Czy etykieta narcyza jest nadużywana?

Narcystyczne zaburzenie osobowości jest stanem psychicznym. Nie powinniśmy bagatelizować tej choroby, nazywając samolubnego przyjaciela, szefa, którego nie lubimy, lub kłótliwego byłego partnera jako narcyzem.

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 27 grudnia, 2022

O kim myślisz, kiedy słyszysz określenie „narcyz”? Może to ten kolega, który w korporacji idzie po trupach do celu? Matka, która systematycznie ignoruje potrzeby swoich dzieci? Przyjaciel, któremu kłamstwo przychodzi tak naturalnie jak oddychanie? Czy ilość potencjalnych przykładów oznacza, że etykieta narcyza jest w dzisiejszym świecie nadużywana?

Wszyscy mamy do czynienia z problematycznymi ludźmi, ale nie wszyscy z nich spełniają kliniczne kryteria tego stanu psychicznego. Jednak obecnie terminy takie jak „toksyczni ludzie” lub “gaslighting” stały się prawie normą. Ponadto w naszych rozmowach stale pojawia się etykieta narcyza. Używamy tego określenia do opisywania niezliczonej ilości osób w naszych środowiskach społecznych. Mamy tendencję do postrzegania świata jako pełnego narcyzów.

Niektórzy twierdzą, że tylko ci, którzy mieli pecha spotkać prawdziwego narcyza na swojej drodze, rozumieją, jacy są tego typu ludzie. Inni uważają, że stan ten nie jest diagnozowany tak często, jak występuje. Jakkolwiek by nie było, masowe używanie terminu narcyzm trywializuje rzeczywisty wpływ tego zaburzenia osobowości.

Niektórzy ludzie mają cechy narcystyczne. Wszyscy tak naprawdę jesteśmy trochę narcystyczni. Faktyczny stan psychiatryczny obejmuje jednak zestaw szerszych, bardziej problematycznych i szkodliwych wymiarów, które wskazują na określoną złośliwość psychologiczną. Zaburzenie to nie jest więc tak powszechne, jak prawdopodobnie myślisz.

Bycie narcyzem to nie to samo, co posiadanie narcystycznego zaburzenia osobowości

Wielu pacjentów zgłasza się na terapię psychologiczną, ponieważ doświadczyli przemocy ze strony osoby z narcystycznym zaburzeniem osobowości. Osoby z tym stanem zwykle powodują szkody w zdrowiu psychicznym ludzi w swoim otoczeniu.

Pozostawia to skutki psychologiczne, które mogą nawet powodować traumę. Ponadto osoby cierpiące na to zaburzenie zwykle muszą stawić czoła stanom takim jak samotność, uzależnienia i depresja.

Dlatego ważne jest, aby zrozumieć, że bycie narcyzem to nie to samo, co cierpienie na narcystyczne zaburzenie osobowości. Choć może to zabrzmieć zaskakująco, wszyscy manipulujemy, kłamiemy, staramy się ukryć nasze wady i sprawić, by nasze talenty były bardziej zauważalne. Co więcej, czasami może nas ogarnąć pragnienie bycia w centrum uwagi. Wszyscy możemy też czuć zazdrość i zachowywać się w arogancki sposób.

Problem pojawia się, gdy wszystkie te cechy pojawiają się razem i są stabilne w czasie. Narcystyczne zaburzenie osobowości ma spektrum od lżejszego do cięższego. Oznacza to, że istnieją osoby, które pomimo tego, że cierpią na tę chorobę, potrafią dobrze przystosować się i radzić sobie w społeczeństwie.

Problem nasila się, gdy przejawiają oni złośliwy narcyzm.

Częstość występowania tego zaburzenia wynosi od 0,5 do 5 procent populacji

Nadużywanie etykietki narcyza nie jest zgodne z rzeczywistością i literaturą naukową. Badania opublikowane w The American Journal of Psychiatry wskazują, że częstość występowania narcystycznego zaburzenia osobowości wynosi od 0,5 do 5 procent populacji. Liczba ta pozostaje niezmienna od lat.

Narcystyczne zaburzenie osobowości zwykle pojawia się wraz z innymi problemami klinicznymi. Może to być na przykład zaburzenie afektywne dwubiegunowe, antyspołeczne zaburzenie osobowości, zaburzenie histrioniczne, schizotypowe, pasywno-agresywne i inne.

Osoby z narcystycznym zaburzeniem osobowości są kłamcami, a także samolubnymi i zdradliwymi jednostkami. Wykazują naprawdę problematyczne zachowanie, które jest szkodliwe dla ich środowiska, a także dla nich samych. Funkcjonują w cyklach wysokiego samozniszczenia i często chorują.

Etykieta narcyza nie może być lekceważona

Narcystyczne zaburzenie osobowości może zdiagnozować wyłącznie wyspecjalizowany profesjonalista. Jest to stan kliniczny zawarty w DSM-V (Podręczniku Diagnostyki i Statystyki Zaburzeń Psychicznych) w części dotyczącej zaburzeń grupy B.

Nadawanie komuś etykietki narcyza w pejoratywny sposób tylko dlatego, że go nie lubisz, jest błędem. Jak wspomnieliśmy wcześniej, wszyscy mamy więcej niż jedną cechę narcystyczną. Czasami takie zachowanie przynosi nam korzyści, ponieważ napędza nas do osiągania celów i bycia bardziej ambitnym.

Zdrowy narcyzm istnieje i nie każdy, kto przejawia jakąś narcystyczną cechę, ma problem psychiczny. Na przykład matka, która jest zimna emocjonalnie, niekoniecznie musi mieć NPD (narcystyczne zaburzenie osobowości).

Brat, który chce być w centrum uwagi, przyjaciel, który robi dużo selfie, pracownik korporacji, który chce awansować, czy profesor, który chce wyrobić sobie renomę, nie powinni być określani mianem „narcyzów”.

Ambicja, brak empatii, próżność i egoizm zawsze istniały i zawsze będą istnieć, podobnie jak ludzie, z którymi trudno żyć. Dlatego powinieneś starać się nie mieć fałszywych uprzedzeń, ponieważ możesz przeoczyć prawdziwie zaburzoną osobę.