Jak edukować dzieci stosując pozytywną dyscyplinę

Pozytywna dyscyplina zapewnia naprawdę solidne ramy odniesienia dla dzieci, aby stały się zdolne do przezwyciężenia swoich lęków i frustracji.
Jak edukować dzieci stosując pozytywną dyscyplinę

Ostatnia aktualizacja: 07 lipca, 2022

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, czy istnieje taki sposób na edukowanie swoich dzieci, który by Ci w pełni odpowiadał? Czy chciałbyś zrozumieć, co kryje się za złym zachowaniem Twojego dziecka i być w stanie przeanalizować to w konstruktywny dla Was obojga sposób? Dwie opcje, które możesz wybrać, to pełne szacunku rodzicielstwo i pozytywna dyscyplina. Polegają na kształceniu we wzajemnym szacunku i współpracy. Więc jak edukować dzieci stosując powyższe zasady?

Na przestrzeni dziejów metody edukacyjne były zakorzenione w stosowaniu dyscyplin karnych. Zawsze były one oparte na karze, czymś, co ma negatywne skutki. Jednak szukając alternatyw, rodzice często idą w drugą skrajność i są wobec dziecka przesadnie pobłażliwi.

Skuteczną alternatywą dla tych dwóch modeli edukacyjnych jest rodzicielstwo pełne szacunku. Opiera się ono na współpracy rodziców i dzieci. Polega na szacunku, angażowaniu dziecka w odpowiedzialność i autonomię, uczuciu, empatii i swobodzie działania.

Z punktu widzenia tego nowego paradygmatu, podobnie jak w modelu pozytywnej dyscypliny, nie ma dobrych ani złych dzieci: tylko dobre i złe zachowanie. Oznacza to zmianę naszych poglądów na to, jak wychowywać nasze dzieci z miłością i szacunkiem.

Ojciec i syn rozmawiają radośnie
Pozytywna dyscyplina pozwala dzieciom wyznaczać granice bez sprawiania w nich wrażenia, że są atakowane.

Pełne szacunku rodzicielstwo

Pełne szacunku rodzicielstwo to etyczna pozycja w życiu, która wykracza poza opiekę i edukację. Jest to sposób na życie i odnoszenie się do innych z szacunkiem. Jeśli chcemy wychowywać nasze dzieci na pełnych szacunku, pokornych, wolnych, szczęśliwych i uczciwych dorosłych, musimy je wychowywać zgodnie z tymi wartościami i zasadami.

Pełen szacunku rodzicielstwo stara się empatycznie odpowiadać na potrzeby dzieci i rozumieć ich emocje zgodnie z ich rozwojem. Oznacza to edukowanie dzieci z szacunkiem, miłością i równością, a nie z represjami, groźbami, krzykiem, karą, przekupywaniem z nagrodami, poniżaniem, etykietowaniem i lekceważeniem.

Berna Iskandar jest jednym z światowych promotorów i propagatorów filozofii pełnego szacunku rodzicielstwa. Wyjaśnia, że pełne szacunku rodzicielstwo proponuje rozsądne, nie karalne ograniczenia i znaczące zasady, w zależności od stopnia dojrzałości maluchów. Jednak wielu rodzicom trudno jest wprowadzić te zasady w życie, ponieważ brakuje im odniesień z własnego dzieciństwa. To dlatego, że ich wychowanie prawdopodobnie opierało się na modelach menedżerskich lub na walce o władzę i posłuszeństwie.

Edukacja z ograniczeniami

Czasami mylimy pełne szacunku rodzicielstwo z pozwalaniem naszym dzieciom robić to, co chcą. Pozytywna dyscyplina nie oznacza edukacji bez granic. Oznacza to bycie bliżej naszych dzieci, aby je wspierać, akceptować i cenić. Stanowi to podstawę ich wzrostu i rozwoju.

Dziecko potrzebuje spełnienia jego wymagań. Potrzebuje również, aby rodzice byli w kontakcie ze swoją dziecięcą naturą i podchodzili do niego z szacunkiem i miłością. Zmuszanie ich do nauki za pomocą nagród i kar oraz kontrolowanie dzieciństwa jest sprzeczne z ich naturą.

Pozytywna dyscyplina

Pozytywna dyscyplina to demokratyczny model edukacyjny, w którym zasady i granice są współtworzone z szacunku i uczucia. Nie stosuje się szantażu, kar ani gróźb. Pozytywna dyscyplina wykuwa u dzieci bezpieczne przywiązania.

