Co to jest elicytacja? To dziwne słowo, którego nawet nie ma w słowniku, jest tłumaczeniem angielskiego słowa „elicitation”. Jego znaczenie odnosi się do wdrażania technik służących do gromadzenia wiedzy lub informacji o ludziach.
Dlatego elicytacja to nic innego jak technika uzyskiwania informacji w dyskretny sposób, bez wiedzy indagowanej osoby o tym fakcie.
To oznacza, że informacje należy pozyskać bezpośrednio od osoby, która jest ich właścicielem. Ale jak uzyskać je bez podejrzeń? Tak, by druga osoba nie zdała sobie sporawy, że celem jest uzyskanie od niej informacji? To “proste”, nie możesz pytać jej bezpośrednio.
Osoby, wobec których stosujesz elicytację, mogą nigdy nie dowiedzieć się, że przekazały Ci ważne informacje.
Jak rozpoznać elicytatora?
Osoba posiadająca dużą wiedzę o elicytacji musi dużo wiedzieć o ludziach. O tym, jak się zachowują oraz o istniejących różnicach i predyspozycjach kulturowych. Elicytatorzy są też zwykle chętni do pomocy, nawet nieznajomym.
Ponadto, charakteryzuje ich chęć pokazania się, jako ludzie dobrze poinformowani, którzy potrafią porozmawiać na każdy temat i zachowują się bardzo profesjonalnie.
Specjaliści od elicytacji wnikają w niektóre tematy i dużo mówią o plotkach. Mają również tendencję do poprawiania innych. Zwykle wierzą, że inni ludzie są uczciwi i przestają być podejrzliwi. Zapytani szczerze, zwykle mówią prawdę. Ale mają też skłonność do przekonywania innych, że to ich opinia jest prawdziwa.
Elicytacja i techniki pozyskiwania informacji
Istnieje wiele technik, które wykorzystuje elicytacja. Użycie którejś z nich będzie jednak zależało od danej chwili i umiejętności elicytatora. Poniżej przedstawiamy niektóre z nich:
- Sugerują swoją wiedzę: uchodzą za posiadających wiedzę lub relacje z jakąś osobą lub grupą osób. Na przykład „według facetów w sieci komputerowej, z którymi pracowałem …”
- Bracketing (stosowanie widełek): podają niskie i wysokie wartości szacunkowe, aby wydobyć informację co do bardziej konkretnej liczby. Na przykład: „Myślę, że wkrótce stawki będą musiały wzrosnąć. Myślę, że od pięciu do piętnastu euro ”. Na co osoba odpowiedziałaby: prawdopodobnie około siedmiu euro.
- “Jak to się skończy?”: Opowiadają jakąś ekstremalną historię w nadziei, że dana osoba zechce ją przewyższyć lub dokończyć. Na przykład: „Słyszałem, że firma M opracowuje niesamowity nowy produkt, który jest w stanie…”.
- Poufna przynęta: udają ponadto, że ujawniają poufne informacje w nadziei otrzymania w zamian innych poufnych informacji. Na przykład „tak tylko między nami…”
- Krytyka: krytykują osoby lub organizacje, którymi dana osoba jest zainteresowana w nadziei, że ujawni informacje w ich obronie. Na przykład „W jaki sposób ta firma mogła uzyskać ten kontakt?” lub „wszyscy wiedzą, że firma B ma lepszych inżynierów do tego rodzaju pracy”.
- Zaprzeczanie oczywistości: wypowiadają niewłaściwe rzeczy w nadziei, że osoba ta poprawi ich stwierdzenie podając prawdziwe informacje. Na przykład „wszyscy wiedzą, że ten proces się nie uda, to tylko sen, który nigdy się nie spełni”.
- Udawana ignorancja: udają również, że nie wiedzą nic na dany temat. To ma sprawić, że druga osoba omówi ten temat, “ucząc” elicytatora. Na przykład: „Jestem nowy w tej dziedzinie i chętnie skorzystam z wszelkiej możliwej pomocy” lub „Jak to działa?”
Jak unikać technik elicytacji
Pierwszym krokiem, aby uniemożliwić im uzyskanie odpowiednich informacji, które posiadamy, jest wiedza, które informacje są istotne. Ze wszystkiego, co wiemy, które rzeczy mogą być wartościowe dla innych ludzi?
Po zidentyfikowaniu cennych informacji, które posiadamy, logiczną rzeczą byłoby wykazywać podejrzliwość wobec każdego, kto nas o nie zapyta. Nigdy nie należy przekazywać informacji osobom, które nie są do tego upoważnione, w tym rodzinie i bliskim znajomym.
Aby uniknąć elicytacji, możesz zrobić kilka rzeczy. Niektórzy z nich są następujące:
- W odpowiedzi podawaj informacje publiczne, takie jak te pojawiające się w prasie.
- Zignoruj pytanie i zmień temat.
- Odpowiedz pytaniem na pytanie.
- Odpowiedz, pytając: “dlaczego zadajesz mi to pytanie?”
- Podaj przeciętną odpowiedź.
- Powiedz, że nie znasz odpowiedzi, że nie wiesz nic na ten temat.
- Powiedz, że nie możesz dyskutować na ten temat.
W świecie, w którym informacje są coraz ważniejsze, nasze dane osobowe, praca itp. mogą przedstawiać wartość dla innych ludzi. Na szczęście nie wszystkie nasze informacje udostępniamy online, chociaż może to prowadzić do tego, że pewne osoby będą próbować je uzyskać.
Mogą próbować nam je ukraść za pomocą technik elicytacji. Ale teraz już wiemy, jak je rozpoznawać i jak ich unikać. Oczywiście w innych przypadkach to my będziemy stosować elicytację. Na przykład, jeśli chcesz poznać gusta przyjaciela, aby podarować mu prezent. Teraz wiesz już, jak zdobyć informacje, których szukasz.