Fałszywe wiadomości – jak je rozpoznać?

Fałszywe wiadomości istnieją od wielu lat. Jednak dzięki mediom społecznościowym stały się one powszechnym zjawiskiem. Początkowo ludzie wierzyli, że Internet stworzy demokrację informacji. W pewien sposób tak się stało, jednak Internet wywołał także zjawiska takie jak masowe oszustwo.

Fałszywe wiadomości zawsze są pokazywane ze zdjęciami, pozornie nadając danej historii wiarygodność. Jednak takie zdjęcia są fałszywe lub po prostu wyjęte z kontekstu. W ten sposób powstaje iluzja prawdy.

Innym razem fałszywe wiadomości służą do rozsiewania fałszywych lub niedokładnych informacji. Grupy nacisku rozpowszechniają te informacje na ogromną skalę. Kiedy coś jest udostępnione w mediach społecznościowych, czytelnicy po prostu tego nie weryfikują. Istnieją ekstremalne przypadki, takie jak rzekome trzęsienie ziemi w Peru. Ta informacja wywołała prawdziwą panikę.

“Kłamstwo nie miałoby sensu, gdyby prawda nie była uważana za niebezpieczną.”

-Alfred Adler-

Dlaczego istnieją fałszywe wiadomości?

Pierwsze pytanie, które przychodzi do głowy, to dlaczego fałszywe wiadomości istnieją. Co zyskuje osoba, która rozpowszechnia fałszywe informacje? Odpowiedź dotyczy dwóch celów tych zawodowych kłamców: zdobywanie pieniędzy i dyskredytowanie innych, aby faworyzować własne interesy.

Fałszywe wiadomości okazały się bardzo dochodowym biznesem. Strony internetowe przekazują niezwykłe informacje, przyciągając uwagę czytelników. Mają imponujące tytuły i zdjęcia. Natychmiast budzą naszą chorobliwą ciekawość a reszta jest już historią. Za każdym razem gdy użytkownik kliknie na stronę, ludzie, którzy wyprodukowali te fałszywe wiadomości dostają za to pieniądze.

Mówi się również, że fałszywe wiadomości spełniają cel starego cytatu Francisa Bacona: “Oczerniaj śmiało, zawsze coś pozostanie”. Łatwo jest zobaczyć to podczas kampanii politycznych. Informacje pochodzą z nieznanych źródeł, oskarżając niektórych kandydatów o występki, zbrodnie lub wykroczenia. Informacja jest wyjaśniona, jednak pewne wątpliwości pozostają. Albo ludzie nie wierzą, że prawda jest prawdziwa.

Ryzyko związane z fałszywymi wiadomościami

Fałszywe wiadomości nie stanowiłyby problemu, gdyby nie wiązały się z ryzykiem i niebezpieczeństwami. Dokładne i sprawdzone informacje stanowią główne źródła do podejmowania decyzji. Tworzymy także obraz tego co dzieje się na świecie z informacji, które otrzymujemy z wiadomości.

Jednakże grupy nacisku odpowiedzialne za produkcję fałszywych wiadomości nami manipulują. Wzmacniają uprzedzenia i tworzą złe wrażenia w odniesieniu do różnych grup ludzi, krajów etc. Zazwyczaj zasadzają ziarno podejrzeń.

Fałszywe wiadomości mają również potencjał, by rozpętać sytuacje niepokoju a nawet paniki, tak jak wydarzyło się to w Peru z rzekomym trzęsieniem ziemi. Miało to również miejsce w Kolumbii, gdzie setki osób spało pod gołym niebem z powodu fałszywych informacji o zbliżającym się trzęsieniu ziemi. Inny przykład miał miejsce w Meksyku, kiedy “prognozy” dotyczące tsunami zaczęły krążyć wkrótce po trzęsieniu ziemi w 2017 roku.

Jak rozpoznać fałszywe wiadomości

Bardzo ważne jest, abyśmy nauczyli się rozpoznawać fałszywe wiadomości i prawdziwe informacje. Wszyscy musimy stać się odpowiedzialnymi konsumentami wiadomości krążących w mediach społecznościowych. Nie możemy być narzędziami niejasnych interesów i nieistotnych zamiarów.

Po uzyskaniu informacji najpierw sprawdź źródło. Czy jest to znane źródło mediów? A może to grupa, o której nigdy nie słyszałeś? Odwiedź ich stronę internetową i zapoznaj się z jej treścią. Jeśli wszystko jest pełne reklam i większość tytułów mówi o dziwnych sytuacjach, nie uważaj tego za wiarygodne źródło. Podpisane historie są zawsze bardziej wiarygodne.

Inna taktyka polega na skopiowaniu części historii i umieszczeniu jej w wyszukiwarce. Pojawi się na stronach, które kwestionują informacje. Fałszywe wiadomości są często bardzo emocjonalne i sensacyjne. Przeczytaj to co mówią i upewnij się, że dane są dobrze poparte przez dowody a historia jest dobrze napisana. Nie daj się zmanipulować!