Choroba psychiczna - czas zdjąć z niej wszelkie piętno

Wokół chorób psychicznych powstało wiele mitów, które powoli są obalane. Oprócz zmian w zakresie prawa i opieki zdrowotnej, potrzebne jest uświadamianie społeczeństwa w tym zakresie.
Choroba psychiczna - czas zdjąć z niej wszelkie piętno
María Alejandra Castro Arbeláez

Napisane i zweryfikowane przez psycholog María Alejandra Castro Arbeláez.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

Choroba psychiczna wiąże się często z negatywnymi konotacjami. Wynikają one głównie z niewiedzy oraz z faktu, że zdrowie psychiczne to nadal w dużej mierze temat tabu. Aby zdjąć piętno z osób cierpiących na choroby psychiczne, należy wykonać dużo pracy uświadamiającej, która pomoże ludziom spojrzeć na tę trudną kwestię bez osądzania i bez uprzedzeń.

Przyjrzyjmy się zatem, jak jest obecnie postrzegana choroba psychiczna przez większość społeczeństwa i zastanówmy się, jak rozwiązać problem stygmatyzacji tego typu zaburzeń.

Choroba psychiczna i związane z nią piętno

Destygmatyzacja chorób psychicznych oznacza umiejętność postrzegania ich w nowym świetle. Proces ten ma na celu uświadomienie ludziom, że zdrowie psychiczne jest tak samo ważne, jak zdrowie fizyczne.

Kobieta z depresją zakrywa twarz

Obydwa obszary naszego dobrostanu powinny być traktowane z należytą uwagą i o wszelkiego rodzaju zaburzeniach powinniśmy umieć szczerze rozmawiać, przynajmniej ze specjalistą.

Skąd się wzięło piętno chorób psychicznych?

Stygmatyzacja chorób psychicznych nastąpiła z biegiem czasu na skutek różnorodnych mechanizmów. Tak naprawdę wyrosła ona ze strachu, mitów i stereotypów, które pozwoliły dyskryminować osoby cierpiące na zaburzenia psychiczne. Już w czasach starożytnych oddzielano zdrowie fizyczne od psychicznego.

Choroba psychiczna często była kojarzona z czymś negatywnym (jak np. uleganie demonowi). Niekiedy wiązano ją również z genialnymi lub artystycznymi umysłami. Obecnie większość społeczeństwa patrzy jednak z wyższością na ludzi, których dotknęła choroba psychiczna.

Zdrowie fizyczne od zawsze było silniej akcentowane. Dopiero obecnie zarówno nauka, jak i pacjenci zaczynają dostrzegać mocne powiązania pomiędzy zdrowiem psychicznym i fizycznym. Dlatego też Światowa Organizacja Zdrowia definiuje zdrowie jako zbiór czynników fizycznych, psychologicznych i społecznych. W ślad za nią coraz więcej organizacji zdrowotnych zaczyna podkreślać, jak ważne jest zdrowie psychiczne. Dzięki temu, choroba psychiczna przestaje być tematem niewygodnym lub wstydliwym.

Choroba psychiczna – jak obalać mity?

Aby zdjąć piętno z osób dotkniętych chorobami psychicznymi, powinniśmy zacząć od obalenia najbardziej rozpowszechnionych mitów o tym, że:

  • Zdrowie psychiczne nie ma dużego znaczenia. Zdrowie jest aspektem wielowymiarowym. Najlepszym sposobem na dobre samopoczucie jest dbałość o wszystkie jego elementy.
  • Każdy, kto cierpi na chorobę psychiczną, jest geniuszem. Ten mit powstał w czasach, kiedy ludzie wiązali zaburzenia psychiczne z wysoką inteligencją.
  • Ludzie cierpiący na choroby psychiczne są agresywni, niestabilni i niebezpieczni. Mimo że choroby psychiczne mają wpływ na zachowanie, emocje i myśli, nie każdy człowiek chory psychicznie posiada którąś ze wspomnianych cech. Mimo że czasem mają trudności z kontrolowaniem swoich zachowań, nie dotyczy to każdej choroby. Choroba psychiczna może się objawiać na wiele różnych sposobów.
  • Stan zdrowia psychicznego nie wpływa na stan zdrowia fizycznego. Niektóre aspekty zdrowia psychicznego mogą mieć silny wpływ na zdrowie fizyczne ponieważ obydwa te obszary są ze sobą ściśle powiązane. Jednym z najlepszych tego przykładów jest stres.
  • Jesteś własną chorobą. Ludzie często przyklejają łatkę choroby psychicznej osobie, która się z nią boryka. Traktują chorobę jak element ich osobowości. Nie widzą w danym człowieku nic więcej, tylko np. ich depresję lub schizofrenię.

