Jak rozpoznać swój styl przywiązania?

Styl przywiązania to coś, co budujemy już w dzieciństwie. Czy wiesz, jak dowiedzieć się, który z nich występuje u Ciebie?

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 06 czerwca, 2023

Bezpieczny, unikający, niespokojny/ambiwalentny lub zdezorganizowany: jaki jest Twój styl przywiązania? Wiele osób jest zainteresowanych poznaniem tego wymiaru swojej osobowości. Ta ciekawość często bierze się z faktu, że niektóre z naszych relacji się nie powiodły, i uświadomienia sobie, że wszechświat uczuć jest pełen krętych ścieżek, lęków i niezaspokojonych potrzeb.

Chociaż style przywiązania kształtują się w dzieciństwie i zazwyczaj są długotrwałe, czasami zmieniają się w czasie w wyniku nowych doświadczeń emocjonalnych z innymi postaciami w naszym życiu.

Dlatego też posiadanie wyobrażenia o własnym schemacie psycho-emocjonalnym w sferze relacji pomaga zrozumieć, które aspekty można poprawić, aby nawiązać bardziej satysfakcjonujące i trwałe więzi. Możesz odkryć te informacje, wykonując kilka naprawdę prostych ćwiczeń.

Jak ważne jest to, by znać swój styl przywiązania?

Teoria przywiązania (AT) została sformułowana przez angielskiego psychoanalityka Johna Bowlby’ego w latach 70. XX wieku. Później jedna z jego uczennic, Mary Ainsworth, rozwinęła jego badania, opisując trzy style przywiązania: bezpieczny, ambiwalentny i unikający. Wreszcie w 1986 roku badacze Main i Solomon wprowadzili ostatnią kategorię: zdezorganizowany-niepewny.

W ostatnich latach AT zyskała duże znaczenie w dziedzinie psychoterapii. Zrozumienie stylu przywiązania, który definiuje każdą osobę, ułatwia szersze spojrzenie na jej potrzeby emocjonalne, historię życia, sposoby odnoszenia się do otoczenia, a nawet źródła niektórych problematycznych zachowań.

Badanie przeprowadzone przez University of Minnesota (USA) twierdzi, że niepewne i pełne lęku przywiązanie w wieku dorosłym może spowodować niepowodzenie wielu związków. Dlatego wiedza o tym, gdzie jesteś w tym spektrum, może być niezwykle odkrywcza.

Jak poznać swój styl przywiązania

Jeśli zastanawiasz się, jaki jest Twój styl przywiązania, po prostu musisz wykonać mały test. Poniżej zobaczysz cztery sekcje, które oceniają każdą typologię na podstawie dziesięciu stwierdzeń.

Przeczytaj uważnie zdania i zapisz na kartce, z iloma z nich się identyfikujesz. Na koniec porównaj wynik uzyskany w każdej klasyfikacji, aby odkryć, który styl przywiązania najbardziej Cię definiuje.

1. Ambiwalentne lękowe przywiązanie

Ambiwalentny lękowy styl przywiązania ma swoje początki w relacji z opiekunami, jeśli chodzi o zapewnienie bezpieczeństwa, uczucia i uwagi swoim dzieciom. Niepewność i niespójne reakcje prowadzą do braku spójności w świadczeniu opieki. Co więcej, powoduje to nadmierną aktywację w mózgach dzieci w obszarach związanych z lękiem.

Nieprzewidywalność powoduje niepewność, która ostatecznie przekłada się na emocjonalną zależność od innych. W rezultacie jednostka żyje w ciągłym strachu, że zostanie porzucona. Nie jest łatwo dorastać z tego rodzaju niepewnością emocjonalną i ambiwalencją ze strony opiekuna.

W wieku dorosłym ciągłe zwracanie uwagi na to, co robią inni, powoduje duże zużycie poznawcze. Z iloma wymiarami należącymi do tej sfery się utożsamiasz?

• Jestem zaborczy i zazdrosny.
• Potrzebuję ciągłej weryfikacji.
• Nigdy nie czuję się wystarczająco kochana.
• Powtarzam emocjonalne wzloty i upadki.
• Najbardziej boję się porzucenia.
• Często kwestionuję swoją wartość jako osoby.
• Zawsze potrzebuję uwagi innych.
• Za bardzo przejmuję się każdym najmniejszym szczegółem mojego związku.
• Miałem wiele toksycznych związków opartych na zależności emocjonalnej.
• Zawsze jestem czujny i świadomy wszelkich znaków, które mogą mnie ostrzec, że mój partner mnie zdradza, nie kocha mnie lub nie jest mną zainteresowany.

♥ Liczba stwierdzeń, z którymi się identyfikuję: ________

2. Unikające przywiązanie

Unikanie to kolejny niezdrowy styl przywiązania. Badanie przeprowadzone przez University of Illinois (USA) twierdzi, że ta typologia zwykle przewiduje możliwe pojawienie się zaburzeń lękowych i depresji w okresie dojrzewania.

