W dzisiejszym artykule przybliżymy różne szkoły, gałęzie lub rodzaje buddyzmu.
W buddyzmie nie ma hierarchii władzy obecnej w innych religiach. Inne religie stawiają na pierwszym miejscu osobę, która przechowuje mądrość świętych tekstów. Jednak istnieją różne szkoły, gałęzie lub rodzaje buddyzmu, które różnią się od siebie klasyfikacją.
Buddyzm to zarówno energia (chociaż nie do końca wpasowuje się w formalną definicję tego terminu) i doktryna filozoficzna. Od 488 do 535 milionów osób na całym świecie, którzy nazywają się buddystami, posiada wspólne tradycje, wierzenia i praktyki.
Podobnie jak wiele innych tradycji, praktykowanie niektórych z doktryn zyskało niezwykłą popularność w świecie Zachodu.
Co charakteryzuje buddyzm?
Buddyzm narodził się w Indiach między VI a IV wiekiem przed naszą erą. Obecnie to czwarta pod względem ilości wyznawców religia na świecie. Niektórzy uważają, że istnieją dwie główne gałęzie buddyzmu: therawada (lub doktryna starszych) i mahayana (lub Wielki Wóz). Jednak różni je od siebie wiele kwestii.
W buddyzmie pisma buddyjskie to święte teksty i przedmioty studiów. Chodzi w nim między innymi o kultywację mądrości, praktykowanie medytacji, odrzucenie świata materialnego i stawianie na pierwszym miejscu dobroci oraz współczucia.
Oczywiście istnieją klasztorne odmiany praktyk buddyjskich. Jednak większość osób praktykuje tą religię w o wiele mniej intensywny sposób. Mimo tego założenia filozoficzne buddyzmu nie zmieniają się.
Rozumienie buddyzmu jest holistyczne. Innymi słowy, nauki tej praktyki religijnej są powiązane ze sobą i składają się w jedną całość. Buddyści podkreślają, że takie nauki stanowią jedynie wskazówki do dharmy.
Chociaż nie ma jednego słowa, którym można byłoby wytłumaczyć ten termin w językach Zachodu, to w Sanskrycie “dharma” często jest tłumaczona jako “rzeczy takie, jakie są”.
Cztery gałęzie lub rodzaje buddyzmu
Kryteria podziału pokazują nam, że istnieją różne rodzaje praktykowanie buddyzmu. Trzy główne gałęzie buddyzmu to mahayana, therawada i wadżrajana.
Mówienie o “rodzajach buddyzmu” nie jest właściwe, ponieważ wszystkie warianty mają wspólne aspekty, które w pewnym momencie nakładają się na siebie. Na przykład wiele osób zgadza się co do historycznego punktu początkowego całej doktryny.
Co więcej, różne nauki mają wiele cech wspólnych i różnić, przez co trudno je sklasyfikować. Mając to na uwadze, można w sztuczny sposób podzielić różne wierzenia, biorąc pod uwagę to, co je łączy i dzieli.
1. Tradycyjny buddyzm i nowoczesny buddyzm
Tradycyjny buddyzm to zbiór tysięcy wierzeń, tradycji i praktyk. Jednak istnieją nowoczesne interpretacje tego systemu.
2. Buddyzm nikaya
Zgodnie z tą klasyfikacją, istniało 19 rodzajów buddyzmu lub 19 szkół nikaya. Spośród tych 19, przetrwał jedynie buddyzm therawada. Ta gałąź buddyzmu uznaje za prawdziwe sutry zbiór świętych tekstów Pāli Canon.
W buddyzmie therawada istotną rolę odgrywa introspekcja. Ślepej wierze przeciwstawia się osobiste doświadczenia oraz krytyczne myślenie, mając na celu uwolnienie się i osiągnięcie Nirwany.
3. Mahayana
Jak nadmieniliśmy wcześniej, to jeden z trzech głównych rodzajów buddyzmu. W przeciwieństwie do buddyzmu therawada, jego nauczania przybierają raczej formę wskazówek niż doktryny. Cel stanowi odkrycie prawdy przy pomocy krycznego myślenia i rozumowania, jak również kwestionowania teorii z przeszłości.
Takie podejście można porównać z metodą naukową. Różni się również od buddyzmu therawada tym, że akceptuje inne rodzaje sutr.
Buddyzm zen to jeden z typów wywodzących się z gałęzi mahayana. Poszukuje doświadczania mądrości oraz dystansuje się od wiedzy teoretycznej i intelektualnej.
4. Buddyzm wadżrajana
Nazywany również “buddyzmem ezoterycznym”. Rozwinął się w Himalajach i stanowi główną religię w Bhutanie i Mongolii. Dzieli się na cztery szkoły:
- Ningma: Ta szkoła wiąże się z oczyszczaniem ciała, słów i umysłu. Kładzie również nacisk na propagowanie prawdy absolutnej.
- Kagju: Ta szkoła propaguje transcendencję wszystkich szczegółowych instrukcji, uproszczenie fenomenów i realizację ścieżki.
- Sakja: Bazuje na nauczaniach Lamdré lub “ścieżki owocu”, Główny system dharma szkoły to “ścieżka z jej wynikami”.
- Gelug: To jedna z głównych szkół buddyzmu w Tybecie i należy do Dalai Lamy. Czasami jest włączana do gałęzi mahayana, ponieważ mają część wspólnych sutr.
Różne rodzaje buddyzmu zainspirowały wiele osób, ponieważ zachęcają nas, aby zacząć spoglądać bardziej w głąb siebie niż na to, co dzieje się poza nami.