Echoizm: strach przed poczuciem wyjątkowości

Mówiąc słowami Craiga Malkina, echoizm definiuje się następująco: „Im mniej ludzie czują się wyjątkowi, tym bardziej stają się skromni, aż w końcu mają tak mało poczucia siebie, że czują się bezwartościowi i bezsilni. Nazywam takich ludzi echoistami”. (Malkin 2015: 11)

Innymi słowy, echoizm oznacza strach przed pokazaniem się jako osoba egocentryczna, narcystyczna i samolubna. Niektórzy ludzie uważają, że te cechy prezentują obraz, który inspiruje odrzucenie i krytykę. W efekcie starają się wyciszyć w sobie ich wewnętrzne “ja” i własne potrzeby. Osoby te nie chcą, aby inni sprawili, że czują się wyjątkowi. Jeśli tak się stanie, czują się nieswojo, a nawet mogą się złościć.

Historia Echo

„Echo była nimfą, która mieszkała w lesie. Miała piękny, słodki głos i uwielbiała rozmawiać z innymi. Właściwie zawsze chciała mieć ostatnie słowo. Pewnego dnia bogini Hera ukarała Echo za to, że ta ją oszukała i ze złością powiedziała jej: „ Od tej chwili nie będziesz mogła mówić. Ponieważ jednak lubisz zawsze mieć ostatnie słowo, będziesz w stanie powtórzyć wyłącznie ostatnie słowo, które usłyszysz”.
Pewnego dnia, spacerując po lesie, Echo spotkała Narcyza, przystojnego młodego pasterza. Wszystkie nimfy były w nim zakochane, ale on je odrzucił.
Echo zakochała się w nim i postanowiła podążać za nim przez las. Nagle Narcyz usłyszał szelest w gałęziach i zapytał: „Czy jest tam ktoś?

– Ktoś – powiedziała Echo.
– Chodź – krzyknął Narcyz.
– Chodź – powtórzyła Echo.

Kiedy się spotkali, Echo przytuliła Narcyza, a ten odrzucił ją, tak jak odrzucił wszystkich innych.

Bogini Nemezis postanowiła ukarać Narcyza. Kiedy pił on wodę z krystalicznego źródła, mógł zobaczyć swoje odbicie. Uznał jednak, że widzi prawdziwą istotę i zakochał się w niej (sobie). Nie dbał już o nic innego, pozostając tam z obawy, że ta cudowna “osoba” z tafli zniknie. Stopniowo przemieniał się w piękny kwiat.

Echo schroniła się w jaskiniach i na szczytach gór. Jej fizyczne ciało zniknęło na skutek głodu. Pozostał tylko jej głos, który wybrzmiewał zawsze ostatnim słowem wypowiedzianym przez kogokolwiek”.

Mit ten zainspirował psychologię do zidentyfikowania osobowości narcystycznej. Jednak wszyscy zapomnieli o nimfie Echo. Przynajmniej do niedawna, kiedy to rolą Echo zafascynował się amerykański psycholog Craig Malkin. Czuł, że reprezentuje ona antytezę narcyzmu. Co więcej, znalazł podobieństwa w jej zachowaniu do pewnych cech, które wykazują niektórzy ludzie. W ten sposób zaczął badać to, co nazwał echoizmem.

„Jesteś godny. Jesteś kimś. Tylko Ty jesteś jedyną wersją „Ciebie”, jaka kiedykolwiek istniała we wszechświecie. Jesteś wspaniały. Potężny. Jesteś wyjątkowy.

-Anonimowy-

Cechy echoizmu

1. Strach przed poczuciem wyjątkowości

Echoistyczna osoba obawia się, że zostanie postrzegana jako próżna lub będąca w centrum uwagi, nawet jeśli na to zasługuje. Osoby te boją się tworzyć narcystyczny obraz i sprawiać wrażenie zbyt pewnych siebie. W rezultacie często czują się nieswojo, gdy otrzymują czyjąś uwagę, zwłaszcza jeśli jest ona pozytywna. Wolą pozostać niezauważeni.

2. Tłumienie potrzeb

Echoiści nigdy nie wyrażają własnych życzeń w relacjach osobistych. Jak zauważa Craig Malkin: „Boją się, że staną się ciężarem i nie będzie przesadą stwierdzenie, że nienawidzą mieć potrzeb”. Dlatego ukrywają je. Mocno wierzą, że aby zdobyć miłość innych, muszą niewiele żądać, a jednocześnie dawać jak najwięcej. Oznacza to, że zaniedbują własne potrzeby i dają zbyt wiele innym, co zwykle wywołuje uczucie niezadowolenia i nieszczęścia. Jest tak, ponieważ ich potrzeby emocjonalne nadal istnieją, ale nie są zaspokajane.

3. Ekstremalna wrażliwość emocjonalna

Echoizm jest ściśle związany z wrażliwością emocjonalną. Osoby te często wykazują wyjątkową wrażliwość, w zasadzie od urodzenia. Jednak, gdy zostanie upomniany, echoista poczuje się zawstydzony. Sugeruje się, że echoizm jest rodzajem defensywnej introwersji. Echoiści myślą: „Jeśli pozostanę niezauważony, nikt nie będzie w stanie mnie upokorzyć, zawstydzić ani zranić”.

„Wstyd jest emocją pochłaniającą duszę”.

-CG Jung-

4. Niska samoocena

Echoizm wiąże się z niską samooceną. Ludzie ci wcale nie czują się wyjątkowi i myślą, że są bezwartościowi. Co więcej, ich brak wiary w siebie staje się samospełniającą się przepowiednią. W związku z tym rzadko mają odwagę podejmować pewne projekty lub realizować swoje marzenia. Mają tak mało miłości do siebie, że życie w końcu ich pożera.

5. Trudność w poznaniu tego, czego chcą

Osoby o osobowości echoistycznej wkładają wiele wysiłku w zaspokajanie potrzeb innych. Ponadto, ukrywając swoje pragnienia, często tracą połączenie ze swoim „ja”. Dlatego jeśli ktoś zapyta ich, czego chcą, mogą nie odpowiedzieć. Ponadto niemożność wyrażenia swoich potrzeb zwiększa prawdopodobieństwo, że echoiści rozwiną emocjonalną zależność od innych. Jednak właśnie tego powinni unikać.

6. Magnesy narcystyczne

Według Malkina w artykule dla Psychology Today, te wzorce zachowań prowadzą do dość powszechnej stałej w życiu echoistów. To fakt, że zakochują się oni w narcyzach.Jest tak, ponieważ echoiści tak bardzo boją się być w centrum uwagi innych, że „byliby szczęśliwi z kimś, kto lubi przejmować całą uwagę – to byłaby ulga”.

Problem, mówi psycholog, polega na tym, że „kiedy narcyści stają się obraźliwi, echoiści obwiniają się o nadużycia” za pomocą zwrotów takich jak „po prostu zbyt wiele oczekuję” lub „jestem zbyt wrażliwy”.