Uzależnienie w rodzinie – wyparcie i sekrety

Według profesora Marcusa Caldas z uniwersytetu w Deusto, uzależnienie w rodzinie pielęgnowane jest przez sekrety i wyparcie. Dlaczego z powodu uzależnienia cierpi cała rodzina? Ponieważ uzależniona osoba wpływa na otoczenie, a otoczenie nierzadko uczestniczy w tym procesie – świadomie lub nieświadomie.

Co więcej, Caldas przedstawia rodzinę jako system, w którym działanie i brak działania każdej z części odbija się na innych. Uzależnienie wpływa więc w dużym stopniu na jednostki tworzące wspólnotę.

Często rodziny osób uzależnionych wypierają i ukrywają alkoholizm czy skłonność do narkotyków jednego z członków. To jednak nieodpowiednie, nieskuteczne postępowanie, które tylko wzmacnia uzależnienie.

“Rodzina osoby uzależnionej uczestniczy w procesie rozwoju uzależnienia, które generuje konflikty i konkretne emocje u jej członków”.

-Adela Shwatz-

Uzależnienie w rodzinie

W rodzinach osób uzależnionych pojawiają się zachowania wspierające kompulsje. Za normalne uważa się więc mechanizmy, które takie nie są i ignoruje rzeczywisty problem. Oto pewne cechy wyjątkowo często charakteryzujące taki układ:

• Impulsywność i brak kontroli. Zachowania są motywowane emocjami i, często, gniewem. Nawet minimalne bodźce powodują nieproporcjonalne reakcje.
• Brak ograniczeń w realizowaniu swojej woli. Członkowie rodziny osób uzależnionych za wszelką cenę chcą dopiąć swego. Ograniczenia postrzegane są jako negatywne. Stawianie innym granic również stanowi problem.
• Potrzeba natychmiastowej nagrody. Niska tolerancja frustracji przejawiająca się brakiem zdolności czekania na gratyfikację.
• Szybkie porzucanie planów. Projekty i pomysły nie są realizowane lub przerywa się je w połowie.
• Ciągłe niezadowolenie. Zrealizowanie chęci czy potrzeby nie jest postrzegane jako wartościowe.
• Nieumiejętność przegrywania. Jakakolwiek porażka przyjmuje rozmiary katastrofy. Dochodzi do forsowania własnych warunków.

Wyparcie i sekrety

Rodziny osób uzależnionych uciekają się do sekretów i wyparcia w różnych obszarach życia. Uzależnienie matki czy ojca staje się tematem tabu. Nie wolno o nim nikomu mówić. Tak po prostu jest i już.

Często członkowie takich rodzin miewają własne sekretne zachowania – chowanie butelek, ukrywane związki i skłonności, o których się nie rozmawia. Powstają ciche chęci zniszczenia rodziny, odejścia lub nadużycia seksualne.

Sekrety przekształcają się stopniowo w wyparcie. Chodzi o okłamywanie się do stopnia, w którym samemu wierzy się w kłamstwo. Symulowane zachowanie ulega normalizacji.

Psychologiczny chaos

To wszystko powoduje ciągły chaos w emocjach, myślach i zachowaniach. Ukrywa się to, co ważne, mimo nieustających krzyków, a brak nadziei i desperacja przekształcają się w ogromną potrzebę kontroli. Potem pojawia się wstyd i wyparcie.

Zwykle wyparcie i sekrety dotyczą osoby najmocniej uzależnionej. Od niej zaczyna się bowiem odrzucenie realnego spojrzenia na to, co robi oraz na konsekwencje. Logika ulega więc zatarciu. Jeśli w rodzinie są dzieci, ignoruje się ich uczucia związane z uzależnieniem.

Uzależnienie to złożone zjawisko, które nie ogranicza się nadmiernej konsumpcji jakiejś substancji czy do powtarzania kompulsywnego zachowania. Uzależnienie w rodzinie wywołuje konkretne problemy, a wyparcie i sekrety jedynie je pogłębiają.