Dysocjacyjne zaburzenie tożsamości (DID) i jego diagnoza

TikTok spopularyzował ostatnio dysocjacyjne zaburzenie tożsamości. W rezultacie coraz więcej nastolatków twierdzi, że cierpi na tę chorobę psychiczną. Ale jak odróżnić prawdziwe objawy kliniczne od tych fałszywych?
Dysocjacyjne zaburzenie tożsamości (DID) i jego diagnoza
Valeria Sabater

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 05 maja, 2023

Czy czujesz, że czasami ktoś z zewnątrz przejmuje kontrolę nad Twoją rzeczywistością? Wykonujesz różne zadania, a nawet jeździsz na wyjazdy, których później nie pamiętasz? A może dostrzegasz, że czasami “odłączasz się od własnego ciała i emocji? Jakkolwiek specyficzne mogą być te sytuacje, coraz więcej osób twierdzi, że doświadczyło czegoś podobnego. Jest to stan znany jako dysocjacyjne zaburzenie tożsamości (DID).

DID jest złożonym stanem psychicznym, w którym osobowość jednostki ulega dysocjacji, a w jej umyśle pojawiają się różne byty. Jest to problem kliniczny, w którym występują zaburzenia integralności pamięci, świadomości i tożsamości. Do 1994 roku nazywano to zaburzeniem osobowości mnogiej. Stan ten był inspiracją dla wielu książek i filmów.

Od kilku lat młodzi ludzie zgłaszają się do psychologów i psychiatrów z autodiagnozą tego zaburzenia. Jest tak, ponieważ cierpiący na to zaburzenie influencerzy na platformie TikTok opisują swoją codzienność z tym schorzeniem, a tysiące użytkowników mediów społecznościowych identyfikują się z nimi. Czy jednak ich niepokój jest uzasadniony? Jak mogą stwierdzić, czy naprawdę cierpią na to zaburzenie? Dzisiaj postaramy się odpowiedzieć na to pytanie.

Za dysocjacyjnym zaburzeniem tożsamości zwykle kryje się ciężki uraz, który wywodzi się z narażenia na niekorzystne sytuacje przez długi czas.

Cierpiąca nastolatka zastanawia się, jak stwierdzić, czy mam dysocjacyjne zaburzenie tożsamości
Dysocjacyjne zaburzenie tożsamości może objawiać się w okresie dojrzewania i dorosłości.

Czy cierpisz na dysocjacyjne zaburzenie tożsamości?

Zwykle myślimy o DID jako o poważnym stanie klinicznym, który upośledza wszystkie obszary funkcjonowania psychicznego. Do tej pory eksperci uważali to za rzadkie schorzenie. Badanie przeprowadzone przez University of New York wykazało, że rozpoznana częstość występowania wynosiła około 1,5 procent światowej populacji. Jest jednak jeden decydujący niuans.

DID jest zaburzeniem osobowości, które nie jest łatwe do zdiagnozowania. Jest często mylone z innymi stanami psychicznymi. Ponadto w przeszłości, ze względu na piętno zaburzeń psychicznych, pacjenci często nie byli do końca szczerzy w kwestii swoich objawów. Jednak w ostatnich latach ten trend się zmienił. Obecnie podejrzewa się, że częstość występowania wynosi około pięciu procent.

Rośnie liczba młodych ludzi — zwłaszcza nastolatków — którzy twierdzą, że cierpią na DID. Podstawy tej nowej fali autodiagnoz bazują na różnych osobach publicznych, które szczegółowo opisują swoje życie z tym zaburzeniem na TikToku. Specjaliści są jednak wyczuleni w tej kwestii i wolą być ostrożni. Wiedzą, że kluczem jest przeprowadzenie odpowiedniej oceny psychologicznej.

Zobaczmy, jakie mity i prawdy krążą wokół tego zaburzenia klinicznego, które budzi tak duże zainteresowanie w dzisiejszym świecie.



4. Pomimo tego, co mogą sugerować media społecznościowe, objawy są trudne do wyjaśnienia

Aby dana osoba mogła odkryć, czy cierpi na dysocjacyjne zaburzenie tożsamości (DID), musi również zwrócić uwagę na inne szczegóły. Istnieją pewne niezwykle złożone objawy towarzyszące, które często trudno jest szczegółowo opisać. Jednak całkowicie zmieniają one jakość życia osoby cierpiącej. Są to:

  • Zmęczenie, brak energii i mentalna mgła.
  • Zaburzenia odżywiania.
  • Drgawki i dziwne odczucia fizyczne.
  • Ciągłe poczucie, że chorzy tak naprawdę nie są częścią otaczającej ich rzeczywistości.
  • Zaburzenia snu. Może pojawić się bezsenność lub nadmierna senność oraz koszmary senne.
  • Dysocjacyjne retrospekcje. Chorzy nagle odkrywają, że przeżywają na nowo traumatyczne wydarzenia z przeszłości w niezwykle realistyczny sposób.

