Ofiara dezinformacji? Oto pięć sposobów, aby się kimś takim nie stać

Aby zwalczyć negatywne skutki wszechobecnej dezinformacji, musisz umiejętnie pielęgnować swoją świadomość otaczającego Cię świata i opracować własne kryteria oceny wszystkich zdarzeń i okoliczności. Tylko wtedy zdołasz uniknąć niebezpieczeństwa zostania czyjąś marionetką.
Ofiara dezinformacji? Oto pięć sposobów, aby się kimś takim nie stać
Gema Sánchez Cuevas

Przejrzane i zatwierdzone przez: psycholog Gema Sánchez Cuevas.

Napisany przez Edith Sánchez

Ostatnia aktualizacja: 25 maja, 2023

Czy wiesz, że bycie na bieżąco z najnowszymi trendami i modami ma zawsze negatywne konsekwencje? Jakie? Spójrz dookoła. Ofiara dezinformacji jest naprawdę łatwa do wskazania palcem.

Nigdy nie otrzymywaliśmy tak wielu informacji i z tak wielu stron, jak to ma miejsce dzisiaj. Informacje różnej treści znajdziesz dosłownie wszędzie. Ale czy typowa ofiara dezinformacji zdaje sobie sprawę, jak wiele z nich jest fałszywych lub zniekształconych? Albo kiedy napływające zewsząd doniesienia są celowo przekłamywane? Oczywiście, że nie…

W dzisiejszych czasach ludzie po prostu chcą być nieustannie w ruchu i przede wszystkim dobrze się bawić. Znaleźliśmy się obecnie w pewnego rodzaju paradoksalnej sytuacji. Wynika ona z tego, że patrząc wstecz łatwo dostrzeżemy to, nigdy wcześniej ludzie mieli aż tyle wolnego czasu. Co więcej, nigdy też nie mieli tylu rozpraszających ich uwagę bodźców, jak to ma miejsce dzisiaj.

„Mówię kłamstwa czyniąc przemożne wysiłki prowadzące ku temu, że będziesz powtarzał moje kłamstwa w kółko, tak długo, aż staną się one prawdą”.
Lady Gaga

Dezinformacja może mieć bardzo poważne konsekwencje, szczególnie w polityce. Głównie podczas kampanii wyborczych pojawia się wiele nieprawdziwych doniesień na temat różnego rodzaju sensownych tematów. Co więcej, wiele osób sympatyzuje z nimi lub wręcz przeciwnie – staje się wobec nich obojętnymi. To jest nawet celowo opracowana strategia, której celem jest właśnie typowa ofiara dezinformacji. Czyli osoby podatne na nieprawdziwe doniesienia.

Co możesz zrobić, aby uniknąć stania się osobą określaną jako ofiara dezinformacji? Czy jesteś naprawdę tak bardzo odporny, jak Ci się wydaje? Pamiętaj, że aby zwalczyć negatywne skutki wszechobecnej dezinformacji, musisz umiejętnie pielęgnować swoją świadomość otaczającego Cię świata. A także opracować własne kryteria oceny wszystkich zdarzeń i okoliczności. Tylko wtedy zdołasz uniknąć niebezpieczeństwa zostania czyjąś marionetką.

1. Ofiara dezinformacji? Zacznij od przefiltrowania swoich myśli i przekonań

Regularnie i bardzo uważnie trenuj swoją świadomość. Takie postępowanie pomoże Ci określić, co warto wiedzieć, a co powinno zostać zapomniane. Na przykład załóżmy, że lubisz piłkę nożną. Nie powinieneś jednak myśleć o tej dyscyplinie sportu zbyt wiele. Spróbuj raczej zdefiniować to, co musisz wiedzieć na temat futbolu, a nie to, co chcesz wiedzieć.

Musisz znać po prostu wszystkie rzeczy, które bezpośrednio mają na Ciebie jakiś określony wpływ. Jeśli chcesz walczyć z wszechobecnym zakłamaniem spływających zewsząd wiadomości, nadaj priorytet tym właśnie tematom. W przeciwnym razie zmarnujesz czas na nieistotne dla Ciebie, choć być może interesujące informacje. Na tym właśnie polega będąca pułapką droga, na końcu której znajduje się ofiara dezinformacji.

2. Kolejnym krokiem jest przefiltrowanie swoich źródeł

Jest to jeden z najbardziej skutecznych sposobów uniknięcia stania się tym bezwolnym bytem, jakim jest ofiara dezinformacji. W dzisiejszych czasach ważniejsze jest, kto mówi, niż to, co mówi. Każdy może szerzyć różnego rodzaju kłamstwa. Niektóre z nich rozpowszechniają się w tempie ekspresowym stając się viralami, a przeważająca większość ludzi i tak uwierzy, że są one prawdziwe.

