Manipulacja polega na stosowaniu strategii mających na celu kontrolowanie zachowania drugiej osoby tak, by nie była ona tego świadoma. To przedmiotowe traktowanie ludzi. Przyjrzyjmy się ekstremalnej technice manipulacji jaką jest pranie mózgu.
Na czym polega ta technika manipulacji? Dowiedz się, jak działa i jak ją wykryć.
Na czym polega pranie mózgu?
Pranie mózgu często stosowane jest przez sekty na ich ofiarach. Jego konsekwencją jest utrata perspektywy, przekonanie, że nie ma się prawa do własnej opinii i spadek poczucia własnej wartości. Wskutek tego zjawiska tracimy poczucie tożsamości.
Kolejnym krokiem jest przyjęcie idei, celów i koncepcji osoby, która nami manipuluje. Następnie porzuca się własne potrzeby i pragnienia i poczucie własnego “ja”. To technika chętnie wykorzystywana w manipulacji.
Jak działa manipulacja?
Pranie mózgu to przemocowa technika kontroli i władzy stosowana na jednej osobie lub na grupie osób. Z czasem ofiara zmienia swój sposób myślenia i zachowania i pozostaje pod wpływem strony manipulującej.
Osoba dokonująca manipulacji przejmuje kontrolę nad światem osoby zdominowanej. Określa go i decyduje o myślach i zachowaniach ustanawiając konkretne konfiguracje.
Jak widać, nie chodzi o wpływ mentalny czy dwukierunkową relację, ale o jednostronny, poddańczy charakter zjawiska. Jedna osoba jest zatem stroną manipulującą, a druga ofiarą.
Ograniczanie ofiary
Manipulujący stopniowo “pierze mózg” ofiary aż ta utraci poczucie tożsamości i odrębności oraz zacznie wykonywać polecenia. Poddana tej technice osoba traci zatem moc decyzyjną i kontrolę nad własnym życiem.
Ofiara wycofuje się zatem i izoluje. W konsekwencji nie sięga po wsparcie czy radę otoczenia. Bliscy nie wiedzą zatem o niebezpieczeństwie, a manipulujący narzuca swoje wizje znacznie wpływając na życie ofiary.
Strategie manipulacji
Pranie mózgu może mieć także miejsce w związku, w rodzinie czy w relacji koleżeńskiej, nie tylko w sektach. Niektóre z wykorzystywanych strategii to:
- Obsesyjne kontrolowanie ofiary.
- Ustalanie reguł i norm.
- Decydowanie o tym, jak ofiara spędza czas.
- Wpływanie na to, jak ofiara postrzega samą siebie.
Czy spotyka mnie manipulacja?
Czy wydaje ci się, że możesz być ofiarą prania mózgu? Podpowiadamy, jak to rozpoznać:
- Coraz trudniej ci podejmować decyzje.
- Masz wrażenie, że tracisz punkty odniesienia.
- Nie poznajesz samego siebie.
- Nie masz mocy sprawczej.
- Myślisz o sobie negatywnie.
- Wątpisz w swoje własne opinie i zdolności.
Objawy te powinny wynikać z czyjejś chęci sprawowania władzy nad tobą. Dochodzi do nich zatem w interakcji z drugą osobą, a nie z innego powodu.
Jeśli odczuwasz podobne objawy i masz wrażenie, że ktoś tobą manipuluje, poproś o pomoc i oddal się od tej osoby. Nie jest to łatwe, ale identyfikacja sygnałów i przejęcie kontroli nad sytuacją to pierwszy krok.
Bibliografia
Wszystkie cytowane źródła zostały dokładnie sprawdzone przez nasz zespół, aby zapewnić ich jakość, wiarygodność, trafność i ważność. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i posiadającą dokładność naukową lub akademicką.
- Baamonde, J.M. (2003). La manipulación psicológica de las sectas. Madrid: San Pablo.
- Hirigoyen, M. (2012). El abuso de debilidad y otras manipulaciones. Barcelona: Paidós.