Jesteśmy tym, co jemy. Odżywianie ma kluczowe znaczenie dla utrzymania dobrego stanu zdrowia. Dieta jest czymś, do czego należy pochodzić poważnie ze względu na moc, jaką ma na funkcjonowanie ciała i mózgu. Istnieją pewne składniki odżywcze, których organizm potrzebuje do prawidłowego funkcjonowania.
Dlatego tak ważne jest poznanie właściwości różnych spożywanych na co dzień produktów.
Mózg jest jedną z najważniejszych części organizmu człowieka. Jest to „centralne centrum dowodzenia”, z którego rozkazy są przesyłane do reszty ciała. Powinniśmy zdrowo się odżywiać, ponieważ w ten sposób dbamy o mózg.
W tym artykule omówimy niektóre składniki odżywcze i produkty niezbędne do prawidłowego działania mózgu. Zarówno niedobór niektórych z nich, jak i nadmiar innych może mieć negatywne skutki.
Ważne składniki odżywcze: witaminy z grupy B
Witaminy z grupy B przyczyniają się do wytwarzania energii oraz do ogólnego rozwoju i podziału komórek. Stanowią one również część procesu produkcji hormonów, enzymów i białka. Odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i układu immunologicznego.
Witamina B1 (tiamina) przetwarza spożyte składniki odżywcze w energię, a tym samym odpowiada za uwalnianie glukozy.
Deficyt tiaminy może powodować depresję, zmęczenie, zaburzania koncentracji, problemy z pamięcią oraz może obniżać sprawność psychiczną. Niektóre produkty spożywcze bogate w tiaminę to:
- wieprzowina,
- szynka,
- ryba,
- kurczak,
- wątroba wołowa,
- jaja (zwłaszcza żółtko),
- rodzynki,
- zielony groszek,
- nasiona lnu,
- pomidory,
- ziemniaki.
Witamina B3 (niacyna) bierze udział w wielu procesach energetycznych wraz z witaminami B2 i B1. Witamina B3 odżywia mózg, ułatwia radzenie sobie z lękami i zapobiega bezsenności. Jej źródłem są:
- mleko i jego przetwory,
- ryby morskie (tuńczyk, makrela, łosoś, dorsz),
- orzeszki ziemne,
- nasiona dyni,
- soczewica.
Antyoksydanty
Antyoksydanty pomagają w zapobieganiu lub opóźnianiu niektórych typów uszkodzeń komórek. Odgrywają także ważną rolę w opóźnianiu procesu starzenia się. Choć tlen jest bardzo ważny, narażenie na niego powoduje utlenianie. W ten sposób substancje chemiczne w naszych organizmach ulegają zmianom i produkują wolne rodniki.
Wolne rodniki przyspieszają proces starzenia się i przyczyniają się do rozwoju chorób takich jak rak, cukrzyca i problemy z sercem.
Antyoksydanty pomagają przeciwdziałać wolnym rodnikom w ciele człowieka. Do grupy produktów zawierających te składniki odżywcze należą:
- witamina A: mleko, wątroba wołowa, masło i jaja,
- witamina E: orzechy laskowe, jarmuż i szpinak,
- beta-karoten: marchew, morele, brzoskwinie i brokuły,
- witamina C: papaja, truskawki i pomarańcze,
- luteina: szpinak i botwina,
- likopen: arbuz,
- selen: kukurydza, pszenica i ryż.
Stres oksydacyjny także przyczynia się do rozwoju chorób neurodegeneracyjnych. Oznacza to, że sprzyja wystąpieniu otępienia w postaci choroby Alzheimera.
Chociaż nie jest to jedyna przyczyna pojawienia się tej choroby, dieta bogata w antyoksydanty jest dobrą strategią profilaktyczną. Oczywiście w połączeniu z ogólnie rozumianym zdrowym stylem życia.
Tryptofan
Tryptofan jest aminokwasem niezbędnym w syntezie serotoniny w mózgu. Wiąże się to z emocjami, depresją, utrzymaniem temperatury i termoregulacją, głodem i snem. Serotonina reguluje także wydzielanie melatoniny, hormonu odpowiedzialnego za sen i funkcjonowanie układu immunologicznego.
Niedobór tryptofanu może powodować różne konsekwencje w naszym organizmie, takie jak osłabienie systemu odpornościowego, stres, lęki lub depresja. W pewnych momentach warto spożywać te składniki odżywcze w większych ilościach.
Takimi momentami są okresy, kiedy cierpimy na bezsenność, jesteśmy narażeni na wysoki poziom stresu albo przeżywamy fizyczne bądź psychiczne wyczerpanie.
Źródłami tryptofanu są następujące produkty:
- ser,
- ryba,
- mleko,
- nasiona dyni,
- soja,
- tofu,
- mięso indyka.
Fenyloalanina
Fenyloalanina jest aminokwasem zdolnym do blokowania pewnych enzymów, takich jak enkefalinaza. Hamują one redukcję enkefaliny i naturalnych endorfin.
Endorfiny są substancjami endogennymi o działaniu przeciwbólowym. Z tego powodu te składniki odżywcze działają jak rodzaj naturalnego środka przeciwbólowego. Wspomaga także pamięć i procesy uczenia się.
Fenyloalanina uczestniczy w produkowaniu neurohormonów, które łagodzą objawy niektórych chorób neurologicznych. Istnieje pewna wrodzona choroba wywoływana brakiem enzymu odpowiedzialnego za metabolizm fenyloalaniny, który skutkuje gromadzeniem się tej substancji w organizmie.
W tym przypadku fenyloalanina staje się toksyczna dla układu nerwowego i powoduje uszkodzenia mózgu.
Fenyloalanina znajduje się w produktach, takich jak:
- łosoś,
- soczewica,
- migdały.
Obecnie większość z nas ma czas na jedzenie i gotowanie. Ale decyzja, co kupić i co jeść często opiera się na impulsie. Działając w ten sposób, zamiast zapewnić ciału cenne składniki odżywcze, dostarczamy mu tak zwanych „pustych kalorii”.
Powinniśmy poświęcić czas w ciągu tygodnia na zaplanowanie posiłków. I to w taki sposób, aby uwzględnić w posiłkach podstawowe składniki odżywcze. Mamy tylko jedno ciało. Czy istnieje lepsza inwestycja w siebie niż poświęcenie trochę czasu na zadbanie o własne ciało?