Nawet jeśli u osoby dotkniętej chorobą nie zdiagnozowano dysocjacyjnego zaburzenia osobowości, wyraźnie cierpi ona psychicznie. W związku z tym ma potrzeby, które należy zaspokoić.

Kobieta w terapii psychologicznej zastanawia się, czy mam dysocjacyjne zaburzenie tożsamości
Dysocjacyjne zaburzenie tożsamości wymaga długotrwałej terapii rozmową.

Leczenie

Specjaliści w dziedzinie klinicznej doskonale zdają sobie sprawę z występowania tego zjawiska. Wielu młodych ludzi prosi ich o pomoc, ponieważ wydaje im się, że cierpią na tę chorobę. We wszystkich przypadkach niezbędna jest prawidłowa diagnoza. Jednym pewnym faktem jest to, że DID ma wyższą częstość występowania, niż wcześniej sądziliśmy. Trend zgłaszania objawów przez młodych ludzi może tak naprawdę ułatwić identyfikację osób naprawdę chorych.

Należy wyjaśnić, że nie wszyscy, którzy przedstawiają dowody na tę chorobę, cierpią na nią. Ale to nie znaczy, że nie mają innych potrzeb psychologicznych, które wymagają leczenia. Dlatego jest to pozytywne i wskazane, aby w przypadkach niepokoju prosić o pomoc eksperta. Podejście terapeutyczne dla tego zaburzenia obejmuje terapie konwersacyjne i terapię poznawczą.

Celem jest dekonstrukcja różnych osobowości pacjenta i stopniowe łączenie ich w jedną. To długi proces. Podejście farmakologiczne jest również stosowane w postaci leków przeciwdepresyjnych i anksjolitycznych.

Ostatnia refleksja

Niedawno podobna sytuacja miała miejsce, również na TikToku. Filmy o zespole Tourette’a stały się tak popularne, że tysiące dzieci wykazywały objawy związane z tą chorobą. Musimy jednak bardzo uważać na to, co jest publikowane w mediach społecznościowych i na co narażone są nasze nastolatki.

Oczywiście promowanie zagadnień związanych ze zdrowiem psychicznym jest jak najbardziej w porządku – jest to wręcz godne pochwały. Ale musi to być zrobione w sposób odpowiedzialny i przez odpowiednie władze medyczne. Czasami efektem jest niestety błędna interpretacja pewnych sytuacji. Powoduje to jeszcze większy dyskomfort emocjonalny u osób, które już cierpią z powodu różnych schorzeń psychicznych. To jest coś, o czym wszyscy musimy pomyśleć.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Brand, B. L., Sar, V., Stavropoulos, P., Krüger, C., Korzekwa, M., Martínez-Taboas, A., & Middleton, W. (2016). Separating Fact from Fiction: An Empirical Examination of Six Myths About Dissociative Identity Disorder. Harvard review of psychiatry24(4), 257–270. https://doi.org/10.1097/HRP.0000000000000100
  • Frankel F. H. (1993). Adult reconstruction of childhood events in the multiple personality literature. The American journal of psychiatry150(6), 954–958. Consultado el 31 de marzo de 2023). https://doi.org/10.1176/ajp.150.6.954
  • Lynn, S. J., Lilienfeld, S. O., Merckelbach, H., Giesbrecht, T., McNally, R. J., Loftus, E. F., Bruck, M., Garry, M., & Malaktaris, A. (2014). The trauma model of dissociation: inconvenient truths and stubborn fictions. Comment on Dalenberg et al. (2012). Psychological bulletin140(3), 896–910. https://doi.org/10.1037/a0035570
  • Mitra P, Jain A. Dissociative Identity Disorder. [Actualizado 2022 May 17]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK568768/
  • Rabasco, A., & Andover, M. S. (2020). The interaction of dissociation, pain tolerance, and suicidal ideation in predicting suicide attempts. Psychiatry research284, 112661. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2019.112661
  • Ross, C. A., Anderson, G., Fleisher, W. P., & Norton, G. R. (1991). The frequency of multiple personality disorder among psychiatric inpatients. The American journal of psychiatry148(12), 1717–1720. https://doi.org/10.1176/ajp.148.12.1717

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.