Czy ćwiczenia fizyczne pomagają tworzyć nowe neurony?

Istnieje coraz więcej dowodów na to, że ćwiczenia fizyczne są jedną z osi dobrego zdrowia fizycznego, psychicznego i poznawczego. Co więcej, niedawne badanie dostarcza interesujących danych na temat wpływu, jaki ma to na generowanie nowych neuronów.

Nikt nie wątpi w korzyści płynące z ćwiczeń fizycznych. Nie tylko sprzyjają zdrowiu, ale także bardzo pozytywnie wpływają na samopoczucie. Teraz nauka odkryła, że pomagają również generować nowe neurony.

Od 1964 roku na podstawie badań słynnej neurobiolożki Marian Diamond wiemy, że mózg jest plastyczny i adaptacyjny. To obaliło stare przekonanie, że nie można wygenerować nowych neuronów. Ponadto wiemy teraz również, że ćwiczenia fizyczne są jednym z promotorów, motywatorów czy stymulatorów neurogenezy.

Możliwe jest generowanie nowych neuronów poprzez odpowiednie odżywianie, różnorodność aktywności poznawczej, ekspozycję na nowości i stymulujące środowisko społeczne. Badanie przeprowadzone przez Diamonda na Uniwersytecie w Berkeley i inne, bardziej aktualne, wykazały istotny związek między neurogenezą a ćwiczeniami fizycznymi.

Generowanie nowych neuronów

Normalny mózg zawiera 100 miliardów neuronów, z których większość powstaje przed urodzeniem. Ponadto we wczesnych latach dzieciństwa nadal produkujemy je w znacznym tempie. Później produkcja zwalnia. Jednak proces ten utrzymuje się przez całe życie.

Niedawno zespół naukowców z Uniwersytetu Harvarda, kierowany przez Rudolpha Tanzi, opublikował badania, z których wynika, że hipokamp wytwarza od 700 do 1500 nowych neuronów dziennie. To naprawdę niewielka liczba komórek, ale wnosi cenny wkład w utrzymanie aktywnych połączeń w mózgu.

W badaniu tym sprawdzano również mechanizmy zdolne do stymulowania hipokampu, aby zwiększyć produkcję nowych neuronów. Wyniki ujawniły kilka niezwykle interesujących danych.

Ćwiczenia fizyczne i generowanie nowych neuronów

Marian Diamond zbadała związek między ćwiczeniami fizycznymi a generowaniem nowych neuronów. Używała szczurów jako obiektów eksperymentalnych. Podzieliła zwierzęta na dwie grupy: część trzymano w małej klatce, odizolowane i pozbawione aktywności. Inne miały większą klatkę, inne możliwości zabawy i zróżnicowaną dietę.

Po 80 dniach przeanalizowano ich mózgi. Stwierdzono, że kory mózgowe szczurów w „środowisku wzbogaconym” uległy modyfikacji. Ich kora mózgowa była większa, miały więcej naczyń krwionośnych w okolicy, a ich poziom białka zwanego BDNF wzrósł. Ten ostatni jest wyrażany w korze i hipokampie i wiąże się z procesami uczenia się i pamięci.

W eksperymencie doktor Tanzi, przeprowadzonym na myszach, oceniano również wpływ ćwiczeń fizycznych na zmiany w mózgu i generowanie nowych neuronów. Wyniki były przytłaczające. Sugerowało to, że ćwiczenia aerobowe podwoiły produkcję neuronów. Co więcej, nie tylko zwiększał się pozwiom BDNF, ale także produkcja enzymu GPLD1, który bierze udział w neurogenezie.

Implikacje transcendentalne

Eksperymenty dotyczące związku ćwiczeń fizycznych z produkcją nowych neuronów były dotychczas prowadzone wyłącznie na zwierzętach. Istnieją jednak mocne dowody na to, że dotyczyłoby to również ludzi. Nie wiadomo jeszcze, jaki rodzaj ćwiczeń aerobowych i przez jaki okres czasu byłby najskuteczniejszy.

Istnieją przesłanki, że wskazane byłoby ćwiczenie przez okres od 120 do 150 minut tygodniowo. Niemniej jednak dostępne dane nie są wystarczająco mocne, aby potwierdzić tę hipotezę. Pływanie jest uważane za ćwiczenie fizyczne dające najwięcej korzyści pod tym względem.

Oczywiste jest, że ćwiczenia fizyczne pomagają generować nowe neurony, poprawiają procesy uwagi, zwiększają elastyczność poznawczą oraz promują uczenie się i pamięć. Co więcej, jest możliwe, że w niedługim czasie znajdzie konkretne zastosowanie w leczeniu chorób takich jak choroba Alzheimera.

Na razie warto zwrócić uwagę na te ustalenia. Z pewnością wydaje się, że przyzwyczajenie się do regularnych ćwiczeń niesie za sobą pozytywne konsekwencje. Dlaczego nie spróbować?