Interakcje paraspołeczne - co to jest?

Czym są interakcje paraspołeczne? Dlaczego powstają i jaki mają na nas wpływ? Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się więcej!

Czym są interakcje paraspołeczne? Zanim się dowiesz, zastanów się: jaki wpływ mają media na twoje zachowanie? Ma to związek z tym typem relacji, przedziwnym zjawiskiem, jakie rozwija się pomiędzy nami, a osobami, które poznajemy przez media.

Media masowe (mass media)  mają potężna moc, która wpływa na nasze zachowania, myśli i czyny.

W wielu przypadkach media zwracają się do nas tak, byśmy myśleli, że jesteśmy traktowani indywidualnie, podczas gdy tak naprawdę stanowimy homogeniczną masę. Zastanów się tylko, ile wiadomości w folderze spam zawiera twoje imię?

Przyjrzyjmy się więc interakcjom paraspołecznym, ich pochodzeniu, uczuciom, jakie wywołują oraz ich wpływowi na nasze zachowanie. Nie przegap tego!

Czym są interakcje paraspołeczne?

Interakcje paraspołeczne to te, które ustanawiamy ze sławnymi ludźmi, osobami publicznymi czy celebrytami. Dotyczą one wszelkich publicznych postaci, fikcyjnych i realnych, w tym bohaterów seriali animowanych.

Aby zrozumieć to zjawisko, wyobraźmy sobie sławną osobę, którą lubimy, w supermarkecie. Pewnie podeszlibyśmy do niej, poprosili o autograf, nawiązali rozmowę…tak jakbyśmy naprawdę się znali, chociaż tak nie jest.

Interakcje paraspołeczne to fałszywe relacje społeczne – nie istnieją one realnie i rodzą się z potrzeby poznania kogoś “w prawdziwym życiu” lub podziwu dla danej osoby. Mózg nas oszukuje!

Postrzegamy taką relację jako bliską lub intymną, chociaż wcale nie znamy drugiej strony w realu (a tylko na podstawie informacji z mediów). Co więcej, zdaniem niektórych ekspertów, mowa o relacji jednostronnej, ponieważ nie istnieje w niej realna więź.

Etymologia pojęcia

Horton Donald i Richard Wohl w 1956 roku po raz pierwszy użyli tego terminu. Zdefiniowali go jako “nieświadome wytworzenie intensywnej relacji z osobą publiczną”

Co więcej, autorzy ci określili ten typ interakcji jako jednostronną. Według nich, jak pisze Caro (2015), chodzi o “iluzję wzajemnej interakcji doświadczaną przez publiczność osobowości medialnych”.

Poziom emocji

Jedną z cech interakcji paraspołecznych jest fakt, że sprawiają, iż utożsamiamy się z daną osobą publiczną, co przekłada się na wytwarzanie z niej wyimaginowanej relacji. Zaczynamy odczuwać empatię. Może być też odwrotnie – może pojawić się niechęć lub wstręt do tej osoby.

W tym typie interakcji wydaje nam się, że kogoś znamy, chociaż widzieliśmy go tylko w mediach. To nietypowy rodzaj jednostronnej więzi.

Ekspertka w polu komunikacji, Ileana Caschi, twierdzi, że interakcje paraspołeczne to zjawisko komunikacyjne, które uzależnia nas od pewnego rodzaju kontentu. Sytuacja ta rodzi się z przekonania, że jesteśmy kimś więcej niż tylko jednym z wielu widzów. Dzieje się tak z powodu działania mózgu.

Z kim nawiązujemy interakcje paraspołeczne?

Ten typ interakcji nawiązujemy ze sławnymi postaciami (też fikcyjnymi). Mowa więc o wizerunkach pojawiających się w telewizji, radiu, sieciach społecznościowych i mediach papierowych (na przykład w gazetach).

Funkcja danej osoby może być dowolna – artysta, prezenter, sportowiec, polityk, wokalista…Dotyczy to też fikcyjnych postaci, w tym bohaterów kreskówek (szczególnie w przypadku dzieci).

Ile trwają takie interakcje?

Brak konkretnej odpowiedzi na to pytani, gdyż interakcje paraspołeczne nie są do końca zdefiniowane i czas ich trwania zależy od znaczenia danej osoby publicznej dla nas. Wpływ na tę zależność ma też to, jak często celebryta pojawia się w mediach.

Dlaczego wchodzimy w interakcje paraspołeczne?

Fakt, że dochodzi do interakcji paraspołecznych ma w pewnym stopniu związek z naszą podświadomością (lub nieświadomością). Wyjaśnimy to na prostym przykładzie. Gdy widzimy w telewizji lub internecie znane osoby, podświadomie zdaje się nam, że kontent ten został stworzony specjalnie dla nas.

Innymi słowy, chociaż wiemy, że jesteśmy jedynie kroplą w morzu widzów, umysł sugeruje nam, że mamy do czynienia z ekskluzywnym kontentem. Dlatego też tak łatwo angażujemy się w tego typu kontekst.

Strategie osób publicznych

Co więcej, osoby, z którymi nawiązujemy interakcje paraspołeczne dobrze znają mechanizmy napędzające to zjawisko. Dlatego na przykład patrzą prosto w kamerę i zwracają się do widzów (czyli do “nas”); szczególnie często robią to prezenterzy telewizyjni i youtuberzy.

Innymi słowy, poczucie, że celebryci patrzą nam w oczy i mówią do nas sprawia, że mózg postrzega ich jako osoby znajome.

Wspomniane aspekty oraz empatia i uwaga, jaką budzą osoby publiczne poprzez stosowanie odpowiedniej komunikacji werbalnej i niewerbalnej, umożliwiają powstawanie interakcji paraspołecznych. Nie bez znaczenia jest też atrakcyjny wygląd danej osoby i jej wiarygodność.