Paraliż senny to doświadczenie, które budzi duży niepokój. Występuje głównie podczas zasypiania lub budzenia się, a charakteryzuje się niemożnością poruszania się lub rozmowy pomimo świadomości otoczenia.
Przejawia również tendencję do występowania halucynacji słuchowych, takich jak echo zbliżających się kroków oraz intensywne poczucie obecności kogoś lub czegoś.
Pomimo nieprzyjemnej i pozornie groźnej natury wydarzenia, jest całkowicie nieszkodliwy i może się zdarzyć każdemu, nie będąc oznaką patologii czy choroby. Wiąże się ze stanami lękowymi lub stresem.
Hipoteza określająca, dlaczego paraliż senny występuje jest taka, że po przebudzeniu na chwilę zostajesz uwięziony w fazie REM, co powoduje, że doświadczasz cech obu stanów.
Trwa od jednej do trzech minut i chociaż nie można swobodnie poruszać mięśniami, mięśnie układu oddechowego nadal funkcjonują automatycznie. Paraliż senny mieści się w kategorii parasomnii (zaburzeń snu) i związany jest z narkolepsją.
Rodzaje paraliżu sennego
Istnieją trzy rodzaje paraliżu sennego:
Wyizolowany paraliż senny.
Może wystąpić u zdrowych osób, które cierpią z powodu dużego stresu, cierpią na “jet lag” (zespół nagłej zmiany strefy czasowej), niepokój lub brak snu.
Ludzie, którzy doświadczają wyizolowanej postaci, prawdopodobnie nigdy nie doświadczą tego paraliżu ponownie. Ten rodzaj nie wymaga szukania profesjonalnej pomocy.
Rodzinny paraliż senny.
W niektórych przypadkach epizody powtarzają się regularnie, chociaż nie towarzyszy im żaden inny objaw, a występują także wśród innych członków rodziny. Istnieje kilka przypadków rodzinnych.
Związany z inną chorobą.
Zaburzeniom takim jak narkolepsja mogą towarzyszyć epizody porażenia sennego.
Charakterystyka snu REM i paraliż senny
Istnieje kilka różnych etapów snu. Jeden z nich to REM czyli Rapid Eye Movement (faza snu, w której występują szybkie ruchy gałek ocznych) . Etap ten rozpoczyna się po około 70-100 minutach snu i jest znany jako etap, w którym pojawiają się sny. Ta faza jest powtarzana 4 lub 5 razy w ciągu nocy.
Ciało podejmuje kilka środków ostrożności, aby zapewnić Ci bezpieczeństwo podczas snu. Mięśnie ciała są sparaliżowane po to, by Cie chronić.
We śnie możesz uciekać przed czymś lub wykonywać ruchy, które jeśli zostałyby powielone w prawdziwym życiu, mogłyby sprawić, że ty lub ktoś inny znajdzie się w niebezpieczeństwie. Podczas tego etapu rejestrowana jest duża aktywność mózgu.
Kiedy budzisz się sparaliżowany, oznacza to, że mózg nadal znajduje się w fazie REM. I mimo że jesteś w stanie otworzyć oczy, nie możesz się ruszyć. Ponadto marzenia mogą mieszać się z rzeczywistością, powodując halucynacje.
Chociaż w trakcie paraliżu mogą wydawać się całkowicie realne, to nic więcej niż marzenia senne łączące się z rzeczywistością.
Halucynacje hipnagogiczne i hipnopompiczne
Jakby nie było wystarczająco przerażające to, że nie możesz poruszyć się nawet o centymetr, doświadczenie staje się jeszcze bardziej nieprzyjemne, jeśli chodzi o halucynacje.
Halucynacje słuchowe i wizualne są powszechne. Mogą stwarzać prawdziwe zagrożenie. Osoba doświadczająca sennego paraliżu często słyszy zbliżające się kroki lub widzi w pokoju jakieś postacie.
Ma też silne wrażenie czyjejś obecności w pokoju. Czasami wydaje się, że ktoś jej dotyka lub naciska na klatkę piersiową, co utrudnia oddychanie. Istnieją dwa rodzaje halucynacji, które mogą wystąpić podczas paraliżu sennego, w zależności od tego, czy występuje podczas zasypiania (hipnagogiczna) czy podczas budzenia się (hipnopompiczna).
Ważne jest, aby pamiętać, że halucynacje te nie wskazują na jakiekolwiek zaburzenia, którymi należałoby się martwić. Nie są one niczym więcej, niż przedłużeniem snu w stanie przebudzenia. I mogą się przydarzyć każdemu. Jeśli nie towarzyszą im nadmierna senność w trakcie dnia, katapleksja czy inne objawy, nie ma powodu do alarmu.
Wskazówki, jak bronić się przed paraliżem sennym
Przypadłość ta nie jest niebezpieczna i nie stwarza ryzyka. Więc najlepszą rzeczą jest spróbować zrelaksować się i mieć świadomość, że nic złego się nie stanie. I że paraliż potrwa tylko kilka minut.
Nie da się wiele zrobić, aby opuścić ten stan, gdy już w nim się znajdziesz. Jedyne, co można zrobić, to zapoznać się z poniższymi wskazówkami, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo jego wystąpienia.
Ponieważ jedną z głównych przyczyn jest stres, jedną z rzeczy, którą możesz zrobić jest zmniejszenie poziomu stresu przed snem. Wykonaj ćwiczenia relaksacyjne. Staraj się poświęcić wystarczająco dużo czasu na sen. Krótko mówiąc, zachowaj dobrą higienę snu.
Zrozumienie zaangażowanych mechanizmów mózgu może pomóc w wyjaśnieniu tego zjawiska. Jeśli nie zrozumiemy sposobu, w jaki działa mózg, istnieje ryzyko, że przypiszemy je zaburzeniom umysłowym. Lub nawet zjawiskom paranormalnym. A to jest dalekie od rzeczywistości.