Te właśnie mity, wynikające z nieświadomości i niewiedzy, prowadzą do dyskryminacji, ponieważ przedstawiają chorobę psychiczną jako coś, czego powinniśmy się obawiać lub jako element mało istotny dla dobrego samopoczucia.

Co Ty możesz zrobić?

Co każdy z nas może zrobić, aby pomóc w destygmatyzacji chorób psychicznych?

  • Popracuj nad własną empatią. Postaw się na miejscu osoby cierpiącej na chorobę psychiczną. Wyobraź sobie, przez co przechodzi i nie wierz w stereotypy i uprzedzenia.
  • Poszerz swoją wiedzę. Im więcej wiesz o chorobach psychicznych, tym lepiej będziesz w stanie zrozumieć chorego człowieka. Nie ograniczaj się do wiedzy, która jest powszechnie promowana i niekompletna.
  • Współpracuj. Pracując i rozmawiając z ludźmi z różnych specjalizacji, spojrzysz na zdrowie z wielowymiarowej perspektywy.
    Mężczyzna z depresją siedzi na kanapie

Największym wyzwaniem jest patrzeć na ludzi chorych psychicznie jak na ludzi całkowicie normalnych. Musimy nauczyć się postrzegać zdrowie jako na coś wielowymiarowego i pamiętać, że zdrowie psychiczne to tylko jeden z wielu elementów dobrego samopoczucia danej osoby.

Choroba psychiczna – kto może najbardziej pomóc?

  • Organizacje zdrowia. Każda organizacja, która ma nieco szerszy zasięg i cieszy się szacunkiem, może pomóc w szerzeniu informacji na temat zdrowia psychicznego lub wprowadzaniu nowych przepisów.
  • Osoby chore psychicznie i ich bliscy. Ci, którzy wiedzą, jak choroba psychiczna wygląda z bliska, są najlepszymi świadkami i nauczycielami, którzy mogą pomóc zrozumieć te skomplikowane zagadnienia.
  • Specjaliści zdrowia psychicznego. Mogą oni w przystępny sposób tłumaczyć ludziom, na czym polegają choroba psychiczne.

Promowanie troski o zdrowie psychiczne

Działania majce na celu destygmatyzację chorób psychicznych można prowadzić na wielu obszarach, a głównie poprzez:

  • Media, gdzie celem powinno być mówienie o zdrowiu psychicznym z bardziej realistycznej i pozytywnej perspektywy.
  • Stosowną diagnostykę, oparta o odpowiedzialne stawianie diagnozy tak, aby nie powielać stereotypów.
  • Opiekę zdrowotną, która powinna szerzyć wiedzę na temat zdrowia psychicznego.
  • Zmianę prawa mającą na celu walkę z dyskryminacją osób chorych psychicznie.

Bez względu na ilość i jakość informacji czy zapisów prawnych, które są przekazywane odgórnie, nie zmienimy podejścia do chorób psychicznych w społeczeństwie, jeśli każdy z nas nie zmieni tego podejścia w sobie. Jest to powolny proces, ale dzięki wspólnemu wysiłkowi z pewnością osiągniemy wkrótce ten cel.

To może Cię zainteresować ...
Władza umysłu nad naszym zdrowiem
Piękno umysłu
Przeczytaj na Piękno umysłu
Władza umysłu nad naszym zdrowiem

Wszystkie wewnętrzne mechanizmy odbywają się za kontrolą umysłu - funkcjonowanie naszych organów, ale też najbardziej automatyczne i intuicyjne pro...


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Balasch, M., Caussa, A., Faucha, M., & Casado, J. (2016). El estigma y la discriminación en salud mental en Cataluña. Barcelona: Apunts.
  • López. M. Laviana, M. Fernández, L., López, A., Rodríguez, A. M., & Aparicio, A. (2008). La lucha contra el estigma y la discriminación en salud mental. Una estrategia compleja basada en la información disponible. Revista de la asociación Española de neuropsiquiatría, 28 (1), 48-83.

Treści zawarte na Piękno Umysłu służą wyłącznie celom informacyjnym i edukacyjnym. Nie zastępują one diagnozy, porady ani leczenia u specjalisty. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości najlepiej skonsultować się z zaufanym specjalistą.