Co możesz zrobić, jeśli Twój partner o wszystko Cię obwinia?

„Mój partner obwinia mnie o wszystko” „Jakikolwiek by nie był problem, na końcu zawsze okazuje się, że to wszystko moja wina”. Oto kilka zwrotów najczęściej słyszanych w terapii par. Są to wyrażenia, które powodują duży dyskomfort, a także poczucie niezrozumienia. Rzeczywiście, nie zawsze łatwo jest zrozumieć przyczynę tego rodzaju zachowania. Co więcej, wynikajcy z niego koszt emocjonalny jest często ogromny.

Słynny psycholog John Gottman wyjaśnia w swojej książce Why Marriages Succeed or Fail (1995), że negatywna krytyka i projekcja winy składają się na jeden z czterech koni apokalipsy w rozstaniach par. Twierdzi, że za tą rzeczywistością psychologiczną zwykle kryje się słaba komunikacja emocjonalna i wyraźne unikanie odpowiedzialności.

W tym artykule zagłębimy się nieco w możliwe przyczyny tego rodzaju zachowań i niektóre możliwe strategie działania.

Ci, którzy nieustannie projektują poczucie winy na swojego partnera, próbują zniekształcić swoją rzeczywistość.

Dlaczego Twój partner o wszystko Cię obwinia?

Projekcja winy jest częstym zjawiskiem w konfliktach międzyludzkich. Co ciekawe, pojawia się częściej, gdy istnieje więź intymności, jak w związkach seksualno-afektywnych. Badania przeprowadzone przez Uniwersytet w Granadzie (Hiszpania) zwracają uwagę na cierpienie spowodowane konfliktem w związkach.

Twierdzi, że często za tymi problemami kryje się brak inteligencji emocjonalnej. Poczucie winy działa jak broń, której jednostka używa, ponieważ nie wie, jak zarządzać własnymi frustracjami. Istnieje jednak kilka czynników, które warto przeanalizować, aby uzyskać nieco dokładniejszy obraz tej rzeczywistości.

Obwinianie innych jest formą bezczynności i unikania odpowiedzialności

Osoba, która obwinia inną osobę za każdy mały problem, uchyla się od własnej odpowiedzialności. Zamiast rozwiązywać problemy, które ją niepokoją, martwią lub frustrują, decyduje się zrzucić swój dyskomfort na barki innych. Jest to wadliwa technika wynikająca z nieprzystosowania, która powoduje problemy w relacjach.

Jeśli masz partnera, który obwinia Cię o wszystko, zauważysz, że zachowuje się w następujący sposób:

• W obliczu jakiegokolwiek nieporozumienia twierdzi, że to Twoja wina, że nie wyjaśniłeś się odpowiednio.
• Kiedy pojawia się problem, oczekuje, że to Ty go rozwiążesz. Jeśli tego nie zrobisz, będzie to Twoja wina.
• Jeśli jest zestresowany, obwinia Cię o eskalację sytuacji.
• Wszelkie próby komunikacji wydają się bezcelowe. Co więcej, bardzo szybko traci cierpliwość.

Takie osoby zachowują się biernie w przypadku jakiegokolwiek incydentu lub dyskomfortu. Zamiast starać się coś rozwiązać, oczekują, że inni zrobią to za nich. Jest to wyraźna forma niedojrzałości.

Projekcja winy, forma kary

Jeśli zastanawiasz się, dlaczego Twój partner za wszystko Cię obwinia, pamiętaj, że używa poczucia winy jako mechanizmu obronnego. Badania opublikowane w Personality and Individual Differences definiują ten zasób jako skłonność jednostki do przypisywania innym własnych uczuć, intencji lub motywacji.

Czasami w praktyce klinicznej profesjonaliści spotykają się z osobami, które nie są w stanie poradzić sobie ze swoimi problemami, lękami i ograniczeniami. Zamiast się nimi zająć, projektują je na innych. Jak powiedział Carl Jung: „Wszystko, co irytuje nas w innych, prowadzi nas do zrozumienia samych siebie”.

