Ciało, umysł i medytacja: czy wiesz, jaki jest związek między nimi?

Dziś możesz poznać wszystko, co warto wiedzieć na temat związku między ciałem, umysłem i medytacją. O tym właśnie traktuje nasz dzisiejszy artykuł!
Ciało, umysł i medytacja: czy wiesz, jaki jest związek między nimi?
Gema Sánchez Cuevas

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog Gema Sánchez Cuevas.

Napisany przez Sonia Budner

Ostatnia aktualizacja: 25 maja, 2023

Na rynku możemy znaleźć bardzo obszerną literaturę, której tematem jest medytacja i liczne, zapewniane przez nią korzyści. I chociaż medytacja była swego czasu nowością przywiezioną ze Wschodu, obecnie jest powszechnym nawykiem praktykowanym przez wielu ludzi żyjących w świecie zachodnim.

Niektórzy mogą nie wiedzieć nawet o tym, że istnieje niezwykle głęboki związek między ciałem, umysłem i właśnie medytacją. Dziś przyjrzymy się nieco bliżej temu właśnie zagadnieniu.

Obecnie wiemy o tym, że korzyści, jakie ta praktyka oferuje tym, którzy poświęcają jej swój czas każdego dnia, są naprawdę liczne. Jednak dzisiaj będziemy rozmawiać przede wszystkim o tym, jak i dlaczego medytacja po prostu działa. Innymi słowy, spróbujemy „dotknąć” zmian zachodzących w naszym mózgu i ciele, jakie spowodowane został przez regularną i wytrwałą praktykę medytowania.

W pewien sposób medytacja kształtuje mózg, co w konsekwencji wpływa na nasze emocje i ciało. Ale aby dobrze zrozumieć, w jaki sposób ciało, umysł i medytacja oddziałują na siebie, musimy poznać pewne szczegóły natury technicznej i biologicznej. Po prostu musimy poruszyć kilka istotnych zagadnień. Zobaczmy zatem, jakie są to szczegóły.

„Dopiero dzięki głębokiej medytacji poznałem, kim naprawdę jestem”.
-Sri Chimnoy-

Dziś możesz poznać wszystko, co warto wiedzieć na temat związku między ciałem, umysłem i medytacją. O tym właśnie traktuje nasz dzisiejszy artykuł, dlatego też gorąco zapraszamy do poświęcenia zaledwie kilku minut na jego przeczytanie!

Medytacja: witamy w fascynującym świecie naszego mózgu

Oto obszary mózgu uczestniczące w procesie medytacji i sposób ich działania:

  • Boczna kora przedczołowa jest tą strukturą mózgu, która pozwala nam uzyskać bardziej racjonalną perspektywę oceny i punktu widzenia na wiele rzeczy. Boczna kora przedczołowa uczestniczy w regulacji doznań emocjonalnych i ogranicza tendencję do przyjmowania wydarzeń zbyt personalnie. Obszar ten jest powszechnie znany jako centrum oceny.
  • Przyśrodkowa kora przedczołowa jest tą częścią Twojego mózgu, która ciągle mówi Ci o Tobie. To ona obejmuje Twoje doświadczenia, pomysły i Twoje cele. Przetwarza wszystkie informacje dotyczące Ciebie samego i Twoich relacji z ludźmi w Twoim otoczeniu. Znamy ją jako centrum odniesienia. Składa się ona z podstawowych dwóch części. Jedna z nich bierze udział w zwiększaniu poziomu ruminacji i obaw. Druga natomiast odgrywa bardzo ważną rolę w rozwoju poczucia empatii.
  • Wyspa jest częścią mózgu, która kontroluje odczucia cielesne i doświadcza emocji na poziomie układu pokarmowego. Wyspa jest częścią systemu, który pomaga modulować nasz poziom reakcji w zależności od uczuć i sygnałów obecnych w Twoim ciele.
  • Ciało migdałowate jest naszym organicznym systemem alarmowym, znanym również jako centrum strachu. Jest ono bezpośrednio związane z reakcją typu „walcz lub uciekaj” w sytuacjach, które uważamy za niebezpieczne.

Jak działa mózg, który nie medytuje

Mózg, który nie medytuje, często może czuć się „zamknięty sam w sobie”, szczególnie biorąc pod uwagę to, że silnie zależy od swojego centrum oceny. Ponadto centrum to łączy się z obecnymi w naszym ciele centrami poczucia strachu, powodując w ten sposób silną aktywację połączeń neuronowych między odpowiednimi organami. W tym przypadku to samo centrum oceny przetwarza większość otrzymanych informacji.

Ta zależność wyjaśnia, dlaczego niektórzy ludzie tak bardzo uzależniają się od negatywnych myśli. Dzieje się tak dlatego, ponieważ w ich przypadku połączenie między centrum odniesienia i centrum oceny jest słabo rozwinięte.