Źródłem tego stylu przywiązania są opiekunowie, którzy nie znali lub nie chcieli zajmować się, regulować lub rozumieć potrzeb emocjonalnych swojego dziecka. W odpowiedzi dziecko zakłada, że najlepszym sposobem na uniknięcie odczuwania większego odrzucenia jest odłączenie się od swoich emocji i zaprzestanie ich wyrażania. Konsekwencje tego doświadczenia są ogromne w życiu dorosłym. Sprawdź, czy identyfikujesz się z którymś z poniższych:

• Trudno mi się zobowiązać.
• Nie lubię wyrażać tego, co czuję.
• Wiem, że zwykle jestem chłodna w stosunku do ludzi.
• Emocjonalna intymność jest dla mnie niekomfortowa.
• Widzę wiele niepowodzeń i wad u moich partnerów.
• Zwykle tłumię swoje emocje i potrzeby.
• Trudno mi zrozumieć, co czują inni.
• Kiedy ktoś prosi mnie o wyrażenie tego, co czuję, wpadam w złość.
• W związkach stawiam na niezależność za wszelką cenę.
• Nie lubię dzielić się swoimi myślami, marzeniami i pragnieniami z moimi partnerami.

♥ Liczba stwierdzeń, z którymi się identyfikuję: ________

3. Zdezorganizowane przywiązanie

Dorastanie we wrogim środowisku rodzinnym zawsze ma swoją cenę. Na przykład może powodować traumę, strach, dysocjację i rozwój zdezorganizowanego przywiązania. W tym przypadku przyczyną jest dzieciństwo zdominowane przez nadużycia lub skrajnie dysfunkcyjną dynamikę ze strony opiekunów.

Czarne dziury z przeszłości przekładają się na typologię, która przejawia się w dojrzałości w następujący sposób:

• Nie wiem jak uregulować emocje.
• Miałem partnerów, którzy źle mnie traktowali.
• Mam wiele niezagojonych ran.
• Wiem, że moje zachowanie jest czasami sprzeczne.
• Myślę, że ogólnie ludziom nie należy ufać.
• Czuję się ułomny i mam bardzo niską samoocenę.
• Chcę, żeby inni mnie kochali, ale boję się, że mnie skrzywdzą.
• Wiem, że w każdym związku mój partner zawsze mnie opuści.
• Chciałbym umieć lepiej kochać, ale moje lęki i niepokój wszystko psują.
• Muszę mieć kontrolę w związku, aby upewnić się, że nie zostanę zraniony.

♥ Liczba stwierdzeń, z którymi się identyfikuję: ________

4. Bezpieczne przywiązanie

Bezpieczne przywiązanie umożliwia ludziom budowanie zdrowszych więzi, definiowanych przez dobrą intymność emocjonalną, dojrzałość, zaufanie i skuteczną komunikację. Posiadanie czułych opiekunów, kompetentnych w zakresie inteligencji emocjonalnej i zdolnych do zaspokajania potrzeb, zapewnia optymalne mocne strony dla rozwoju społeczno-afektywnego.

Na tej liście znajdują się czynniki, które należy wziąć pod uwagę, aby dowiedzieć się, czy ten typ przywiązania Cię definiuje.

• Nie boję się, że zostanę porzucona.
• Ufam ludziom.
• Czuję się kochana i szanowana.
• Mam dobrą samoocenę.
• Wiem, jak wyrazić mojemu partnerowi to, czego potrzebuję.
• Komunikuję się asertywnie i empatycznie.
• Rozumiem i obserwuję emocje moich bliskich.
• Otaczam się ludźmi wzbogacającymi emocjonalnie.
• Ufam, że potrafię budować zdrowe więzi.
• Nie jest mi trudno nawiązać intymność lub zbudować dobry współudział z innymi.

♥ Liczba stwierdzeń, z którymi się identyfikuję: ________

Ostateczna ocena

Aby dowiedzieć się, jaki jest Twój styl przywiązania, porównaj wyniki uzyskane z powyższych stwierdzeń. Chociaż bez wątpienia zdobyłeś punkty we wszystkich z nich, jeden typ będzie się wyróżniał. Opisane tutaj style są jednoznaczne, ale w rzeczywistości nikt z nas nie jest tak skonstruowany. Choć z pewnością okaże się, że uzyskałeś wyższy wynik w jednym z profili.

Czasami jednak, nawet jeśli pasujesz do jednego profilu osobowości, sposób, w jaki się zachowujesz, może zależeć od kontekstu i może naśladować inny styl. Na przykład możesz mieć bezpieczny styl przywiązania, ale od czasu do czasu paść ofiarą niepewności i zachowywać się jak w stylu lękowym. To jest całkowicie normalne. Dobrą wiadomością jest to, że robienie tego i identyfikacja tego wzorca daje informacje o tym, jakie są Twoje prawdziwe lęki i zapobiega ich pozostawaniu w twojej nieświadomości.

Wreszcie, jeśli znajdziesz się w nieprzystosowanym stylu przywiązania, nie wahaj się poprosić o specjalistyczną pomoc. Istnieją ważne terapie, które mogą ułatwić zmianę w kierunku dobrego samopoczucia i szczęścia.