Słaba komunikacja emocjonalna

Niektórzy ludzie są przyzwyczajeni do narzekań, takich jak: „Nie słuchasz mnie. Priorytetowo traktujesz tylko własne potrzeby. Nie zwracasz uwagi na to, jak się czuję”. Tego typu komentarze, kiedy są stałe, są bolesne i wyczerpujące. W rzeczywistości ci, którzy projektują poczucie winy na innych, zamiast być asertywni, nie tylko źle się komunikują, ale także manipulują innymi.

Badania opublikowane w Frontiers in Psychology wskazują, że dobra komunikacja leży u podstaw każdego udanego związku. Ułatwia dochodzenie do porozumienia i pielęgnowanie więzi. Dlatego brak dobrych umiejętności w tym obszarze często skutkuje bolesną, a nawet manipulacyjną dynamiką. Kiedy Twój partner o wszystko Cię obwinia, zauważysz również, że:

• Nie wie, jak wyrazić to, co się z nim dzieje i obwinia Cię, gdy udaje Ci się zauważyć, co jest nie tak.
• Nie wie, jak rozmawiać i mówić asertywnie i z szacunkiem. Zamiast tego używa krótkich, nieprzydatnych, a nawet groźnych zwrotów.
• Jego złe zarządzanie emocjami powoduje frustrację, ponieważ nie wie, jak ubrać swoje uczucia w słowa.
• Używa brutalnej komunikacji, projektując na Ciebie własne poczucie winy.

Według terapeuty par, dr Johna Gottmana, Czterej Jeźdźcy Apokalipsy (behawioralne predyktory rozwodu lub zerwania) to krytyka, postawa obronna, pogarda i blokowanie.

Narcystyczna manipulacja

Przyczyną tego, że Twój partner za wszystko Cię obwinia, może być to, że ma narcystyczną osobowość. Jednak, aby dojść do takiego wniosku, należy przyjrzeć się również innym cechom i zachowaniom.

Badania przeprowadzone przez University of Wollongong (Australia) potwierdzają, że interpersonalny wpływ relacji z narcyzem może być ogromny. Osoby takie wykazują następujące cechy:

• Często są mściwe. W obliczu najmniejszej frustracji, niezgody lub uczucia złości nie wahają się znaleźć żadnej wymówki, by zrzucić winę na partnera.
• Używają manipulacji. Mechanizm ten ułatwia im uzyskiwanie od innych tego, co jest im potrzebne do wzmocnienia własnego obrazu siebie i poczucia własnej wartości.
• Muszą się znajdować w centrum uwagi. To czyni ich wyjątkowo samolubnymi partnerami.
• Wykorzystują empatię instrumentalną. Oznacza to, że potrafią wykrywać i łączyć się z emocjami innych, ale robią to instrumentalnie. Innymi słowy, aby uzyskać jakąś korzyść.

Gdy partner o wszystko Cię obwinia – jak sobie radzić

Jak zauważa dr John Gottman w swojej książce Principia Amoris (2014), autentyczna miłość, taka, która kształtuje szczęśliwe i trwałe związki, opiera się na kulturze szacunku, a nie na tyranii projekcji winy.

Co więc możesz zrobić, jeśli jesteś teraz w takiej sytuacji?

Przeanalizuj sytuację

Wszyscy się od siebie różnimy, więc każdy związek jest inny. Musisz więc uświadomić sobie własną sytuację i spróbować zrozumieć, co się dzieje. Czy Twój partner przeżywa zły okres? Jak się ostatnio zachowywałeś? Czy szacunek między wami jest nadal nienaruszony, pomimo faktu, że się nie rozumiecie? Dlaczego Twój partner o wszystko Cię obwinia? Odpowiedzi pomogą Ci uzyskać jaśniejszy obraz sytuacji.

Gdy partner o wszystko Cię obwinia – jak prowadzić dialog

Twój partner może nie posiadać dobrych umiejętności komunikacyjnych. Ale jeśli w związku jest miłość i jest chętny do rozwiązania problemów między wami, musisz wprowadzić mechanizmy ułatwiające dobry dialog.

