Arytmomania: niemożność zaprzestania liczenia

Zaburzenie obsesyjno-kompulsywne (OCD) jest często upośledzającym ludzi stanem składającym się z nawracających, uciążliwych i natrętnych myśli, pragnień lub obrazów, które powodują uczucie dyskomfortu. Aby zmniejszyć niepokój i stres związany z tymi myślami, pacjent stosuje pewnego rodzaju zachowania i rytuały. DSM-5 definiuje kompulsje następująco:

• Powtarzające się zachowania lub czynności umysłowe, do których dana osoba czuje się zmuszana w odpowiedzi na obsesję.
• Zachowania lub działania mentalne, które mają na celu zmniejszenie lęku lub zapobieganie budzącej lęk sytuacji. Jednak te zachowania lub działania mentalne tak naprawdę nie łączą się z tym, czemu mają zapobiegać.

Przyczyna OCD jest wciąż nieznana, ale prawdopodobnie jest ona wieloczynnikowa. Uważa się, że istnieje predyspozycja genetyczna, ponieważ 45 do 65 procent jej zmienności można przypisać czynnikom genetycznym. Badania wykazały, że dziedziczność tego zaburzenia wynosi od 45 do 65 procent u dzieci i od 27 do 45 procent u dorosłych.

Zaobserwowano również, że niezdolność do radzenia sobie z niepewnością, podwyższone poczucie odpowiedzialności i magiczne myślenie wydają się predysponować do obsesyjno-kompulsywnych nawyków.

Teraz, gdy mwiemy nieco więcej o schorzeniu, jakim jest OCD, przyjrzyjmy się jednej z jego najciekawszych odmian: arytmomanii.

Arytmomania

Arytmomania to rodzaj OCD charakteryzujący się przymusem liczenia przedmiotów lub czynności oraz wykonywania obliczeń matematycznych. Osoba cierpiąca może być przytłoczona nieodpartą potrzebą notowania tego, co ją otacza. Ludzie, którzy cierpią na arytmomanię, nie mogą uciec od kalkulowania liczb, przedmiotów lub słów, a także powtarzania różnych czynności określoną liczbę razy.

Ten rodzaj zaburzenia kompulsywnego działa jak każdy inny. Natrętne myśli (obsesje) powiają się w umyśle jednostki, co wyzwala jej cierpienie, a pewne działania lub rytuały (przymusy) pojawiają się jako mechanizm neutralizacji bólu psychicznego.

Uciekanie się do kompulsywnych rytuałów jest główną strategią, którą stosuje osoba z zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym, aby poradzić sobie ze swoją udręką. Jednak chociaż może to przynieść natychmiastową ulgę lub pomoc, na dłuższą metę jest bardzo szkodliwe. Zachowania te powodują więcej cierpienia niż ich brak.

Najczęstsze przejawy arytmomanii

• Liczenie słów. Osoba z tym zaburzeniem może liczyć słowa w rozmowie, teksty pisane lub zdania.
• Liczenie przedmiotów. Niektórzy liczą schody, kiedy po nich wchodzą, tablice rejestracyjne samochodów, liczbę rzeczy w pokoju.
• Wykonywanie obliczeń matematycznych. Osoba chora nieustannie wykonuje obliczenia arytmetyczne. Może to być na przykład dodawanie, odejmowanie i mnożenie.
• Policzenie do konkretnegu numeru, zanim coś zrobisz. Na przykład przed wyjściem z domu osoba musi policzyć do 50.
• Powtarzanie czegoś kilka razy. Osoba z tym zaburzeniem może czuć się zmuszona do trzykrotnego spojrzenia w lustro, pięciokrotnego zamieszania kawy przed jej wypiciem lub trzykrotnego namydlenia rąk.
• Unikanie pewnej liczby. Cierpiący unika danej liczby lub liczb (nie ma to nic wspólnego z przesądami). Na przykład musisz umyć ręce trzy razy, ponieważ zrobienie tego tylko raz spowodowałoby, że będziesz czuł niepokój.

