Aspołeczność i antyspołeczność - czym się od siebie różnią

Bycie aspołecznym to nie to samo, co bycie antyspołecznym, podobnie jak bycie antyspołecznym to nie to samo, co posiadanie antyspołecznego zaburzenia osobowości. Co kryje się za tymi pojęciami? Jaka jest różnica między nimi? Rzucamy trochę światła na wszystkie te pytania.

Chociaż zarówno aspołeczność jak i antyspołeczność mają związek z czyimś sposobem bycia, nie mają ze sobą nic wspólnego. Co dokładnie oznacza każdy z nich? W rzeczywistości są to dwa terminy, które mają tylko ten sam przyrostek (-społeczny).

Gdybyśmy doprowadzili te dwa sposoby bycia do skrajności, jakie zaburzenia psychiczne lub osobowości znaleźlibyśmy za nimi? Sprawdźmy to. Być może słyszałeś wyrażenie: „nie bądź taki antyspołeczny!” Co ciekawe, jest to wyrażenie, którego bardzo często używamy nieprawidłowo.

Używamy bowiem słowa “antyspołeczny”, aby tak naprawdę określić kogoś aspołecznego (z trudnościami lub brakiem zainteresowania relacjami). Często używamy tego terminu (antyspołeczny) w sposób niepoprawny.

Na przykład w odniesieniu do przyjaciół, którzy nagle nie chcą z nami wyjść na miasto lub którzy zachowują się bardziej niż zwykle jak „pustelnicy”. Jednak terminy aspołeczność i antyspołeczność dzielą znane i wyraźne różnice i w tym artykule omówimy je, aby lepiej je rozróżniać.

Aspołeczność i antyspołeczność: czym się różnią?

Aby poznać różnice między aspołecznością a antyspołecznością, najlepszym sposobem na to jest poznanie, co oznacza każda koncepcja. Analizując każdą definicję zobaczymy, jak jeden termin różni się od drugiego.

Co to jest antyspołeczność?

Kiedy mówimy o kimś antyspołecznym, mamy na myśli osobę, która oddaje się łamaniu zasad ustalonych na poziomie prawnym i społecznym. W efekcie jej działania są sprzeczne z porządkiem społecznym. Innymi słowy, to ktoś zbuntowany. Ktoś, kto wprawdzie żyje w społeczeństwie, ale wykazuje tendencję do naruszenia pokoju społecznego.

Ponadto osoby antyspołeczne często dokonują tego typu zachowań poprzez przemoc. Trzeba tutaj jednak odróżnić cechy osobowości lub postawy od zaburzenia. Osobę antyspołeczną (z tendencją do przejawiania antyspołecznych cech osobowości) od osoby z antyspołecznym zaburzeniem osobowości.

Antyspołeczne zaburzenie osobowości

W tym drugim przypadku mówimy o zaburzeniu sklasyfikowanym jako takie w Podręczniku diagnostyczno-statystycznym zaburzeń psychicznych (DSM – 5). Charakteryzuje się dominującym wzorcem zachowań niezbyt szanującym prawa innych, przejawiającym się od 15 roku życia.

Antyspołeczne zaburzenie osobowości przejawia się również szeregiem objawów (kryteriów). Wykazuje skłonność do kłamstwa, impulsywność, nieodpowiedzialność i nieprzestrzeganie norm społecznych. Także drażliwość i agresywność a jednocześnie brak wyrzutów sumienia itp.

Innymi słowy, antyspołeczne zaburzenie osobowości jest znacznie poważniejsze niż po prostu antyspołeczna postawa.

A czym jest aspołeczność?

Z drugiej strony, kiedy mówimy o kimś aspołecznym, mamy na myśli osobę, której trudno jest zintegrować się z otoczeniem. Trudno jej też nawiązywać relacje w społeczeństwie (lub nie jest tym bezpośrednio zainteresowana).

Oznacza to, że nie pomija reguł jak ktoś antyspołeczny. Ma jednak trudności (lub nie jest tym zainteresowana) w integracji, uczestnictwie w grupach, relacjach itp. Przede wszystkim jest osobą preferującą samotność.

Jak powiedzieliśmy, w rzeczywistości aspołeczność w wielu przypadkach nie wynika z trudności, ale raczej z braku motywacji ze strony danej osoby. Woli ona wykonywać czynności samodzielnie i nie interesuje się relacjami społecznymi.

Gdybyśmy doprowadzili ten sposób bycia do skrajności, doszlibyśmy do zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) lub nawet schizoidalne zaburzenie osobowości.

Schizoidalne zaburzenie osobowości

W tym drugim przypadku osoby ze schizoidalnym zaburzeniem osobowości są również klasyfikowane jako takie zgodnie DSM-5. Wykazują one dominujący wzorzec dystansu w relacjach społecznych, a także niewielką różnorodność ekspresji emocji w kontekstach interpersonalnych.

Innymi słowy, w schizoidalnym zaburzeniu osobowości mówimy nie tylko o byciu skrajnie „aspołecznym”, ale także o innych typach objawów. Niektóre z nich to: mała lub żadna aktywność, małe zainteresowanie doświadczeniami seksualnymi z kimś, brak intymnych relacji lub niemożność cieszenia się nimi.

Takie osoby prawie zawsze wybierają samotne czynności, wykazują również obojętność na pochwały lub na krytykę ze strony innych itp.

Dwa bardzo różne sposoby bycia

Jak widać, różnice między aspołecznością a antyspołecznością są oczywiste. To są dwa bardzo różne sposoby bycia. O ile osoba aspołeczna przejawia brak motywacji do udziału w interakcjach społecznych, a także preferuje samotność, o tyle osoba antyspołeczna działa z naruszeniem norm społecznych, często w sposób brutalny.

W tym drugim przypadku czasami mówimy o ludziach, którzy nawet popełniają przestępstwa, takie jak rabunki (w najbardziej ekstremalnych przypadkach ktoś z antyspołecznym zaburzeniem osobowości może nawet zabić).

A zatem, aby zilustrować te dwa terminy, pomyślmy w sposób obrazowy i uproszczony. Kogoś antyspołecznego najlepiej ilustruje klasyczny przestępca lub bandyta, a osobę aspołeczną to pustelnik, który woli żyć w samotności.

Jednak osoba antyspołeczna może być jednocześnie aspołeczna, chociaż nie musi. Oznacza to, że są to zjawiska, które nie muszą występować razem. Musimy mieć jasność co do tego, że osoba antyspołeczna może być osobą bardzo towarzyską (której daleka jest aspołeczność).

Mimo to narusza prawa innych lub normy społeczne, co może również utrudniać jej integrację ze społeczeństwem (tak jak w przypadku osoby aspołecznej), choć z wyraźnie innych powodów.