Amnezja: poznaj jej różne rodzaje

Amnezja jest jednym z najbardziej znanych zaburzeń pamięci. Charakteryzują ją znaczące braki w kodowaniu, przechowywaniu i przywoływaniu informacji. Ale podstawowe psychologiczne procesy pamięciowe są niezwykle złożone i wieloaspektowe. Amnezja ma wiele rodzajów i z tego powodu jej szczegółowe wyjaśnienie bywa trudne.

To dlatego ludzie cierpiący na amnezję są tak cennym źródłem wiedzy, ułatwiając nam zrozumienie, jak działa pamięć. Badanie zaburzeń pamięci stopniowo wyjaśnia strukturę i funkcjonowanie pamięci. Tak się składa, że ​​większość badań w tej dziedzinie dotąd skupiała się na zespole amnezyjnym, kiedy pamięć epizodyczna osoby jest uszkodzona i nie działa prawidłowo.

Kiedy więc badamy amnezję i pamięć epizodyczną, musimy skupić się na tym, jaki efekt wywołuje to uszkodzenie. Zasadniczo amnezja dzieli się na dwa podstawowe rodzaje.

Pierwszy to amnezja wsteczna: gdy ktoś zapomina o wszystkim, co się z nimi działo przed chorobą lub wypadkiem. Drugi rodzaj to amnezja następcza: gdy osoba nie jest w stanie tworzyć nowych wspomnień.

W tym artykule przyjrzymy się obu tym rodzajom amnezji.

Amnezja wsteczna

Amnezja wsteczna charakteryzuje się brakiem dostępu do wspomnień sprzed momentu uszkodzenia pamięci. Okres, na który wpływa, jest bardzo zróżnicowany. Niektórzy po prostu zapominają o kilku dniach, a inni zapominają całe życie.

Warto również pamiętać, że osoba chora na amnezję wsteczną może wciąż tworzyć nowe wspomnienia. Nadal może też używać innych rodzajów pamięci, takich jak pamięć niejawna i pamięć proceduralna.

Pierwotna przyczyna tego zaburzenia jest zazwyczaj fizyczna. Innymi słowy, amnezja wsteczna pojawia się na skutek uszkodzenia mózgu. Zwykle występuje w wyniku urazów w okolicach hipokampa, zwojów podstawy lub międzymózgowia. Ale zdarzają się przypadki, w których amnezja wsteczna nie jest wywołana uszczerbkiem na zdrowiu. Nazywana jest wtedy amnezją psychogenną lub funkcjonalną.

Clive Wearing był jednym z najczęściej badanych pacjentów z poważnym zespołem amnestycznym. Nie pamiętał ani jednej informacji o tym, co się z nim stało przed wypadkiem w 1985 roku, który całkowicie zniszczył jego hipokamp i poważnie uszkodził płaty skroniowe. Clive miał również amnezję następczą, nie mógł więc tworzyć nowych wspomnień. Tym samym można powiedzieć, że utknął w stałej teraźniejszości.

Amnezja następcza

Amnezja następcza jest w zasadzie przeciwieństwem amnezji wstecznej. Osoba, która na nią cierpi, ​​nie może tworzyć nowych wspomnień po kontuzji. Jednak wszelkie informacje przechowywane wcześniej nadal są dla niej dostępne. Podobnie jak w przypadku amnezji wstecznej, w większości przypadków przyczyną jest fizyczne uszkodzenie. Obszarami dotkniętymi w tym przypadku są podwzgórze i płaty skroniowe.

Jednym z unikalnych aspektów tego zaburzenia jest to, że wpływa tylko na jawne kodowanie pamięci. Oznacza to, że nawet jeśli pacjent nie może tworzyć nowych wspomnień, może nadal uczyć się nowych umiejętności, bez względu na to, czy są proceduralne, czy ukryte.

Na przykład, jeśli pacjent gra na fortepianie każdego dnia, z biegiem czasu będzie w tym coraz lepszy. Oczywiście w rzeczywistości nie będzie pamiętać, że grał, ponieważ każdy dzień wydaje mu się być jego pierwszym dniem.

Jednym z najsłynniejszych przypadków amnezji następczej był pacjent HM, Henry Molaison. Mężczyzna ten przeszedł operację, która miała wyleczyć go z napadów padaczkowych, ale lekarze podczas operacji wycięli znaczną część podwzgórza. Oznaczało to, że Henry nie będzie miał więcej napadów, ale jednocześnie spowodowało to poważne problemy z pamięcią.

HM nie pamiętał niczego nowego po operacji, ale jego funkcje pamięci proceduralnej i wykonawczej wciąż działały. Rozmowa z nim była spójna i czytelna. Zupełnie jakby nic mu nie dolegało. Ale jeśli jego rozmówca na chwilę odszedł i chciał potem wrócić do rozmowy, Henry nie pamiętał, że rozmawiali.

Kilka uwag na zakończenie

Wcześniej wspomnieliśmy, że dwa rodzaje amnezji są niezależne. Innymi słowy, można cierpieć na jedną z nich, bez drugiej. Ale warto wspomnieć, że zespół amnestyczny jest naprawdę o wiele bardziej skomplikowanym zagadnieniem.

Zwykle uraz dotyka więcej niż jeden obszar mózgu, co prowadzi do mieszanego rodzaju amnezji. Mimo to studiowanie „czystych” rodzajów amnezji i poznanie, jak działa ludzka pamięć jest bardzo interesujące.