Inne przykłady arytmomanii to:

• Liczenie rzeczy w pudełku.
• Naciśnięcie włącznika światła określoną ilość razy.
• Robienie rzeczy określoną liczbę razy, mając na uwadzę, aby liczba ta była parzysta lub nieparzysta.
• Sprawdzenie, czy drzwi domu są zamknięte określoną liczbę razy.

Arytmomania negatywnie wpływa na jakość życia

Jak wszystkie rodzaje OCD, arytmomania może znacząco wpłynąć na życie osób, które na nią cierpią. Zaburzenie to może hamować rozwój osobisty i rozwój społeczny.

W jednym badaniu stwierdzono znaczne upośledzenie we wszystkich określonych domenach jakości życia pacjentów z OCD. Obejmowały one zdolność do pracy i wykonywania zadań domowych, ich subiektywne poczucie dobrostanu, ich relacje społeczne i ich zdolność do wypoczynku, zgodnie z normami społecznymi.

Jak możesz sobie wyobrazić, arytmomania ogranicza osoby chore. To dlatego, że wymaga nieustannego zwracania bacznej uwagi na środowisko zewnętrzne. Najczęstsze konsekwencje to:

• Utrata pracy. Nieustanne liczenie uniemożliwia wykonywanie przydzielonych zadań. W wielu przypadkach prowadzi to do zwolnienia za słabą wydajność.
• Izolacja społeczna. Ponieważ umysł chorego jest często zajęty liczeniem, osoba ta nie zwraca uwagi na swoje interakcje społeczne.
• Niepokój. Wspomnieliśmy wcześniej, że przymusowe rytuały na krótką metę mogą zmniejszyć lęk. Jednak na dłuższą metę generują wyższy poziom niepokoju.
• Depresja. W tego typu zaburzeniach często powracają uczucia smutku.

Jak radzić sobie z arytmomanią?

W przypadku OCD ważna jest wczesna identyfikacja i natychmiastowe rozpoczęcie leczenia. Co więcej, interwencja może być skuteczniejsza, gdy zaburzenie zostanie wcześnie zdiagnozowane. Często osoby cierpiące na to zaburzenie doświadczają znacznej poprawy objawów dzięki odpowiedniej i terminowej pracy terapeutycznej. Niektórzy nawet osiągają remisję (Fenske i Schwenk, 2009).

• Terapia ekspozycji z zapobieganiem reakcji. Jest to rodzaj terapii poznawczej stosowanej w leczeniu OCD. Ekspozycja z zapobieganiem reakcji ma pomóc pacjentowi przerwać cykl obsesji i kompulsji oraz poprawić ogólną jakość życia. Metoda ta zachęca osobę chorą do stawienia czoła swoim lękom bez angażowania się w kompulsywne zachowania.
• Terapia poznawczo-behawioralna. Ten rodzaj terapii skupia się między innymi na zniekształceniach poznawczych, irracjonalnych myślach, emocjach i problemowych zachowaniach, które są częścią zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego.
• Wywiady motywacyjne. W niektórych badaniach wykazano, że stosowanie wywiadu motywacyjnego zwiększa udział w terapii i poprawia wyniki osób z OCD.
• Psychofarmaceutyki. Istnieje kilka rodzajów leków, które można przepisać w leczeniu tego zaburzenia. W przypadku OCD selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) są preferowaną początkową terapią lekową. SSRI działają poprzez blokowanie wychwytu zwrotnego neuroprzekaźnika serotoniny, dzięki czemu nie jest ona ponownie wchłaniana do neuronu presynaptycznego, który ją uwolnił.

Podsumowując, arytmomania to rodzaj OCD związany z liczeniem lub wykonywaniem obliczeń matematycznych. Jest to dość ograniczający stan, który wpływa na jakość życia chorych.

Radzenie sobie z OCD może być wyzwaniem zarówno dla pacjenta, jak i dla członków jego rodziny. Z tego powodu konieczne jest, aby osoby cierpiące na tę chorobę otrzymały wsparcie specjalistów od zdrowia psychicznego.