala ludziom wyzwolić się z tego popędu. Wracamy zatem do pierwotnego pytania: dlaczego więc niektórzy ludzie nie jedzą?

Sigmund Freud sugeruje wtedy, że nie wszystkie ludzkie instynkty mają tak łagodny charakter. Zdaniem Sigmunda Freuda, któremu dał wyraz w swojej teorii, tak naprawdę istnieją tylko dwa podstawowe ludzkie instynkty. Są nim popędy, którym Freud nadał nazwy Eros i Thanatos.

Popęd nazwany Erosem obejmował wszystkie impulsy związane z samozachowawczością i seksualnością. Z kolei popęd Tanatos odpowiadał impulsowi śmierci i wiązał się z gwałtownymi, chaotycznymi i rozpraszającymi impulsami, a także pragnieniem powrotu do stanu nieożywionego.

A to oznacza, że popędy tak naprawdę nie starają się zaspokoić natychmiastowych potrzeb ludzkiego organizmu, ale jedynie ich mentalne wyobrażenia.

Inne ciekawe teorie, których centrum są ludzkie instynkty

Istnieją również inne teorie dotyczące ludzkich instynktów. Stanowią one mniej lub bardziej skuteczne próby ustanowienia jakiegoś punktu pośredniego między teorią biologiczną, a teorią popędu. Zasadniczo kategoryzują one ludzkie instynkty w inny sposób, biorąc pod uwagę aspekty jednej lub drugiej teorii.

Zgodnie z tymi różnymi podejściami ludzkie instynkty można podzielić na następujące kategorie:

• Instynkty życiowe. Należą do nich na przykład instynkt seksualny oraz impulsy nakłaniające do walki lub ucieczki. Są na ogół tożsame wobec biologicznej definicji instynktu przetrwania.
• Instynkty dotyczące przyjemności. Ich celem jest zapewnienie najwyższego poziomu dobrobytu człowiekowi i stanowią one udoskonalenie ludzkich instynktów przetrwania. Na przykład nie pijesz wody tylko po to, aby przeżyć. Możesz także dodać do niej różnego rodzaju smaki.
• Instynkt społeczny. Są to potrzeby dotyczące towarzystwa, władzy, prestiżu i własności na tle innych z tego samego gatunku (czyli w tym wypadku ludzi).
• Instynkt kulturowy. Stanowią go impulsy popychające nas do poznawania, odkrywania i wyrażania siebie w sposób typowo artystyczny, oczywiście między innymi możliwościami.

W swobodnej, niezobowiązującej rozmowie ludzie rozmawiają również o innych instynktach, takich jak instynkt macierzyński. To jest prawdopodobnie powód, dla którego kobiety zawsze kochają dzieci nie tylko swoje, ale także i cudze. Istnieje również instynkt podświadomego odpychania lub odrzucania rzeczy, które uważamy za obrzydliwe.

A która z tych teorii dotyczących ludzkich instynktów jest właściwa? Jak dotąd nie ma ostatecznej odpowiedzi na to pytanie.