Medytacja w górach

Kiedy zwiększamy wydajność pracy naszego centrum oceny, następuje w tym momencie znaczny spadek aktywności w centrum odniesienia. Czyli w tej części, która, jak wspomniano powyżej, ma tendencję do przyjmowania rzeczy w sposób personalny.

Poprawia to jednocześnie poziom aktywności części zaangażowanej w zrozumienie uczuć innych ludzi. Jest to w zasadzie sposób, w jaki nasz mózg przyswaja wszystkie otrzymane informacje. Poprzez odrzucenie błędnych danych i ograniczenie nadmiernego myślenia i ewentualnych obaw.

Mózg w trakcie medytacji

W mózgu, który regularnie medytuje, zaczyna pojawiać się kilka naprawdę interesujących zjawisk. Na przykład połączenie między centrum odniesienia i centrami strachu w ciele zaczyna się rozpadać. To zmniejsza siłę reakcji wywołanej przez strach u danej osoby. W rzeczywistości częściowo tłumaczy to, dlaczego lęk zmniejsza się, gdy medytacja jest naszym regularnie uprawianą formą spędzania wolnego czasu.

Co więcej, między centrum oceny a centrum strachu powstaje silniejsze połączenie neuronowe. Oznacza to, że gdy uczucie strachu w naszym ciele przed czymś potencjalnie niebezpiecznym dociera do mózgu, jest on w stanie ocenić to bardziej racjonalnie, zamiast automatycznie kierować się instynktowną reakcją na strach. Ponadto pomaga to takiej osobie przestać tworzyć nieustannie hipotezy na temat tego, co dzieje się w jej życiu (ruminacja).

Ludzki umysł

„Medytacja jest koniecznością, zanim naprawdę będziesz w stanie kochać. Trzeba nauczyć się tego, jak być w stanie samotności, całkowicie samotnym, a jednak niezwykle błogim. Dopiero wtedy możesz kochać kogoś innego. ”
-Osho-

Empatia: dodatkowa zaleta, jaką oferuje medytacja

W mózgu, który medytuje regularnie, następuje znaczny wzrost połączeń między centrum odniesienia a centrum doznań cielesnych związanych z empatią. Poprzez medytację aktywujemy część mózgu zaangażowaną w doświadczanie empatii. Czyli wyspę. W ten sposób stajemy się bardziej zdolni do wnioskowania o stanach umysłowych innych ludzi, ich pragnieniach, marzeniach i motywacjach.

Ciało, umysł i medytacja

Zmniejszenie negatywnych emocji wydaje się bezpośrednio wpływać na nasz układ odpornościowy. Ponadto regularnie praktykowana medytacja zauważalnie spowalnia rytm serca i rozszerza naczynia krwionośne.

Niektóre badania wykazały związek między medytacją transcendentalną a obniżeniem ciśnienia krwi. Co więcej, ta praktyka ma również korzystny wpływ na nasz układ hormonalny. Podczas medytacji Twoje ciało wydziela endorfiny, tak zwane hormony szczęścia. W ten sposób utrzymujesz poziom hormonu stresu na odpowiednim poziomie.

Jak widać, ciało, umysł i medytacja idą ze sobą ręka w rękę. Teraz, dla tych, którzy chcą rozpocząć swoją ścieżkę medytacji, radzimy, aby skierować się w ręce profesjonalistów z tej dziedziny, a także zachować spójność. Mówimy tutaj o wykorzystaniu naszej neuroplastyczności poprzez nawyki i codzienną praktykę.

„Uspokój swój umysł, a wtedy przemówi Twoja dusza”.
-Tracy Kennedy-


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Ponte, P., Castella, M., Filella, D., Feliu, A., Matas, L., Soler, J., Ruiz, M., Sole, M.J., Ferrero, M., Aguilera, M., Roca-Cusachs, A., Arroyo, J.A. (2018). Benefits of mindfulness meditation in reducing blood pressure and stress in patients with arterial hypertension. Journal of Hypertension: June 2018 – Volume 36 – Issue – p e294–e295
  • Gladding, R. (2013). This Is Your Brain on Meditation, The science explaining why you should meditate every day. Psychology Today. Recuperado de https://www.psychologytoday.com/intl/blog/use-your-mind-change-your-brain/201305/is-your-brain-meditation
  • Do-Hyung Kang  Hang Joon Jo  Wi Hoon Jung  Sun Hyung Kim  Ye-Ha Jung Chi-Hoon Choi  Ul Soon Lee  Seung Chan An  Joon Hwan Jang  Jun Soo Kwon (2013). The effect of meditation on brain structure: cortical thickness mapping and diffusion tensor imaging. Social Cognitive and Affective Neuroscience, Volume 8, Issue 1, January 2013, Pages 27–33

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.