Oto kilka kluczy do rozwiązania sytuacji za pomocą właściwej komunikacji:

• Wyjaśnij sytuację asertywnie i w zrozumiały sposób.
• Podaj konkretne przykłady. Na przykład „Wczoraj obwiniłeś mnie o X rzeczy”.
• Wyrażaj się w zrelaksowany sposób, bez grożenia i oceniania.
• Wyjaśnij, jak się czujesz przez takie wypowiedzi.
• Powiedz, że chcesz zrozumieć, zarówno to, jak się czuje, jak i przyczyny tej szkodliwej dynamiki w Waszym związku.
• Pozwól mu wyrazić siebie i bronić swoich pomysłów. Słuchaj z uwagą.
• Staraj się nie przerywać. Dawaj mu sygnały, aby wiedział, że rozumiesz, co próbuje Ci powiedzieć.
• Zaproponuj możliwe rozwiązania. Na przykład powiedz: „Zamiast mnie oskarżać, powiedz mipo prostu, co jest nie tak lub jak się czujesz”.
• Uzgodnij zmiany i pewne strategie oraz ich wdrożenie.

W rzeczywistości wszechstronny, empatyczny i pełen szacunku dialog jest najbardziej decydującym filarem związku.

Analizuj swoje postępy

Jeśli twój partner za wszystko Cię obwinia, nie jest to coś, co możesz tolerować w nieskończoność. Musisz zinternalizować tę ideę, jeśli nie chcesz paść ofiarą wielkiej psychologicznej wrażliwości. Z tego powodu ważne jest, aby poprawić jakość komunikacji. Przede wszystkim należy dezaktywować projekcję winy partnera.

W jej miejsce musi pojawić się afektywna odpowiedzialność, szacunek i asertywność. Aby tak się stało, musisz ocenić, jak rozwija się Twój związek jako całość, zwłaszcza jeśli chodzi o uzdrawiające dialogi.

A co jeśli nadal będzie Cię o wszystko obwiniać?

Uporczywe wywoływanie w kimś poczucia winy może czasem być formą psychicznego znęcania się nad innymi ludźmi. W tej sytuacji musisz ocenić jakość swojego związku jako całości, koncentrując się na następujących aspektach:

• Czy Twój partner szanuje Twoje potrzeby, opinie, wartości i aspiracje?
• Czy czujesz się kochana? Czy się o Ciebie troszczy?
• Czy potraficie się ze sobą skutecznie komunikować?
• Czy możecie wspólnie dojść do porozumienia?
• Jak się czujesz w związku?

Jeśli po ocenie tych problemów dojdziesz do wniosku, że sprawy nie idą dobrze, możesz zdecydować się na terapię dla par, aby spróbować uratować związek. Badania opublikowane w Family Process podkreślają skuteczność tej terapii w leczeniu szerokiego spektrum dysfunkcji relacyjnych.

Z drugiej strony w przypadku, gdy Twój partner nie chce podjąć tego kroku i nie zmienia swojego zachowania, musisz podjąć działania. Pamiętaj, że Twoje samopoczucie psychiczne jest na pierwszym miejscu.

Nie warto żyć z podżegaczami do poczucia winy

Podżegaczem do poczucia winy może byc nie tylko partner. Mogą to być również przyjaciele lub członkowie rodziny. Są niedojrzali w swojej inteligencji emocjonalnej i mają słabe umiejętności komunikacyjne. Nic dziwnego, że życie z kimś, kto nie bierze odpowiedzialności za swoje problemy i obwinia innych za to, co go frustruje, jest niezwykle destrukcyjne.

Dlatego nie wahaj się żądać zmian i wprowadzić mechanizmów, które pozwolą na wypracowanie nowych umiejętności. Pamiętaj jednak, że Twój partner musi się postarać i zrobić to dla siebie. Jeśli nie chce się zmienić, a jego agresywna komunikacja trwa nadal, musisz nadać priorytet swojej emocjonalnej i psychicznej równowadze.