Model ten został stworzony przez Alfreda Adlera, psychiatrę dziecięcego, wraz z Rudolfem Dreikursem w latach 20. XX wieku. Został on dalej rozwinięty przez psychologów Jane Nelsen i Lynn Lott w latach 80. XX wieku.

Pozytywna dyscyplina pomaga dorosłym zrozumieć niewłaściwe zachowanie dzieci. Promuje pozytywne postawy i uczy dobrego zachowania, odpowiedzialności i umiejętności interpersonalnych.

Rodzice i nauczyciele nie mogą funkcjonować jako “szefowie” najmłodszych i muszą nabyć umiejętność bycia demokratycznymi przywódcami. Ta metoda edukacji wpisuje się w etykę pełnego szacunku rodzicielstwa. Dostarcza technik dla dorosłych zaangażowanych w edukację dzieci, niezależnie od tego, czy są to rodzice, nauczyciele, czy specjaliści w dziedzinie zdrowia i edukacji.

Można powiedzieć, że jest to skuteczna dyscyplina, która szuka powodów, dla których dzieci zachowują się w określony sposób. Dostarcza również dorosłym narzędzi do pracy nad tymi przyczynami.

Pozytywne kryteria dyscypliny

Pełne szacunku rodzicielstwo kieruje się zasadami bezwarunkowej miłości, szacunku, równości, więzi poziomych, empatii, reagowania i ustanowienia zdrowych granic. W tych zasadach zawarta jest pozytywna dyscyplina. Ponadto:

  • Pomaga dzieciom mieć poczucie więzi (przynależności i znaczenia).
  • Oznacza bycie miłym i stanowczym w tym samym czasie (okazywanie szacunku i zachęcanie). Bycie hojnym jest łatwe dla niektórych rodziców, ale trudno być równocześnie stanowczym. To dlatego, że mamy tendencję do mylenia władzy z dominacją.
  • Jest skuteczna w dłuższej perspektywie (kara działa na krótką metę, ale ma negatywne skutki w dłuższej perspektywie).
  • Polega na zachęcaniu częściej i chwaleniu mniej. Zachęcanie oznacza zwracanie mniejszej uwagi na wady i podkreślanie zalet. Oznacza to patrzenie na dziecko „pozytywnymi oczami”, bez uzależniania go od pochwał.
  • Uczy umiejętności społecznych i życiowych cennych dla rozwoju dobrego charakteru. Są to na przykład szacunek, troska o innych, rozwiązywanie problemów, współpraca.
  • Zachęca dzieci do odkrywania własnych wartości i do konstruktywnego korzystania z osobistej siły i autonomii.
  • Postrzega błędy jako źródło uczenia się.
Kobieta rozmawia z synem
Aktywne słuchanie jest niezbędnym elementem pozytywnej dyscypliny.

Błędy oznaczają naukę

Sposób, w jaki edukator reaguje na błędy dziecka, będzie odzwierciedleniem jakości więzi między dorosłym a dzieckiem. Należy pokazać dzieciom, że mogą uczyć się na własnych błędach. Z pewnością nie powinny się ich czuć źle z tego powodu.

Wychowawcy i rodziny muszą znaleźć sposoby na zrozumienie zachowań dzieci, aby nauczyć je pewnych umiejętności. Krótko mówiąc, muszą osiągnąć poczucie przynależności i ważności, które stanowi podstawę uczenia się. Oznacza to, że będą kształtować zdrową samoocenę i poczucie własnej wartości dla swojego rozwoju.

Dobra relacja między dzieckiem a dorosłym wymaga czasu, a także umiejętności komunikacyjnych. Pozwalają one na nawiązanie więzi zaufania i bezpieczeństwa emocjonalnego. Zarówno pełne szacunku rodzicielstwo, jak i pozytywna dyscyplina pozwalają nam zbadać i poprawić społeczno-afektywne środowisko współistnienia i uczenia się.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Barocio, R. (2004). Disciplina con amor: cómo poner límites sin ahogarse en la culpa. Editorial Pax México.
  • Coto, M. G., & Cubillo, N. S. (2020). Crianza Respetuosa: Hacia una parentalidad centrada en las niñas y los niños. Estudios, (41), 428-450.
  • Goleman, D. (2000). Educar con inteligencia emocional. España: Plaza Janés Editores SA.
  • Nelsen, J. (2007). Cómo educar con firmeza y cariño: disciplina positiva. Medici.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.