Ciemna materia umysłu - na co nasz mózg zużywa energię?

Niektórzy naukowcy sugerowali, że teoria ciemnej materii umysłu dostarczyłaby odpowiedzi na wiele pytań. Jakie tajemnice kryje nasz umysł?

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog Sergio De Dios González.

Napisany przez Edith Sánchez

Ostatnia aktualizacja: 28 września, 2023

Ciemna materia umysłu to koncepcja, która ostatnio wkracza na pole naukowe. Wyrażenie stanowi analogię między ciemną energią wszechświata a sposobem, w jaki zachodzą procesy mózgowe. Temat ten jest obecnie badany i na chwilę obecną istnieją tylko hipotezy.

Teoria ciemnej materii umysłu wyrosła z konkretnego tematu, który interesował naukowców. Chcieli wiedzieć, dlaczego mózg zużywa taką samą ilość energii zarówno wtedy, gdy jest uważny na świat, jak i wtedy, gdy znajduje się w spoczynku. Byli również ciekawi, dlaczego ten narząd zużywa tak dużo energii.

Do dziś nie ustalono ostatecznych odpowiedzi na żadne z tych pytań. Jednak jedno z możliwych wyjaśnień leży w pojęciu, które znamy jako ciemna materia umysłu. Jest to temat, który jest traktowany coraz poważniej.

Ciemna materia

Naukowcy zaczęli mówić o ciemnej materii dopiero w 1974 roku. Vera Rubin, amerykańska astronom, zauważyła, że gwiazdy krążące wokół czarnej dziury, takiej jak nasza, zawsze krążą po orbicie z tą samą prędkością, niezależnie od tego, jak daleko się znajdują.

Jednak w zasadzie nie powinno to mieć miejsca. To dlatego, że w naszym Układzie Słonecznym im dalej planeta znajduje się od Słońca, tym wolniejsza jest jej orbita. Wynika to z siły grawitacji. Dlatego naukowcy wywnioskowali, że musi istnieć „coś innego” o większej grawitacji, czego nie jesteśmy w stanie zobaczyć. Tym czymś była właśnie ciemna materia.

Nie wiadomo jeszcze, czym właściwie jest ciemna materia, ale stanowi ona 23 procent wszechświata. Oprócz ciemnej materii istnieje również ciemna energia, ponieważ materia jest koncentracją energii. W rzeczywistości szacuje się, że 73 procent wszechświata składa się z ciemnej energii.

Zatem 96 procent wszystkiego, co istnieje, to albo ciemna materia, albo ciemna energia. Dlatego dostrzegamy tylko cztery procent tego, co faktycznie istnieje.

Ciemna materia umysłu

W 2006 roku naukowiec Marcus E. Raichle opublikował słynny artykuł w czasopiśmie Science. Nosił tytuł Ciemna energia mózgu. Próbował odpowiedzieć na pytanie, które do dziś niepokoi wielu badaczy: dlaczego mózg potrzebuje tak dużo energii? W końcu mózg odpowiada tylko dwóm procentom masy ciała, ale zużywa 20 procent jego całkowitej energii.

W zasadzie można by zasugerować, że potrzebuje całej tej energii do przetworzenia informacji pochodzących ze świata zewnętrznego. Na przykład musimy postrzegać, organizować i przetwarzać te bodźce, ale jednocześnie wybierać, które dane bierzemy pod uwagę, a których nie. Jednak nauka udowodniła, że na przetwarzanie informacji mózg zużywa tylko jeden procent energii.

Podobnie jak w przypadku odkrycia, że na gwiazdy miała wpływ niewidzialna masa i energia, które doprowadziły je do niezwykłych zachowań, pojawiła się hipoteza, że w mózgu również jest ciemna materia i ciemna energia. I podobnie jak w przypadku wszechświata, nie wiemy, czym jest.

Ciemna materia umysłu – hipoteza

Najbardziej konserwatywni naukowcy uważają, że ciemna energia mózgu jest wykorzystywana przez ten narząd do regulacji homeostazy naszego organizmu. Homeostaza to wewnętrzna równowaga funkcji organicznych, do której dochodzi w celu zachowania zdrowia.

Inni badacze uważają, że ciemna energia jest związana z funkcjonowaniem nieświadomości. Uważają, że w tym wymiarze zachodzi o wiele więcej procesów niż w ramach świadomości. Wierzą, że tam właśnie trafia pozostała energia.

Ich twierdzenie jest poparte badaniami, takimi jak to, które dowiodło, że nieświadomość ma 200 000 razy większą zdolność przetwarzania informacji niż świadomość.

Inne badanie przeprowadzone przez Killingswortha i Gilberta wykazało, że umysł wędruje przez 46 procent czasu, co potwierdzałoby tę hipotezę. W tej chwili nie ma jednak rozstrzygających danych na ten temat. W związku z tym nieprzerwanie rośnie zainteresowanie zrozumieniem tych zjawisk.