Czy przymusowa terapia kiedykolwiek działa?

Wielu z nas było w tej sytuacji. Bliska Ci osoba ma kłopoty i najwyraźniej potrzebuje profesjonalnej pomocy. Jednak nie chce o tę pomoc poprosić.  Możesz wtedy pomyśleć, że dobrym rozwiązaniem będzie przymusowa terapia. W końcu robisz to „dla ich dobra”.

Po podjęciu decyzji o skierowaniu kogoś na przymusową terapię, zwykle stosuje się podstępy, kłamstwa i silną presję, aby osoba ta zaakceptowała narzuconą pomoc. W niektórych przypadkach może ją niechętnie zaakceptować. Wymuszona terapia prawie zawsze jednak kończy się porzuceniem lub niepowodzeniem wkrótce po jej rozpoczęciu. W innych przypadkach nawet się nie zaczyna, ponieważ jednostka postrzega to jako formę przymusu.

Przymusowa terapia jest często narzucana dzieciom. Nierzadko zdarza się również, że jeden partner zmusza do tego drugiego. Ponadto, gdy dana osoba cierpi na uzależnienie, często nie udaje się na terapię z własnej woli. We wszystkich przypadkach wynik jest zwykle taki sam: porażka.

„Uważamy, że słuchamy kogoś, ale bardzo rzadko słuchamy z prawdziwym zrozumieniem, prawdziwą empatią. Jednak słuchanie, ten bardzo szczególny rodzaj, jest jedną z najsilniejszych sił zmiany, jakie znam”.

-Carl Rogers-

Potrzeba psychoterapii

Zwykle nie jesteśmy zbyt ostrożni w wyrażaniu opinii na temat zdrowia psychicznego innych. Na przykład częsty płacz niekoniecznie jest oznaką depresji. Nerwowość nie zawsze jest równoznaczna z zaburzeniem lękowym. Nawet halucynacje można doskonale wytłumaczyć naukowo i często nie są one związane z żadnym problemem psychicznym.

Dlatego czasami zbyt szybko ustala się, że dana osoba potrzebuje psychologa lub psychiatry. Niektórzy ludzie niekoniecznie mają wygórowane opinie lub wyolbrzymiają sytuację, ale widzą, że ich przyjaciel lub krewny jest pogrążony w skomplikowanej sytuacji, z której nie może uciec. Co więcej, kiedy próbują mu pomóc, odkrywają, że nie są w stanie nic zrobić. W konsekwencji dochodzą do wniosku, że potrzebują bardziej specjalistycznego wsparcia.

Czasami osobiste uprzedzenia przeszkadzają w interpretacji zachowania innej osoby i ewentualnej potrzeby terapii. Jednak nigdy nie należy zapominać, że to osoba dotknięta chorobą powinna wykazać chęć do znalezienia wyjścia z problemów. Jedyne, co inni mogą zrobić, to zaproponować dostępne rozwiązania i pokazać potencjalne korzyści.

Jest jednak jeden szczególny przypadek, który dotyczy dzieci. Są one zależne od decyzji rodziców. Co więcej, rodzicom wydaje się, że wiedzą, co jest najlepsze dla ich dzieci i nie czują potrzeby konsultowania się z nimi. Jest to błąd. W przypadku nieletnich niezwykle ważna jest chęć przyjęcia pomocy. Z tego powodu przymusowa terapia nigdy nie jest akceptowana.

Dlaczego przymusowa terapia nie jest dobrym rozwiązaniem?

Przymusowa terapia jest niewłaściwa, ponieważ wiąże się z dużym prawdopodobieństwem niepowodzenia. Główne tego powody są następujące:

• Brak wysiłku i zaangażowania. W przymusowej terapii jednostka nie czuje się zaangażowana, ponieważ nie jest tam z własnej woli. Z tego samego powodu nie będzie się zbytnio starać współpracować z psychologiem, aby terapia zakończyła się sukcesem.
• Relacja terapeutyczna. Jeśli dana osoba czuje się zmuszona do skonsultowania się z psychologiem, prawdopodobnie poczuje odrzucenie wobec profesjonalisty. Postrzega go jako integralną część czegoś narzuconego, mimo że tak nie jest.
• Brak motywacji. To oczywiste, że w tych warunkach nie ma motywacji do posuwania się naprzód i podtrzymywania procesu terapeutycznego. A osoba zdemotywowana nie jest w stanie sprostać wymaganiom tego rodzaju leczenia.

Oprócz powyższego nierzadko zdarza się, że partner lub rodzina unika własnych trudności lub obowiązków, skupiając całą swoją uwagę na „osobie problematycznej”. Ci, którzy chcą narzucić innym terapię, często potrzebują więcej pomocy niż oni sami.

Krótko mówiąc, przymus powoduje jedynie zły początek procesu, który wymaga uczciwego zaangażowania jednostki w problem. Dlatego warto zaproponować terapię jako możliwość i pokazać jej korzyści, nie zmuszając nikogo do pójścia tą drogą. Chyba że, oczywiście, po głębokiej refleksji dojdziesz do wniosku, że sytuacja jest naprawdę nagła.