Czy wiesz, że istnieje taki zawód jak psycholog sądowy? Zapewne może Ci się kojarzyć z takimi serialami jak CSI. Jednak ta gałąź psychologii odgrywa znaczącą rolę w wymiarze sprawiedliwości, ponieważ może pomóc odpowiedzieć na pytania na temat zdrowia psychicznego osób biorących udział w sporach prawnych.
Psychologia bada procesy umysłowe, które determinują zachowanie jednostki. Psycholog sądowy zajmuje się gałęzią psychologii, która ocenia zdolność umysłową jednostki w kwestiach prawnych.
Psycholog sądowy odpowiada za dokonywanie ocen psychologicznych dla prokuratorów, sędziów i prawników. Psycholodzy sądowi badają umysły osób, które w ten czy w inny sposób znalazły się w systemie sprawiedliwości.
Psycholog sądowy i jego praca
Psycholog sądowy bierze udział w różnych procesach prawnych. Zbiera niezbędne informacje, ocenia przedmiot badań, zbiera dane, a następnie prezentuje dowody i wyniki. Robi to, aby być w stanie odpowiedzieć na pytania sędziego.
Jego główna rola polega na próbie udzielenia odpowiedzi na każde pytanie, jakie mogą mieć prawnicy i sędziowie. W końcu osoby, które pracują w systemie sprawiedliwości, nie są wszechwiedzący. Dlatego też powołują ekspertów z każdej dziedziny, aby wyjaśnić istotne elementy w różnych sprawach.
David Émile Durkheim uważał, że nasze społeczeństwo przypomina ludzkie ciało, że jesteśmy tak samo niezależni jak ręka, noga i głowa są niezależne pod względem funkcjonalnym, ale potrzebują siebie nawzajem.
Podobnie jest w społeczeństwie: funkcjonują w nim jednostki, które specjalizują się w określonych kwestiach i dzielą się swoją wiedzą z innymi. Różne profesje łączy ze sobą niezależny funkcjonalnie system.
Gdzie pracuje psycholog sądowy?
Jak już wspomnieliśmy wcześniej, psycholog sądowy pracuje w zakresie systemu sprawiedliwości. Często bierze udział w procesach karnych i koncentruje się na prawie karnym. Jednak wiele innych dyscyplin również potrzebuje pomocy psychologa sądowego, w tym:
- Prawo rodzinne. Psycholog sądowy określa, czy rodzice są w stanie troszczyć się o swoje dziecko podczas rozwodu. Zapewnia również orientacyjne ramy prawa do odwiedzin, analizuje dysfunkcje, które mogą wywrzeć wpływ na dziecko, itp.
- Prawo cywilne. W tym przypadku psycholog zajmuje się głównie kompetencją prawną związaną z dostępnością własności.
- Prawo karne. Odpowiedzialność karna (czy jednostka wiedziała, co robi i działała dobrowolnie bazując na swojej wiedzy), wpływ przemocy na ofiarę, istnienie niektórych zaburzeń, itp.
- Prawo pracy. Niepełnosprawność, mobbing, itp.
- Nieletni. Wiarygodność zeznania, konsekwencje psychologiczne niektórych doświadczeń, itp.
Pisanie raportów
Raport patologa sądowego to dokument prawny, który odpowiada na pytania sędziego. Jest uznawany za dowody eksperckie. Psycholog sądowy musi napisać raport, gdy zostaje poproszony o wyrażenie opinii w kwestiach prawnych.
Raport musi być precyzyjny i konkretny. Nie powinno w nim być powierzchownych detali, za to musi odnosić się w bezpośredni sposób do danej kwestii. Musi być napisany w jasny sposób, być łatwy do zrozumienia oraz nie może być w nim bardzo specyficznego żargonu.
Takie dokumenty są przeznaczone dla laików, co oznacza, że nie mogą być zbyt techniczne.
Oprócz tego psycholog sądowy musi zadbać o zachowanie obiektywności i wykorzystywanie uzasadnionych naukowo argumentów. Każde z wykorzystanych przez niego badań psychologicznych musi zostać dokładnie opisane. Musi wskazać użyteczność badania i metody badawczej. Poza tym musi wykazać wyniki badań, ich rzetelność, itp.
Profil profesjonalisty
Jeśli chcesz być psychologiem sądowym, musisz ukończyć studia magisterskie z psychologii. Musisz również specjalizować się w psychologii sądowej. Jednak to nie wystarczy, aby pracować w tym zawodzie. Ważną rolę odgrywa kontynuowanie kształcenia, aby być świadomym najnowszych innowacji.
Oprócz tego musisz posiadać rozległą wiedzę na temat prawa i procesów prawnych. Ale nie wszystko bazuje na Twoim kształceniu akademickich. Psycholog sądowy nie może angażować się emocjonalnie w sprawy, nad którymi pracuje.
Ważną cechę stanowi empatia oraz wysoka odporność na frustrację. W tym zawodzie pomoże Ci również asertywność oraz dobre umiejętności wypowiadania się.
Podsumowując, psychologia sądowa przełamuje niektóre ze stereotypów na temat psychologów znanych z filmów i seriali telewizyjnych.