Osobowość unikająca a związki uczuciowe

Niektórzy ludzie mówią o miłości, a trzymają się na dystans i wyznaczają sztywne granice. Osobowość unikająca często powoduje cierpienie. Jak sobie radzić?

Napisane i zweryfikowane przez psycholog Valeria Sabater.

Ostatnia aktualizacja: 10 grudnia, 2021

Czy znasz ten scenariusz, gdy partner najpierw okazuje duże zainteresowanie, a potem okazuje się, że nie potrafi się zaangażować? Brak zaufania, niepewność, chłód i dystans dominuje uniwersum emocjonalne takich ludzi. Osobowość unikająca powoduje w związkach cierpienie.

Każdy z nas okazuje niepewność w kwestiach związków. Jednak gdy ktoś całkowicie unika zaangażowania, nie potrafi zaufać i nadmiernie kontroluje, może być to zaburzenie osobowości. To trudne i wyczerpujące sytuacje, zarówno dla danej osoby jak i dla otoczenia.

Takie jednostki budują mury i niszczą sojusze. Co więcej, na problemy reagują oddalaniem się. Powoduje to zwykle cierpienie. Takie zachowanie przejawia 3 do 5% ludzi. Przyjrzyjmy się temu.

Osobowość unikająca w związkach uczuciowych

Jeśli szukasz partnera do stałego związku, z którym stworzysz bezpieczną przyszłość, lepiej nie stawiać na osobę o takim profilu. Osobowość unikająca w związkach uczuciowych zwykle nie szuka przywiązania ani trwałej więzi.

Rzadko kiedy jest to pożądane. Zwykle oczekujemy od partnera zaangażowania i uczucia. Jednak osobowość unikająca raczej nie rozwija zdrowych relacji. Co więcej, taki typ gra w gry typu “raz cię kocham, a raz nie, raz cię potrzebuję, a raz trzymam się na dystans”. Wyprowadza to z równowagi.

Przyjrzyjmy się cechom osobowości unikającej w relacjach uczuciowych.

Jak zidentyfikować osobowość unikającą?

Człowiek o osobowości unikającej cierpi na pewien rodzaj zaburzenia opisany przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne w klasyfikacji DSM-5.

Pewne badanie przeprowadzone na berlińskim uniwersytecie wykazało, że są to osoby nękane niepokojem, problemami z socjalizacją, niezdecydowaniem, poczuciem bycia niewystarczającymi i nadwrażliwością. Ich cechy są stabilne i mają często podłoże genetyczne. Ma to duży wpływ na związki:

• Nadmiernie boją się odrzucenia. Dlatego też są nieufni i sceptyczni.
• Łatwo ich zranić. Do tego stopnia, że partner nie wie jak się zachowywać, by tego uniknąć.
• Nigdy nie angażują się ani nie otwierają całkowicie, by w pełni dzielić się intymnością.
• Nie lubią nowych ani nieoczekiwanych sytuacji. Trudno im na przykład poznawać rodziców partnera. Nie przepadają też za zmianami w rutynie.
• Nie ryzykują. Rzadko kiedy podejmują odważne czy znaczące działanie dla partnera.
• Nie umieją dążyć do konsensusu. Nieporozumienia i kłótnie traktują jako zagrożenie i wycofują się.
• Nie uznają emocji. Rzadko kiedy dzielą się nimi z drugą osobą.

Osobowość unikająca a partnerstwo

Osobowość unikająca powoduje cierpienie w relacjach uczuciowych. To fakt. Czy to znaczy, że odejście jest jedynym wyjściem?

Każdemu należy się szansa. Warto jednak zastosować jasną strategię, poobserwować reakcje i podjąć decyzję na ich podstawie. Poniżej podpowiadamy, jak radzić sobie z partnerem o osobowości unikającej.

Pomoc specjalisty

Osobowość unikając to często konsekwencja traumatycznego dzieciństwa, depresji lub niepokoju. Warto w takim przypadku zgłosić się do specjalisty.

Osoby o takim profilu cierpią, mają skłonność do przesadnej kontroli, są niepewne, strachliwe i boją się krytyki oraz odrzucenia. Pomoc psychologiczna pozwala im poczuć się lepiej ze sobą. Dobre samopoczucie przekłada się bowiem na budowanie zdrowszych relacji.

Stawianie granic

Zachowania unikające typu “raz jestem, a raz mnie nie ma” nie są zupełnie nietypowe dla związków. Grunt by druga osoba wiedziała, że jej zachowanie powoduje cierpienie. Wątpliwości, brak zaufania, dystans emocjonalny i kiepskie zarządzanie emocjami prowadzi do krzywdy i nie należy się na to godzić.

Trzeba powiedzieć takiej osobie, że ten rodzaj postępowania to prosta droga do rozstania. Jeśli będzie jej zależało na relacji, zmieni swoje zachowanie. Gdy pokaże nam swoje starania, wolę i zaangażowanie, związek ma szansę przetrwać.

Do tego dochodzi jeszcze jeden aspekt: każdy ma swoje granice. Jeśli relacja z taką osobą jest zbyt trudna i powoduje w nas nieustanny strach, lepiej się oddalić. Warto jednak mimo wszystko zachęcić tę osobę do wizyty u terapeuty. Zmiana jest bowiem możliwa.