Trening neurofeedbacku Alpha-Theta to metoda, która może pomóc wielu pacjentom. Jest z powodzeniem stosowana w leczeniu różnych zaburzeń klinicznych, takich jak depresja i ADHD. Dzisiaj jednak skupimy się na jej zaletach w radzeniu sobie z zespołem stresu pourazowego (PTSD).
Według Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, zespół stresu pourazowego charakteryzuje osobę, u której pojawiają się poważne objawy po tym, jak bezpośrednio lub pośrednio była świadkiem zdarzenia, które zagrażało jej życiu. Mógł to być na przykład atak terrorystyczny lub zawał serca. Objawy obejmują ponowne przeżywanie zdarzenia, a także nadmierne pobudzenie (APA, 2015).
„Neurofeedback trenuje mózg, aby uzyskać spokojny stan”.
-Sima Noohi-
Po urazie organizm staje się nadwrażliwy
Ofiary traumy psychicznej twierdzą, że ich ciała przestają do nich należeć. Nawet w obliczu nieszkodliwych bodźców, takich jak winda, lustro, warzywo czy dany dźwięk, doświadczają one niezwykle dużej aktywacji. Jest tak, ponieważ wspomniane bodźce są związane z określonym komunikatem o niebezpieczeństwie.
Wyjaśnimy to na przykładzie klinicznym. Eleonora jest pacjentką, która dwa miesiące temu rozpoczęła terapię, ponieważ co noc miała koszmary o swojej matce alkoholiczce. Eleonora pracuje w branży hotelarskiej i mówi, że za każdym razem, gdy otwiera butelkę wina dla gości, zaczyna się bać.
Chociaż Eleonora od lat nie mieszka z matką, dźwięk nalewanego wina wprawia ją w panikę. Kobieta reaguje na ten dźwięk ucieczką. Lekarz kierujący zalecił jej wizytę u specjalisty zdrowia psychicznego. Jest to przykład tego, jak dźwięk („bulb bulb bulb” wina wydobywającego się z butelki) prowadzi do emocjonalnej kaskady paniki i udręki. W tym przypadku przywołuje wspomnienia wszystkich lat, kiedy matka Eleonory ją maltretowała.
„Uzdrowienie polega na przywróceniu zdolności odczuwania pełni i witalności życia”.
-Bessel van der Kolk-
Trening neurofeedbacku Alpha-Theta: sposób na zresetowanie mózgu
Trauma powoduje zmiany w mózgu. Na przykład oś nadnercza-przysadka-podwzgórze ma tendencję do utraty zdolności równoważenia (Carrobles i in., 2014). Zwiększa to podstawowy poziom kortyzolu (cząsteczki stresu), który z kolei uszkadza ważne struktury mózgu, takie jak hipokamp.
W prawej półkuli mózgu znajdują się ośrodki neurologiczne związane z naszym emocjonalnym wszechświatem. Po traumatycznym zdarzeniu wiele ofiar wykazuje nadmierną aktywację w tych obszarach mózgu. Ma to miejsce, gdy ludzie dostrzegają bodźce związane z wydarzeniami, których byli świadkami, tak jak w przypadku Eleonory.
W konsekwencji osoba cierpiąca na traumę doświadcza wzrostu pobudzenia. Reakcje zależne od autonomicznego układu nerwowego (takie jak oddychanie lub tętno) nasilają się z powodu dźwięków, kolorów i zapachów, które były związane z traumą. Daje to jednostce wiadomość, że jej życie jest ponownie w niebezpieczeństwie i musi uciekać.
Trauma wpływa na funkcjonowanie neuroelektryczne
Istnieją różne rodzaje fal bioelektrycznych na poziomie mózgu. W kontekście PTSD zidentyfikowano w szczególności dekompensację dwóch (van der Kolk, 2020):
Fale alfa to te, które powstają w stanach relaksacji. Kiedy czujemy się bezpiecznie, komfortowo i beztrosko, nasze mózgi zaczynają wytwarzać właśnie tego rodzaju fale. Zmiana w ich prezentacji nie występuje wyłącznie w przypadku PTSD. Są one na zmienionym poziomie także u osób, które mają trudności w czytaniu (Sciotto i in., 2018).
Fale theta są związane z głębokimi stanami introspektywnymi. Pojawiają się, gdy jesteśmy głęboko skoncentrowani lub gdy doświadczamy fantazji lub czujemy się kreatywni. Podobnie jak w poprzednim przypadku, zmiana tych fal występuje również w innych zaburzeniach klinicznych, na przykład w spektrum autyzmu.
„Kiedy w mózgu dominują fale theta, umysł koncentruje się na świecie wewnętrznym, podczas gdy fale alfa mogą działać jako pomost między światem zewnętrznym a wewnętrznym i odwrotnie”.
-Bessel van der Kolk-
Neurofeedback wykonywany jest za pomocą urządzenia, które rejestruje fale mózgowe danej osoby. Następnie, dzięki przetwarzaniu przez komputer, liczba zarejestrowanych fal jest transformowana i stają się one bodźcem, takim jak dźwięk lub światło.
Jednostka musi nauczyć się modulować częstotliwość i intensywność, z jaką te fale mózgowe pojawiają się z własnej woli, za pomocą wspomnianych bodźców.
Protokół treningu neurofeedback Alpha-Theta
Tę metodę stosuje się, gdy osoba jest zrelaksowana. Celem jest zwiększenie odsetka fal theta, których pacjenci doświadczają w dwóch obszarach: w okolicy przyśrodkowej i czołowej. Opiera się to na odsetku fal alfa (Noohi i in., 2017).
W procesie tym wykorzystuje się fakt, że w PTSD ludzie wykazują większą intensywność i częstotliwość fal alfa niż fale theta . Ma na celu osiągnięcie równowagi między nimi poprzez procedurę wyjaśnioną powyżej.
Trening neurofeedbacku Alpha-Theta to terapia poparta dowodami naukowymi. Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne wymieniło to jako jedną z zalecanych interwencji w przypadku PTSD ze względu na potencjalne korzyści.
Jak wspomnieliśmy wcześniej, technika ta przyczynia się do przywrócenia bioelektrycznego funkcjonowania niektórych obszarów mózgu. W konsekwencji zmniejsza hiperaktywację doświadczaną przez osoby po urazach.
„Ponieważ w okresie dominacji fal theta osoba doświadcza odprężenia, łatwiej jest odbudować świat wewnętrzny w bardziej pozytywny sposób”.
-Sima Noohi-
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Álvarez Domínguez, F. (2020). Clasificación con redes neuronales de actividades mediante el estudio de las ondas cerebrales.
- American Psychiatric Association. (2014). DSM-5. Guía de consulta de los criterios diagnósticos del DSM-5: DSM-5®. Spanish Edition of the Desk Reference to the Diagnostic Criteria From DSM-5® (1.a ed.). Editorial Médica Panamericana.
-
Belloch, S. A. /. (2020). Manual De Psicopatologia, Vol I.
- Carrobles, J. A. S. (2014). Manual de psicopatología y trastornos psicológicos (2a). Ediciones Pirámide.
- Van der Kolk, B. A., & Van der Kolk, B. A. (2020). El Cuerpo Lleva la Cuenta: Cerebro, Mente Y Cuerpo en la Superación Del Trauma. Alianza Editorial.White, N. E. (1999). Theories of the effectiveness of alpha-theta training for multiple disorders. In Introduction to quantitative EEG and neurofeedback (pp. 341-367). Academic Press.