Starannie wybieraj źródła informacji. Wszystkie serwisy informacyjne, z których usług korzystasz, powinny być odpowiedzialne za swoją pracę. Nie musisz śledzić tylko dużych źródeł medialnych. Z bardzo prostej przyczyny. One również mogą wprowadzać w błąd, świadomie lub nieświadomie.

Media społecznościowe

Po prostu wybierz witryny, programy, agencje lub osoby o dobrej reputacji w branży. Takie źródła nie są być może całkowicie niezawodne, ale z pewnością będą o wiele bardziej odpowiedzialne za to, co rozpowszechniają. Jest to bez wątpienia najlepszy sposób na uniknięcie fałszywych doniesień medialnych.

Typowa ofiara dezinformacji medialnej po prostu przyjmuje na wiarę wszystko, co ujrzy lub usłyszy. Nie weryfikuje pochodzenia informacji, po prostu z góry zakłada, że są one prawdziwe.

3. Ofiara dezinformacji nie czyta książek. Ty zacznij czytać!

W przeważającej większości przypadków książki są naprawdę godnym zaufania źródłem wiedzy. Napisanie książki jest o wiele trudniejszym zadaniem, niż rozpowszechnianie plotkarskich artykułów i wpisów w mediach społecznościowych. Stworzenie udanej książki zajmuje nieporównywalnie wręcz więcej pracy i czasu. Należy również wziąć pod uwagę wydawnictwo, które zdecydowało się opublikować daną pozycję.

Książki są ogólnie rzecz biorąc doskonałym źródłem informacji, szczególnie na temat zagadnień uważanych za kontrowersyjne. Autorzy mogący pochwalić się rozległą karierą zawodową lub sporym uznaniem w świecie literackim zazwyczaj piszą najlepsze książki. Ich prace mogą dać Ci coś o wiele bardziej cennego, niż same tylko informacje. Pomagają Ci w formułowaniu prawdziwych i słusznych opinii.

4. Użyj swojej zdolności krytycznego myślenia

Krytyka tak naprawdę nie polega na wskazywaniu samych tylko negatywnych rzeczy w czymś lub u kogoś. Konstruktywne krytykowanie polega przede wszystkim na ocenie otrzymywanych informacji i rozwijaniu w sobie krytycznego myślenia. Najlepszym sposobem na to jest spełnienie pewnych kryteriów. Ale na początek musisz przestać się zachowywać jak typowa ofiara dezinformacji. Po prostu nie wierz we wszystko, co usłyszysz, wyczytasz lub ujrzysz.

Gazety w skrzynce na listy

Pomyśl najpierw o motywach kierujących źródłem uzyskanych informacji. Może próbuje ono wywrzeć na Tobie wrażenie lub uwarunkować Twój pogląd na świat? Czy prezentowane przez nie argumenty są uzasadnione, czy tylko oparte na słabych i izolowanych dowodach? Bycie sceptycznym pomaga rozwinąć w sobie umiejętność krytycznego myślenia.

5. Nieustannie pielęgnuj swoją własną świadomość

Niektórzy ludzie mają wyraźną tendencję do unikania wiedzy. Po prostu nie chcą nic wiedzieć o niczym. Czasami wolą po prostu pozostać w swojej strefie komfortu. Wtedy mogą swobodnie robić wszystko to, co wymaga jak najmniejszego nakładu myślowego.

To jest jednak wyjątkowo niezdrowe nastawienie. Chociaż oczywiście nie musisz martwić się o wszystko dookoła, ani też być nadmiernie samoświadomym, musisz znaleźć złoty środek oznaczający idealną wręcz równowagę. Kultywuj swoją świadomość, aby skupić się na tym, co jest naprawdę ważne. I przestań marnować czas na to, co nie jest ważne dla Ciebie.

Nie bądź taki sam, jak każda inna ofiara dezinformacji. Utracisz w ten sposób swoją wolność, a także szansę na uzyskanie świadomego i zdecydowanego umysłu. Dlatego też musisz samodzielnie filtrować dopływające do Ciebie z różnych stron informacje. Umożliwi Ci to zwiększenie swojej własnej świadomości i podejmowanie lepszych decyzji.


Wszystkie cytowane źródła zostały gruntownie przeanalizowane przez nasz zespół w celu zapewnienia ich jakości, wiarygodności, aktualności i ważności. Bibliografia tego artykułu została uznana za wiarygodną i dokładną pod względem naukowym lub akademickim.


  • Arriagada, H. F. G. (2013). Desinformación en Internet y hegemonía en redes sociales. Gestión de las Personas y Tecnología, (16), 26-34.

Ten tekst jest oferowany wyłącznie w celach informacyjnych i nie zastępuje konsultacji z profesjonalistą. W przypadku wątpliwości skonsultuj się ze swoim specjalistą.