Bycie bezrobotnym: wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne

Bycie bezrobotnym: wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne

Ostatnia aktualizacja: 08 czerwca, 2020

Wiele osób ma świadomość, że bycie bezrobotnym wiąże się z wieloma negatywnymi konsekwencjami i może pogarszać ogólne zdrowie jednostki.

Praca nie tylko stanowi źródło dochodu oraz reprezentację pieniężną wysiłku i wartości, ale również wspiera rozwój relacji międzyludzkich. Poza tym stanowi instrument umożliwiający tworzenie własnej tożsamości.

Dlatego nic dziwnego, że bycie bezrobotnym odbija się negatywnie na wielu obszarach życia każdego człowieka, a zwłaszcza na zdrowiu. Bezrobocie ma nie tylko negatywne konsekwencje społeczne i psychologiczne, ale również zdrowotne.

Osoba bezrobotna

Przez całe lata środowisko naukowe debatowało nad związkiem bezrobocia ze zdrowiem. Z jednej strony zastanawiali się również czy bycie bezrobotnym odbija się na zdrowiu. Z drugiej zaś rozważali, czy osoby o słabym zdrowiu są obłożone większym ryzykiem utraty pracy i problemami ze znalezieniem nowej.

Badając tą kwestię odkryto, że bezrobocie wywiera bezpośredni wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne. Poza tym badania przyniosły również mniej znaczące dowody na to, że zdrowie wywiera bezpośredni wpływ na to, czy ludzie są w stanie znaleźć pracę. Tym samym okazało się, że ta relacja jest dwukierunkowa.

Bycie bezrobotnym pogarsza zdrowie

Nie ma wątpliwości, że bycie bezrobotnym stanowi kluczowy stresor w życiu każdego człowieka, ponieważ jest to sytuacja, której nie można kontrolować i i nie wiadomo jak długo będzie trwała.

Poza tym zazwyczaj stanowi wynik działania czynników zewnętrznych i utrudnia dostęp do różnych bodźców zwiększających szansę uzyskania określonej reakcji. Co więcej, aby dostosować się i zmienić własną sytuację, należy zmobilizować całą serię zasobów personalnych.

Pośród mniejszych stresorów związanych z bezrobociem zaliczmy między innymi brak zasobów finansowych, problemy rodzinne, problemy w związku, poszukiwanie pracy, poszukiwanie pomocy i zasobów oraz stawianie czoła ewentualnej odmowie.

Kiedy dana osoba znajduje się w stresującej sytuacji, zwłaszcza przez dłuższy czas, w jej organizmie zachodzą różne zmiany, aby była w stanie w jak najlepszy sposób stawić czoła problemom.

W rezultacie oś podwzgórze-przysadka-nadnercza (oś HPA) wydziela hormon nazywany kortyzolem. Taka reakcja jest  w pełni naturalna. Jednak powtarzająca się aktywacja tej osi może prowadzić do zmian w jej działaniu i poziomach kortyzolu.

Niektórzy eksperci kojarzyli takie zmiany z wieloma chorobami, podobnie jak wiązali bezrobocie z nietypowymi wzorcami wydzielania kortyzolu. Jednak takie wzorce różniły się w zależności od wieku i płci. Wskazywały na to, że chociaż bycie bezrobotnym odbija się na każdym, to taka sytuacja może objawiać się w różne sposoby.

“Śmierć na służbie jest bohaterska, ale śmierć podczas bycia bezrobotnym jest po prostu głupia.”

-Tsugumi Ohba-

Konsekwencje

Bezrobocie wiąże się z ogólnym pogorszeniem zdrowia. Chociaż w niektórych społeczeństwach może wynikać to z braku ubezpieczenia zdrowotnego lub zasobów finansowych, to takie skutki nie są zależne od jakiejkolwiek otrzymanej pomocy medycznej.

Załamana kobieta

Poza tym stan zdrowia osób bezrobotnych jest zazwyczaj znacząco gorszy niż osób, które posiadają pracę. W przypadku problemów fizycznych związanych z bezrobociem nie ma co się dziwić, że pogorszenie stanu zdrowia, na przykład zapadanie na choroby układu krążenia, otyłość czy cukrzycę, wiąże się głównie z chronicznym stresem.

Poza tym pojawiają się również inne konsekwencje zdrowotne, takie jak nadużywanie różnych substancji uzależniających.

Oprócz tego bezrobocie odbija się na zdrowiu psychologicznym, zmniejszając dobre samopoczucie, poczucie własnej wartości, pogarszając nastrój, zwiększając poziom lęku, a nawet prowadząc do zmian w osobowości.

Zdrowie wpływa na bycie bezrobotnym

Badając tą kwestię koncentrowano się głównie na wpływie, jaki zdrowie psychiczne wywiera na zachowanie pracy przez daną osobę. Bezrobocie wiąże się z serią uszczerbków na zdrowiu psychologicznym. Dlatego też osoba bezrobotna wpada w błędne koło, z którego bardzo trudno jest wyjść.

Oznacza to, że ktoś o gorszym zdrowiu psychicznym jest bardziej narażony na utratę pracy. Będzie miał również większe trudności ze znalezieniem nowej. Poza tym jego zdrowie może znacząco się pogorszyć między jednym wydarzeniem a drugim.

Dlatego też wysoki poziom dyskomfortu wiąże się ze zwiększonym ryzykiem utraty pracy. Na tej samej zasadzie dyskomfort odczuwany w dzieciństwie wiąże się z bezrobociem w dorosłym życiu.

Oprócz tego naukowcy odkryli, że osoby o niższym poziomie depresji z większą łatwością znajdują pracę. Dotyczy to zwłaszcza mężczyzn.

Z kolei ankieta przeprowadzona w skali krajowej w Australii wykazała, że zdrowie psychiczne mężczyzn ma większy związek z czasem trwania przyszłego zatrudnienia, ale nie zwiększa ani nie zmniejsza prawdopodobieństwa jego znalezienia.

W większości badań eksperci korzystali z próbek pochodzących z populacji klinicznej. Jednak aby uzyskać pełen obraz, należy porównać te informacje z próbkami z populacji ogólnej.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Olesen SC, Butterworth P, Leach LS, Kelaher M, Pirkis J. Mental health affects future employment as job loss affects mental health: Findings from a longitudinal population study. BMC Psychiatry. 2013;13.
  • Vélez Coto, M., Valls Serrano, C. & Caracuel, A. (2019). Estrés en el desempleo: ni oficio ni beneficios. En Peralta-Ramírez, I.M. Un villano llamado estrés. Madrid: Pirámide

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.