Jean-Martin Charcot, nadzwyczajny człowiek nauki

Jean-Martin Charcot był znanym lekarzem i neurologiem. Urodził się w Paryżu w 1825 roku, a jego wkład w medycynę i psychologię odniósł definitywny sukces. Był uczniem słynnego Guillaume Duchenne de Boulogne. Zarówno on, jak i Charcot są uważani za ojców neurologii. Charcot był również najważniejszym prekursorem psychoanalizy.

Jean-Martin Charcot pracował przez 30 lat w słynnym szpitalu Pitié-Salpêtrière. Kiedy przybył Charcot, było tam około 5000 pacjentów. Około 3000 z nich miało problemy psychiczne. W tym szpitalu nowi lekarze badali i eksperymentowali przy użyciu nowych metod. W owym czasie było to najważniejsze centrum medyczne na świecie we wszystkim, co miało związek z mózgiem.

“Teoria jest dobra, ale nie zapobiega powstawaniu czynników zewnętrznych.”

-Jean-Martin Charcot-

Charcot stał się bardzo sławny w Europie, kiedy zaczęto używać hipnozy jako metody leczenia histerii. Przede wszystkim był człowiekiem nauki. Z tego powodu był otwarty na wszelkie nowości w dziedzinie medycyny. Jego obserwacje skłoniły go do zainteresowania się histerią – zaburzeniem, którym zainteresował się bardziej niż jakikolwiek inny ówczesny lekarz.

Jean-Martin Charcot i jego przybycie do Salpêtrière

Charcot pracował z pacjentami wszelkiego rodzaju. Były prostytutki, włóczęgi, ludzie z problemami poznawczymi i inni, którzy zostali odrzuceni przez społeczeństwo. Salpêtrière było wówczas znane jako wielki azyl ludzkiej nędzy. To Charcot przekształcił to chaotyczne miejsce w najważniejsze centrum badań medycznych w Europie.

Od czasów Hipokratesa macica była uważana za mobilny organ, który wędrował przez ciało kobiety. Kiedy ten organ docierał do klatki piersiowej, miał powodować poważne objawy. Wśród nich dziwne drgawki i uderzenia gorąca. To, co nazywało się histerią. Wiele kobiet miało takie objawy. Uważano wtedy, że histeria jest dolegliwością, na którą cierpią tylko kobiety.

Przed przybyciem Charcota wielu pacjentów nie otrzymywało leczenia. Z drugiej strony, większość kobiet było zdiagnozowanych jako histeryczki. Jednak francuski lekarz zauważył, że niektórzy mężczyźni również mają objawy, które można zaklasyfikować jako histeryczne. Kobiety, oprócz uderzeń gorąca i drgawek, miały również rzadkie objawy choroby, takie jak ślepota lub paraliż. W tych przypadkach było powszechne, że nie znajdowano żadnego medycznego wytłumaczenia ich objawów.

Histeria

Jean-Martin Charcot był przede wszystkim lekarzem, który opierał swoje badania na mózgu. Jego badania kładły podwaliny pod zrozumienie chorób takich jak: stwardnienie rozsiane, wylew krwi do mózgu, choroba Friedricha i zespół Tourette’a. Jednak jego ciekawość zabierała go raz po raz na oddział tak zwanych prostych epileptyków. 90% pacjentów zostało zaklasyfikowanych jako histeryczni i neurasteniczni.

Charcot udowodnił, że histeria nie jest związana z macicą, ale raczej z mózgiem. Teoretyzował także, że pochodzenie tych drgawek, uderzeń gorąca, paraliżu i innych niewyjaśnionych objawów może być spowodowane doświadczeniami z przeszłości. Niemal równocześnie zaproponował, że to zło można leczyć za pomocą hipnozy. Oto jeden z najbardziej fascynujących scenariuszy tamtych czasów: sesje wtorkowe.

Podczas swoich wtorkowych sesji przedstawiał przypadki histerii prawie zawsze w kontekście histerycznego scenariusza. Francuski lekarz pokazywał, na jednym przypadku po drugim, jak objawy znikały w stanie hipnozy. Nie wszyscy z jego pacjentów byli kobietami. Udowodniono, że mężczyźni również cierpią na histerię.

Charcot, źródło debaty

Wielu ówczesnych lekarzy krytykowało Charcota. Oskarżali go o nienaukowość i przekształcenie jego wtorkowych sesji w cyrk. Te stwierdzenia nie były sprawiedliwe. Miał głęboko naukowego ducha i z tego powodu nigdy nie udowodniono mu żadnych oskarżeń. Wkrótce zaczął szukać analogii między histerią a hipnozą.

Charcot postulował istnienie traumatycznej histerii wywołanej zdarzeniem, które wywarło głęboki wpływ na umysł człowieka. Wiedział, że w traumatycznej histerii coś się dzieje. Trauma jest jak autohipnoza: podmiot jest w traumie a ona sprawia, że taka osoba zaczyna zachowywać się dziwnie, nie będąc tego świadomą.

Jednym z wielkich wkładów Jean-Martin Charcota było właśnie wyizolowanie pojęcia “trauma” od umysłu. Wkrótce potem, Sigmund Freud, jeden z uczniów Charcota, odkrył psychoanalizę dzięki pracy Charcota.